Er zijn roofvogels aanwezig in het leefgebied van de motten
Zwarte motten zijn beter aangepast aan hun omgeving (adaptatie), blijven langer leven en hebben een hogere fitness.
Na generaties zullen er in verhouding meer zwarte motten voorkomen door natuurlijke selectie.
Slide 5 - Diapositive
Evolutie handboek
1. Er is genetische variatie. Sommige individuen hebben voordeel
2. Door selectiedruk zullen de best aangepaste overleven en zich voortplanten.
3. Na generaties is de populatie veranderd = natuurlijke selectie.
Slide 6 - Diapositive
Kijken naar anatomie
Homologe organen zijn organen bij verschillende dieren die op dezelfde manier zijn ontstaan maar een verschillende functie hebben. Dieren met homologe organen hebben een gemeenschappelijke voorouder.
Analoge organen zijn organen bij verschillende dieren die dezelfde functie hebben maar op een verschillende manier zijn ontstaan. Analoge organen ontstaan in niet-verwante dieren door aanpassing aan een overeenkomstige omgeving.
Slide 7 - Diapositive
Homoloog
Slide 8 - Diapositive
Analoog
Slide 9 - Diapositive
A
Homoloog
B
Analoog
Slide 10 - Quiz
Rudimentaire organen
Rudimentaire organen zijn organen die in de loop van de evolutie de functie verloren hebben.
Slide 11 - Diapositive
Natuurlijke selectie
- Sommige erfelijke eigenschappen zorgen voor een betere of slechtere overlevingskans.
- Als de selectiedruk (veel roofvogels) toeneemt, zullen de donkere motten het niet overleven.
- De witte motten hebben de grootste adaptatie/ fitness (= best aangepaste individu)
Slide 12 - Diapositive
De voorpoot van een dolfijn en de voorpoot van een chimpansee vertonen overeenkomst in bouw, maar de functie is verschillend.
Hoe wordt dit verschijnsel verklaard volgens de evolutietheorie?
A
Deze organismen hebben een gemeenschappelijke voorouder. Het verschil in functie hangt samen met aanpassing aan een verschillend milieu.
B
Deze organismen hebben een gemeenschappelijke voorouder. Het verschil in functie hangt samen met aanpassing aan een overeenkomstig milieu.
C
Deze organismen hebben verschillende voorouder. Het verschil in functie is daar een overblijfsel van
D
Deze organismen hebben verschillende voorouder. Het verschil in functie hangt samen met aanpassing aan een overeenkomstig milieu.
Slide 13 - Quiz
Is het oog van een gewervelde (links) en van een octopus (rechts) homoloog of analoog? Wat betekent dit voor de verwantschap tussen deze soorten?
A
Homoloog; Ze hebben geen gemeenschappelijke voorouder.
B
Homoloog; Ze hebben een gemeenschappelijke voorouder.
C
Analoog; Ze hebben geen gemeenschappelijke voorouder.
D
Analoog; Ze hebben een gemeenschappelijke voorouder.
Slide 14 - Quiz
Zelfstandig werken
- Aan de slag met de Weektaak: Maak opdr: 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66 67, 68, 69, 70, 71-73. - Vragen stellen - Mottenopdracht afmaken met je duo.. & inleveren
Slide 15 - Diapositive
Slide 16 - Diapositive
Leg uit wat er gebeurd is met deze vier stappen - Genetische variatie - Selectiedruk - Adaptatie & Fitness - Resultaat natuurlijke selectie
Slide 17 - Question ouverte
Oeffies & Toeffies
1. Genetische variatie
2. Door selectiedruk hogere fitness
3. Natuurlijke selectie
Toeffies hebben 'oorhaar' en dat is lekker warm. Oeffies niet
Het gaat sneeuwen (selectiedruk), dus Toeffies beter aangepast (adaptatie) dus planten zich meer voort (fitness).
Na jaren sneeuw zijn er vooral toeffies en geen oeffies meer.
Slide 18 - Diapositive
Stamboom en verwantschap
- In een stamboom met verbindingslijnen verwantschap aangegeven.
- Stambomen zijn vaak gebaseerd op fossielen, bouw van organismen, bloedeiwtten of DNA. Hierdoor kunnen stambomen verschillen (zie afb. 33 en 34)
Slide 19 - Diapositive
Slide 20 - Diapositive
In de afbeelding zijn vier diergroepen A, B, C en D aangegeven die een verwantschap met elkaar hebben.
Over die verwantschap worden enkele uitspraken gedaan. Welke uitspraak is juist?
A
A is meer verwant met B dan met C.
B
A en B zijn het meest verwant, dan A en C en dan pas A en D.
C
B en C zijn het meest verwant, dan A en B en dan pas A en D.
D
B en D zijn het meest verwant, A en C zijn het minst verwant.
Slide 21 - Quiz
Welke van de volgende stambomen geeft weer dat de chimpansee meer verwant is met de mens dan met de gorilla?
A
stamboom 1
B
stamboom 2
C
stamboom 3
D
geen van deze stambomen
Slide 22 - Quiz
Slide 23 - Diapositive
In de afbeelding zie je de evolutionaire stamboom van zowel een aantal uitgestorven als nu nog levende katachtigen. Niet alle voorouders zijn aangegeven in deze stamboom. Zet de soorten in de juiste volgorde van ontstaan. Panthera leo, Proailurus lemanensis, Smilodon populator
Slide 24 - Question ouverte
DNA-sequencing
In kaart brengen van de DNA van soorten
DNA-sequentie: De volgorde van de basen (A,C,T,G) in het DNA
Slide 25 - Diapositive
Slide 26 - Diapositive
A
Kangoeroe
B
Neushoorn
C
Nijlpaard
D
Zebra
Slide 27 - Quiz
Vraag 55: Verklaar waarom de stamboom van het leven niet gemaakt kon worden door vergelijking van cytochroom C, maar wel op basis van rRNA?