Hfdst. 10 Toekomst Nederlandse politiek

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H10. Toekomst van de Nederlandse politiek

 

Het politieke besluitvormingsproces verloopt niet altijd even makkelijk.

Knelpunten politieke besluitvorming:

1.  De EU heeft veel invloed op de politieke besluitvorming in Nederland.
   
2.  Afstand (kloof) tussen kiezers en politici
   Dit blijkt bijvoorbeeld uit:  geen interesse bij de burgers in de politiek; mensen begrijpen de politiek niet goed; burgers vinden dat  politici niet goed luisteren naar de wensen van de burgers  
3.  geringe invloed van burgers op de politieke besluitvorming; zij hebben b.v. geen rechtstreekse invloed op het kabinetsbeleid

knelpunten in de politiek

1. Kloof tussen kiezers en politici 

Mensen hebben het gevoel dat politici niet naar ze luisteren. Burgers hebben geen directe invloed op wie in het kabinet of gemeentebestuur komt. Daardoor hebben ze het gevoel dat ze weinig invloed hebben. 

uitleg

knelpunten in de politiek 

2. compromissen sluiten 

compromissen: afspraken waarbij alle partijen een beetje toegeven. 
Een partij moet dan soms toegeven op een onderwerp dat  heel belangrijk voor haar is. 

uitleg

Knelpunten

Compromissen

Om tot een besluit te komen waar een meerderheid achter staat zijn vaak compromissen nodig. Hierdoor kan een deel van de bevoking het gevoel krijgen dat er niet naar ze geluisterd wordt.

Geen invloed als burger

Burgers hebben het gevoel dat ze geen invloed hebben op de politiek

Minder verbonden aan 1 partij

Vroeger stemden mensen hun hele leven vaak op 1 partij. Dat is nu heel anders. Burgers stemmen op verschillende partijen. Dat zorgt er ook  voor dat partijen bang zijn kiezers te verliezen wanneer ze onpopulaire keuzes maken

Meer partijen

Er komen de laatste jaren steeds meer kleine nieuwe partijen bij. Dit maakt het lastiger om een meerderheid te krijgen en maakt ingewikkelde compromissen sluiten nog moeilijker

nog meer knelpunten (GT)

• politici zijn gevoelig voor 'de waan van de dag'
• geen vaste achterban: minder mensen zijn lid van een politieke partij en er zijn meer zwevende kiezers. (mensen die niet bij elke verkiezing op dezelfde partij stemmen) 
• De politiek is versplinterd: veel kleine partijen met weinig zetels.  
• Er zijn problemen die moeilijk op te lossen zijn zoals milieuvervuiling of criminaliteit.  
• bureaucratie . Er zijn teveel ingewikkelde regels

uitleg

Voordelen van het referendum

Voordelen: 

• Kiezers hebben direct invloed op het politieke proces

• Verkleining van de kloof tussen kiezers en politici

• Burgers kunnen meer belangstelling krijgen voor politiek

• Er kan zo meer draagvlak zijn voor een politiek besluit

• Burgers moeten ‘ja’ of ‘nee’ kiezen, zij hebben geen andere keuze

Nadelen van het referendum

 Nadelen:

• De positie van de volksvertegenwoordiging wordt aangetast:

 zij hebben minder te zeggen omdat het volk nu beslissing kan nemen.

• De politieke besluitvorming wordt vertraagd:

 het organiseren van een referendum kost veel tijd

• Politieke kwesties zijn te ingewikkeld voor veel burgers

• De media kan invloed hebben op de mening van de burgers

• Het leidt tot versnippering van de politiek: iedereen bemoeit zich er mee

• Kiezers stemmen voor of tegen iets uit principe: ze betrekken andere zaken er bij

.• Burgers moeten ‘ja’ of ‘nee’ kiezen, zij hebben geen andere keuze

Hoe verklein je de kloof tussen politici en burgers? 

Gekozen politici

Het volk stemt op de burgemeester of zelfs minister president. Voordeel: het volk heeft dan meer invloed op de politiek. 
Nadeel: wie heeft dan het laatste woord in de gemeente? Burgemeester of gemeenteraad? Want beide gekozen. 
Wordt het dan geen verkiezing voor het beste imago in plaats van dat het gaat om de standpunten? 

uitleg

Oplossing voor minder compromissen

Meerderheidsstelsel: winnaar van de verkiezingen krijgt alle zetels (net zoals in VS en GB) 

Voordeel: er hoeven geen compromissen gesloten te worden 

Nadeel: grote groep mensen is niet vertegenwoordigd en voelt zich niet gehoord. 

uitleg

nog meer oplossingen (GT) 

• stemplicht: alle kiezers moeten verplicht stemmen 
• regionale kandidaatstelling: kandidaten uit verschillende regio's in de Tweede Kamer
• kiesdrempel: een percentage van het aantal stemmen dat een partij moet krijgen verhogen. 
  Voordeel: minder versplintering

Nadeel: stemmen op kleine partijen gaan verloren 

• deregulering: het verminderen van officiële regelingen, wetten en bemoeienissen van de overheid. 

uitleg