3.3 Het feodale stelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H3 Monniken en ridders

3.3 Het feodale stelsel

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen wat de hoe het feodale stelsel werkt en waarom het is ingevoerd.

Clovis

• Clovis was de stichter van het Frankische Rijk
  
  
• Hij werd de eerste koning van het rijk, Clovis I
  
  
• Zijn Rijk omvatte bijna heel Gallië

Het leenstelsel

• Om zijn rijk bestuurbaar te houden, leende hij stukken land uit aan hertogen en graven
  
  
• Die zouden dat gebied voor Karel besturen
  
  
• Dit noemen we het leenstelsel
  Karel was dan de leenheer
  de hertogen en graven werden leenman

Keizer Karel

• Twee en een halve eeuw later, in 768, wordt Karel koning van de Franken

• Karel ging bijna elk jaar met zijn leger op pad om nieuwe gebieden te veroveren
  
  
• Hij veroverde zoveel gebieden, Friesland, Saksen, de Alpen en Noord-Italië, dat hij Karel de Grote genoemd wordt

Probleem

Er zijn invallen van Vikingen.

Jij wilt je gewonnen gebieden niet verliezen en veilig houden

Er is geen geld.

Je kunt niemand voor zijn diensten betalen. Je ontvangt geen belasting.

Het feodale stelsel

• Om zijn rijk bestuurbaar te houden, leende Karel stukken land uit aan hertogen en graven
  
• Die zouden dat gebied voor Karel besturen
• Dit noemen we het feodale stelsel of leenstelsel
  
• Karel was dan de leenheer en de hertogen en graven werden leenman

Een onveilige tijd

• De leenmannen gaven hun gebieden weer door aan hun kinderen
• Soms stelden de leenmannen zelf ook leenmannen aan, achterleenmannen
  
• De leenmannen gingen de gebieden als hun eigen gebied zien
  
• Door al die leenmannen ontstonden er heel veel kleine staatjes die ook vaak oorlog met elkaar voerden
  

Ridders

• Door al die oorlogen lieten de edelen zich verdedigen door ridders
  
  
• Ridders hadden veel aanzien en hun wapenuitrusting was duur
  
  
• Vaak werd dat betaald door hun plaatselijke heer

Ridderordes

• Het ridderschap werd steeds meer gezien als een adelijke aangelegenheid
  
  
• Vanaf  ongeveer 1100 moesten ridders aangesloten zijn bij een ridderorde
  
  
• De ridders begonnen een soort 'popsterren' te worden, overal in het rijk werden er ridderverhalen verteld

0

aan het werk

Je boek: 3.3

maken de opdrachten in LessonUp die hierna komen.

Leg uit op welke afspraak het feodalisme of leenstelsel gebaseerd was

vul het schema in

Het feodalisme was bedoeld om het centraal gezag te versterken. Maar na verloop van tijd leidde het juist tot het tegenovergestelde. Leg uit!

Bekijk de afbeelding. Noem de kenmerken van het leenstelsel die hier worden afgebeeld

Noem 3 verplichtingen die de leenman (vazal) had ten opzichte van de leenheer?

Noem 3 verplichtingen van de leenheer (vorst of hoge adel) aan zijn leenman

Welke bestuursvorm was het meest kenmerkend voor de tijd van monniken en ridders? Monarchie, aristocratie of democratie?

Vaak worden de begrippen hofstelsel en leenstelsel door elkaar heen gebruikt. Toch zijn ze niet hetzelfde. Leg uit!

Leg uit hoe niet-adellijke ridders op den duur tot de adel gingen behoren

Koningen maakten bisschoppen graag tot leenman omdat..

1. Bisschoppen heel gelovig waren
2. Koningen dan hun land weer terugkregen
3. Bisschoppen heel gehoorzaam waren
4. Bisschoppen grote legers hadden

Bij wie hoort de volgende plicht?

Herendiensten doen.

1. De leenman
2. de leenheer
3. de horige

Bij wie hoort de volgende plicht?
Bescherming bieden als er gevaar dreigt.

1. leenman
2. horige

Is elke leenman een vazal?

1. Ja
2. Nee
3. Soms
4. Dat kun je zo niet zeggen

WIE IS DIT?

1. Karel de Kale
2. Karel de Kleine
3. Karel V
4. Karel de Grote

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vertrouweling.

Welke zin is juist?

1. In een leengebied konden meerdere domeinen liggen.
2. In elk leengebied lag één domein.
3. In een domein konden meerdere leengebieden liggen.
4. In elk domein lag één leengebied.

Het voordeel van het feodalisme is dat...
(meerdere antwoorden)

1. Dat de koning nu een groot land kan besturen
2. Dat de koning een groot leger heeft
3. Dat de koning geen geld nodig heeft
4. Dat de koning nu heel rijk wordt

Bij wie hoort de volgende plicht?

Trouw beloven aan de koning.

1. leenman
2. horige