aangeven wat essentiële aminozuren zijn en deze opzoeken in Binas.
uitleggen wat een peptidegroep is.
een peptideketen tekenen tussen aminozuren in structuren.
vertellen hoe een polypeptide is opgebouwd.
uitleggen (met een reactievergelijking) wat er gebeurt wanneer aminozuren worden afgebroken.
de rol van eiwitten in je lichaam kennen.
Slide 5 - Diapositive
Eiwitten
We kennen eiwitten vooral als de bouwstoffen van het lichaam.
Je krijgt ze binnen via voedsel (dierlijke en plantaardig) -> lichaam breekt deze af tot aminozuren (waar eiwitten ook uit opgebouwd zijn).
Slide 6 - Diapositive
Niet alleen als bouwstof worden eiwitten gebruikt, ook voor de ..
Opbouw afweersysteem.
Opbouw spieren.
Katalyse diverse lichaamsprocessen (volgende les!).
Transport van diverse lichaamsstoffen.
Slide 7 - Diapositive
Van aminozuur naar peptidebindiding naar eiwit. (micro - meso - macro)
Slide 8 - Diapositive
Aminozuren
20 verschillende aminozuren
8 kan je lichaam zelf maken
12 moet je uit je eten halen. Deze 12 heten essentiële aminozuren.
Van losse aminozuren kun je
nieuwe eiwitten maken.
Slide 9 - Diapositive
Z'on COOH groep noemen we een zuur groep;
Een NH2 groep is een aminogroep
Slide 10 - Diapositive
Bouw van eiwitten
Een eiwit is een polypeptide, opgebouwd uit aminozuren.
In een eiwit zijn peptidebindingen (amide) aanwezig.
Zie Binas tabel 67H1.
Vaak worden de aminozuren afgekort met 1 of 3 letters.
Slide 11 - Diapositive
Wat is de afkorting van het aminozuur hiernaast?
A
Leu
B
Val
C
Ala
D
Ile
Slide 12 - Quiz
Vorming van een dipeptide
Als het goed is herken je de condensatiereactie!
Zowel je kent van Snollebollekes is het van links -> rechts
Slide 13 - Diapositive
Volgorde aminozuren is belangrijk
TAAL betekent iets anders dan LAAT
Zo bepaald ook de volgorde van de aminozuren welk eiwit er gevormd wordt
Slide 14 - Diapositive
Hydrolyse van eiwitten -> spijsvertering
Hydrolyse van eiwitten geeft losse aminozuren.
Dit was waar we mee begonnen!
Slide 15 - Diapositive
Peptidebinding
De peptidebinding kan worden gebroken met behulp van een watermolecuul.
Een watermolecuul kan worden opgesplitst in een OH groep en een waterstofatoom
Slide 16 - Diapositive
Hydrolyse
Het eiwit molecuul is opengebroken;
Het watermolecuul heeft zich verdeeld over de twee ontstane moleculen;
Het zorgt dat het eiwit wordt opgebroken in veel kleinere moleculen.
Slide 17 - Diapositive
Afbraak eiwitten
Afbraak eiwit in losse aminozuren (monomeren).
Het lichaam kan geen aminozuren opslaan, daarom worden overtollige aminozuren afgebroken. Hierbij ontstaan ureum, koolstofdioxide en water.
De afbraak van eiwitten levert energie op. Eiwitten kunnen door je lichaam dus ook als brandstof gebruikt worden.
Slide 18 - Diapositive
Primaire structuur
...de volgorde van de aminozuren
Slide 19 - Diapositive
Definitie enzym
een enzym kan moleculen afbreken en opbouwen
een enzym kan reacties katalyseren (versnellen)
enzym = bio-katalysator
Slide 20 - Diapositive
Enzymen zijn eiwitten.
Enzymen zijn biologische katalysatoren.
enzymen zijn eiwitten.
enzymen zijn biologische katalysatoren.
Slide 21 - Diapositive
Optimale werking enzymen
enzymen werken het beste bij hun optimale waarde
(afhankelijk van functie en plaats)
temperatuuroptimum en
pH-optimum
Slide 22 - Diapositive
Denatureren van eiwitten
Bij een te grote afwijking in pH en/of temperatuur, zullen eiwitten denatureren: ruimtelijke bouw gaat verloren doordat bindingen tussen moleculen (H-bruggen, vanderwaalsbindingen, ionbindingen, zwavelbruggen) verbreken.
Slide 23 - Diapositive
Slide 24 - Diapositive
Waarom hebben we eiwitten nodig?
A
Je kan ze gebruiken als brandstof.
B
Ze zorgen er voor dat je jouw voedsel beter verteert.
C
Ze zijn nodig als bouwmateriaal voor je cellen.
D
Ze zijn nodig om allerlei chemische processen in je lichaam goed te laten verlopen.
Slide 25 - Quiz
Ons lichaam kan zelf eiwitten maken. Waarom moeten we dan toch eiwitten via ons eten binnenkrijgen?
Slide 26 - Question ouverte
Eiwitten bestaan uit ketens aminozuren. Welke functionele groep(en) zit(ten) altijd in aminozuren?
A
Alleen NH2——
B
NH2—— en COOH——
C
Alleen COOH——
D
Geen een van beide
Slide 27 - Quiz
Het tripeptide Ala-Val-Ser is opgebouwd uit drie aminozuren: alanine, valine en serine. Geef de reactievergelijking in structuurformules van de vorming van Ala-Val-Ser.
Slide 28 - Question ouverte
Geef de reactievergelijking voor de verbranding van alanine in ons lichaam. Hierbij ontstaat onder andere ureum (CH₄N₂O).
Slide 29 - Question ouverte
Doelen van deze les
uitleggen wat de functies van eiwitten zijn.
vertellen hoe eiwitten zijn opgebouwd.
aangeven wat essentiële aminozuren zijn en deze opzoeken in Binas.
uitleggen wat een peptidegroep is.
een peptideketen tekenen tussen aminozuren in structuren.
vertellen hoe een polypeptide is opgebouwd.
uitleggen (met een reactievergelijking) wat er gebeurt wanneer aminozuren worden afgebroken.
de rol van eiwitten in je lichaam kennen.
Slide 30 - Diapositive
Beheers je alle leerdoelen?
Ja
Nee
Slide 31 - Sondage
Wanneer je hebt aangegeven dat het deels /nee is .Wat is dan nog lastig?