2havo Grammatica Woordsoorten - H1-2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

2 havo: pers. vnw, bez. vnw & hww en kww

H1 pers. vnw en bez. vnw

H2 hww en kww

Lesdoelen

havo: 

Je kan persoonlijk en bezittelijke voornaamwoorden herkennen (H1).

Je kan koppel- en hulpwerkwoorden herkennen (H2).

persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Hoofdstuk 1

Persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw)

Duidt iets of iemand aan. Zorgt voor variatie in woorden.

ik

hen

jij

hem

we

zij

wij

ons

je

Het konijn is vandaag doodgegaan, ook al leek het zo gezond.

Twijfel je of het een pers.vnw is? Vervang het door een naam! Kan dat? pers.vnw!

Hij heeft heel goed zijn best gedaan vandaag.

(Mauro) heeft heel goed zijn best gedaan vandaag. 

mij

hij

jullie

het

u

ze

Bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw)

Staat altijd vóór het woord waar het bij hoort (vaak een ZN)!

hun

zijn

jouw

mijn

jullie

haar

uw

onze

je

Heb je tijdens onze vakantie mijn cadeau aan haar vriend gegeven?

Wat is de juiste spelling?

1. Dat is toch jouw schrift?
2. Dat is toch jou schrift?
3. Dat is toch joun schrift?

Wat is de juiste spelling?

1. Dat potlood is toch van uw?
2. Dat potlood is toch van u?

Eva heeft maar liefst dertig vlechtjes in haar(1) haar(2).

haar(1) is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Komen jullie ook naar de kampioenswedstrijd kijken?

'jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Benoem het persoonlijk voornaamwoord en het bezittelijk voornaamwoord in de volgende zin:
'Ga je ook naar haar feestje?'

Koppelwerkwoord of hulpwerkwoord

Hoofdstuk 2

HWW - ZWW - KWW

1. Wat zijn de werkwoorden in de zin?

2. Wat is het belangrijkste werkwoord?
     Voltooid deelwoord    Infinitief    Persoonsvorm


3. Is dat werkwoord een KWW of een ZWW?
4. De rest van de werkwoorden zijn HWW's!

Hij zou later piloot willen worden.
      hww                         hww     kww

Koppelwerkwoord (kww)

Zelfstandig werkwoord (zww)

- zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken, voorkomen)

- Kun je vaak niet uitbeelden.

- Hoedanigheid of eigenschap

Hij is dokter.
Sneeuwwitje is koningin geworden.

- alle andere werkwoorden

- Kun je vaak wél uitbeelden. 

- Handeling of plaats

Hij is buiten.
De koningin heeft me gebeld.

Hoe vind je de eigenschap?

Stel de vraag die je bij redekundig ontleden ook stelt om het naamwoordelijk deel van het gezegde te vinden:
wie/wat + gezegde + onderwerp?

Hulpwerkwoord (HWW)

- Kunnen met meerderen in een zin staan.
- Kunnen niet zonder een koningin (zww of kww).
- Zijn nooit het belangrijkste (werkwoord) in het verhaal.

Wie zou dat gedaan kunnen hebben? HWW - ZWW - HWW - HWW
Hij zou daar ziek geworden zijn. HWW - KWW - HWW

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd één koppelwerkwoord (kww): een vorm van zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen. Als het naamwoordelijk gezegde maar één werkwoord bevat, dan is dat dus een koppelwerkwoord. Als er meer werkwoorden in de zin staan, zijn de overige werkwoorden allemaal hulpwerkwoord (hww). 

Het koppelwerkwoord staat dan vaak achter in de zin.

Dus...

DOE-zin   --> bevat een ZWW 
                            (= immers de handeling van het OW)

ZIJN-zin  --> bevat een KWW
                            (= immers een toestand, kenmerk
                                  of eigenschap van het OW)

Hij lijkt een hele lieve jongen.
lijkt = KWW?

1. Ja
2. Nee

De zon schijnt de hele dag!
schijnt = KWW?

1. Ja
2. Nee

Hij is eindelijk verstandig geworden.
Welk woord is KWW?

1. is
2. eindelijk
3. verstandig
4. geworden

Opdrachten

H1: opdr. 1 t/m 4 (p. 30-31)

H2 opdr. 1 t/m 5 (p. 60-61)