Ethiek waarden en normen

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ethiek?

Waarden zijn:

1. Dingen die je nastreeft
2. Dingen die we belangrijk vinden
3. Regels en afspraken
4. Verschillen tussen mensen

Normen zijn:

1. Dingen die je nastreeft
2. Dingen die we belangrijk vinden
3. Regels en afspraken
4. Verschillen tussen mensen

Levensbeschouwingen hebben ook waarden en normen

1. Goed
2. Fout

Optieken theorie 

Aspect optieken                                             Uiteindelijkheidsoptiek 

- Kijken naar een deel                                  - Kijken naar het groter 

van de werkelijkheid                                      plaatje / totaal 

Aspect optieken 

• Economische optiek
  
• Historische optiek
  
• Juridische optiek
  
• Medische optiek
  
• Taalkundige optiek
  
• etc. 
  

Uiteindelijkheidsoptiek

• Levensbeschouwelijke optiek: gaat over de uiteindelijke zin van het leven.
• Esthetische optiek: gaat over het uiteindelijke schone / mooie
• Ethische optiek: gaat over het uiteindelijke goede

Paragraaf 1

Vragen bij video:

- Wat gebeurt er?

- Wat zou jij doen?

- Nabespreken

Paragraaf 2: definities ethiek

Ethiek heeft te maken met keuzes die je maakt. Hoe je handelt. 

De moraal van een samenleving = de verwachting dat er juiste keuzes gemaakt worden. Heeft o.a. te maken met waarden en normen.

Welke norm kan je bedenken bij de waarde "gezondheid"

Instrumentele waarden

Hangen af van mensen die iets belangrijk vinden in een feitelijke situatie. 

Intrinsieke waarden

Worden nagestreefd vanuit de gedachte dat het goede gedaan behoort te worden.

Video: welke waarden en welke soort waarde zien we?

Definitie:

Ethiek = de wetenschappelijke studie van menselijk handelen in hun keuze tussen goed en kwaad. 

1. Wetenschappelijke studie (menswetenschap). Methodiek!
2. Van menselijk handelen.
3. Over goed en kwaad. 

De methodiek bestaat uit onderzoek, gegevens verzamelen en verificatie (toetsing van de waarheid / bevestiging). 

Dubbel moraal

Nadruk ligt in onze maatschappij op individualiteit. Het dubbel moraal komt voort uit eigenbelang: woorden en daden komen niet overeen. 

Paragraaf 3

Ethiek is normatief. Het geeft aan hoe iets hoort en vraagt om onze inzet                maakt het subjectief. Soorten normen:

- Godsdienstige / religieuze normen

- Fatsoensnormen

- Rechtsnormen / juridische normen

- Morele normen (zijn universeel, verbindend & doelmatig)

wetten en normen

- zijn niet hetzelfde.

- Een wet is meer verplichtend en geldt voor iedereen.

- De wet overtreden is strafbaar.

Een wet geeft aan wat toegestaan of niet toegestaan is. Moreel gedrag geeft aan wat acceptabel /aanvaardbaar gedrag is. Immoreel is onacceptabel / onaanvaardbaar. 

Het morele dilemma

Ofwel: een ethisch probleem.

Je streeft twee waarden na.

Maar: je kunt deze twee waarden niet tegelijkertijd in praktijk brengen! Wat te doen?  

Ethische regel =

"Wat je niet wilt dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet."

Paragraaf 4: invloed vanuit de samenleving 

Tv en internet zorgen ervoor dat onze ideeën over waarden en normen beïnvloed worden.

 

Dit kan zowel negatieve als positieve gevolgen hebben.

Zo kan het zien van een filmpje “stop de ebola-ramp” een beroep doen op onze morele gevoelens.

                      Paragraaf 5

- Verbod op seksuele chantage

- Vrij om zelf je partner te kiezen

PARAGRAAF 

- Gelijkheid en gelijkwaardigheid:

Alle mensen (man, vrouw) moeten gelijkwaardig behandeld worden, ook al zijn we niet gelijk

- Leeftijdsverschillen:

Minderjarig – meerderjarig

- Dubbele moraal:

Jongens en meisjes worden anders gewaardeerd voor hetzelfde gedrag

Levensbeschouwingen, ethiek en seksualiteit.

7.1 Het humanisme 

- Zelf bepalen hoe je je leven wilt leiden

- Eigen verantwoordelijkheid

- Waarde vrijheid is belangrijk         rekening houden met anderen.

- Naakt zonnen op het strand of homoseksualiteit moet kunnen.

7.2 Het Christendom

- Verschillende meningen over seksualiteit 

- Opvattingen van de kerkelijke leiders wijken nogal eens af van wat kerkleden vinden. 

- De officiële leer van de katholieke kerk is tegen: 

-- seks voor huwelijk

-- voorbehoedsmiddelen (condoom, pil) 

-- echtscheiding 

-- homoseksualiteit 

Veel katholieken en protestanten zijn het hier niet mee eens en vinden vrijheid veel belangrijker. Bijbel is geen boek vol verboden. 

De Bijbel is geschreven in een andere tijd en cultuur dan de onze.

7.3 De Islam

- Verschillende meningen over seksualiteit

- Seksualiteit is iets goeds maar wel binnen het huwelijk

- Daarom kledingvoorschriften: buiten de intieme relatie geef je zo min mogelijk seksuele prikkels

- Sommige islamitische stromingen: Masturbatie is goed als je daarmee overspel kunt voorkomen

- Anticonceptiemiddelen toegestaan

- Homoseksualiteit is verboden. Daar zijn bijna alle stromingen binnen de islam het over eens. Maar ze gaan er wel verschillend mee om: tolerant / doodstraf.