H4 Schakelingen 4.1 schakelschema

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

4.1 schakelschema's

Doel van de les:

• Je kunt een model uitleggen hoe een elektrische stroom rond stroomt in een stroomkring
• Je kunt aangeven hoe je een stroommeter moet schakelen om een bepaalde stroom te meten
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen serie- en parallelschakeling, en wat dit betekend voor de stroomsterkte
• Je kunt berekeningen uitvoeren met verschillende stroomsterktes in een serie- parallel- (en gemengde) schakelingen.

Voorkennis Elektriciteit

• Je kent de symbolen voor een schakelschema
• Je kunt uitleggen welke stoffen geleiders zijn en isolatoren
• Je kunt uitleggen hoe je de stroomsterkte meet
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen serie- en parallelschakeling
• Je kunt rekenen met de eenheid van stroomsterkte en vermogen 

Schakelschema

• Schakeling: 
• Elektrische onderdelen die met elkaar verbonden zijn. 
• Schakelschema:
• Eenvoudige tekening van een schakeling
  

symbolen voor schakelschema's

Isolators en geleiders

De stroommeter

• Met een stroommeter meet je de stroom in een stroomkring
• De stroommeter is serie geschakeld in de stroomkring
• De stroomsterkte meet je in Ampére (A) 

Stroommeter (Ampère-)

Omrekenen
24 A = ......... mA

1. 0,24 mA
2. 2400 mA
3. 24000mA
4. 2,4 mA

Gesloten stroomkring

Als je een elektrisch apparaat aanzet dan maak je een gesloten stroomkring. De stroom loopt dan rond.

Elektrische stroom

Elektrische stroom in een draad bestaat uit bewegende elektronen.

De spanningsbron pompt de elektrische stroom rond.

Stroom         I     in Ampère    (A)

Spanning    U    in Volt            (V)

Vermogen  P   in Watt            (P)

                  P = U x I

Elektrische stroomkring

Water stroomkring

Regels voor het tekenen van stroomkringen

1. Gebruik altijd de goede symbolen! 
2. De draden worden alleen horziontaal of vertikaal getekend.
3. Altijd hoeken van 90 graden tekenen.
4. De afstand useen de apparaten in de tekening zegt niets over de werkelijke afstand.
5. Het schema moet zo overzichtelijk mogelijk zijn.

Stroomkring

Schakelschema

Serie schakeling:          1 Lange stroomkring.
Parallel schakeling:     Verschillende stroomkringen die aan 

                                          elkaar geschakeld zijn

Serieschakeling

Parallelschakeling

I​tot​​=I​1​​=I​2​​=I​3​​=....

I​tot​​=I​1​​+I​2​​+I​3​​+....

Wat gebeurd er als je er 1 lampje uit de stroomkring haalt bij een serieschakeling?

1. er gebeurd niets
2. de lampjes blijven branden
3. alle lampjes gaan uit

Is het een serieschakeling
of een parallelschakeling?

1. Serie
2. Parallel

Gemengde schakelingen

Gemengde schakelingen zijn gecombineerde schakelingen van serie - en parallel schakelingen

Maak een schakelschema waarbij je een lampje aansluit op een batterij.

Maak een schakelschema  van een serieschakeling

met 2 lampjes die aangesloten zijn op één batterij.

Maak een schakelschema  van een parallelschakeling

met 2 lampjes die aangesloten zijn op één batterij.

Teken een schema van 3 lampjes die in serie zijn geschakeld met 1 schakelaar

Teken een schema van 3 lampjes de parallel geschakeld zijn met 1 schakelaar die alle lampjes aan en uit kan doen

Teken een schema met 3 lampjes waarvan er 2 in serie staan en 1 parallel

Samenvatting

• Je kunt een model uitleggen hoe een elektrische stroom rond stroomt in een stroomkring
• Je kunt aangeven hoe je een stroommeter moet schakelen om een bepaalde stroom te meten
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen serie- en parallelschakeling, en wat dit betekend voor de stroomsterkte

Nu: zelfstandig werken

 werkboek: Maken de voorkennis H4

Theorieboek: Lees paragraaf 4.1 en maak de vragen 1 t/m 4