E/i-wissel en A/ä-wissel bij sterke werkwoorden

• Duits
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welk werkwoord is geen sterk werkwoord?

1. helfen
2. wohnen
3. lesen
4. schlafen

Hoe herken je een sterk werkwoord in het Nederlands?

1. Een sterk werkwoord is altijd de persoonsvorm in de zin.
2. Er is een klinkerverandering van enkelvoud naar meervoud.
3. Een klinkerverandering van tegenwoordige tijd naar verleden tijd

Starke Verben im Präsens

Was ist ein starkes Verb?

Net als in het Nederlands heeft een sterk werkwoord een klinkerverandering in de o.v.t en het voltooid deelwoord. 

Als een werkwoord in het Nederlands sterk is, is dat in het Duits meestal ook zo. 

Präsens ... 

Präsens = stam + uitgang

van:

(fe)esttenten                du spielst

(e)ettenten                    du tanzt

(f)eesteten eten          du wartest

Deze regels gelden ook bij de sterke werkwoorden. Alleen komt er nog wat bij.

Starke Verben mit e 

Sterke werkwoorden met een e in de stam, krijgen het zogenaamde e/i-Wechsel bij du, er/es/sie

en in de Imperativ (gebiedende wijs) enkelvoud.

lesen:   du liest,  er/es/sie liest, lies!    

helfen: du hilfst, er/es/sie hilft, hilf mir!

langes e >> ie

Je spreekt van een lange e, als de lettergreep eindigt op e of eh.

lesen:    du liest,    er/es/sie liest,    lies Seite 3!   

sehen:  du siehst, er/es/sie sieht, sieh Seite 12!

kurzes e >> i

Je spreekt van een korte e, als de lettergreep eindigt op een of meerdere medeklinkers.

essen: du isst, er/es/sie isst, iss!

Ausnahme: langes e -> i

Wel een lange stamklinker e, maar toch een korte i:

geben:     du gibst,      er/es/sie gibt,       gib!

nehmen: du nimmst, er/es/sie nimmt, nimm!

treten:      du trittst,     er/es/sie tritt,       tritt!

Ausnahme: kein e/i-Wechsel

Wel een sterk werkwoord met stamklinker e, maar toch geen e/i-Wechsel:

gehen:      du gehst, er/es/sie geht, geh!

(ver)stehen             

bewegen 

genesen

heben

sehen

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie/Sie

sehe

sieht

siehst

sehen

seht

sehen

hij helpt: helfen

1. er helft
2. er hilft
3. er hielft
4. es helfe

Geen e/i-wissel

e/i-wissel

toepassen

bewegen

essen

stehen

gehen

heben

genesen

empfehlen

sehen

lesen

sprechen

Du ......... dich nicht genug!

1. bewiegst
2. bewegst
3. bewegt
4. bewegen

Peter ...... eine Halsschmerztablette.

1. nimmst
2. nehmt
3. nimmt
4. niemt

Welke sterke werkwoorden met een lang uitgesproken 'e' in de stam hebben een korte i in de klankverwisseling?

1. geben, nehmen, treten
2. gehen, bewegen, stehen

Starke Verben mit a

Sterke werkwoorden met een een a in de stam krijgen een Umlaut op de a bij du, er/es/sie       

fahren: du fährst, er/es/sie fährt

Dit komt ook voor bij: laufen: du läufst, er/es/sie läuft

                                             saufen: du säufst, er/es/sie säuft

                                             stoßen: du stößt, er/es/sie stößt

Mit Stammvokal a und Stamm auf d/t

Sterke werkwoorden met a én een stam die eindigt op d/t:

na de Umlaut geen extra - e -

halten: du hältst, er/es/sie hält, maar ihr haltet

laden:  du lädst,   er/es/sie lädt, maar ihr ladet

raten:   du rätst,    er/es/sie rät,   maar ihr ratet

fahren

ich

du

er/sie/es

wir

ihr

sie/Sie

fahre

fährst

fahrt

fahren

fährt

fahren

sterke werkwoorden -a/-ä:
Du _______ aber sehr lang.

1. schlafst
2. schlaft
3. schläfst

Welk woord past in de zin?
Mein Vater _______ immer sehr schnell.

1. fahrt
2. fahre
3. fährt
4. fahren

Susanne ..... ihre Freunde zur Party...

1. lädt...ein
2. lädet...ein
3. ladet ....ein
4. läd...ein

[halten] . . . . die Straßenbahn vor dem Theater?

Warum ____ Katja immer dasselbe in der Pause?

1. esst
2. isst
3. esse
4. isset

De woorden 'geben', 'nehmen' zijn uitzonderingen en krijgen in plaats van een 'ie' een korte 'i' bij de du- en er/ sie/ es-vorm

1. goed
2. fout

.... ihr schon ein bisschen Deutsch?

1. Spricht
2. Sprichst
3. Sprecht
4. Sprechst

Peter .... heute Nachmittag ins Kino.

1. giht
2. gehe
3. gieht
4. geht

Der Schüler ....... während des Unterrichts.

1. schlaft
2. schlafst
3. schläft
4. schläfst

Cornelia ........ vor der geschlossenen Schule.

1. stieht
2. stehst
3. stehe
4. steht