§3.1 Armoede in de 19de eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3: Sociale zekerheid en de verzorgingsstaat

Boek blz. 58 en 59

 

Hoe zag het leven voor arbeiders eruit begin 20ste eeuw?

§3.1 Armoede in de 19de eeuw

• Welke groepen mensen kwamen in de 19de eeuw in de problemen?
• Hoe reageerde de politiek op de toename van het aantal armen?
• Wat veranderde er in de armenzorg rond 1900?

1.1 Mensen in de problemen

lezen. blz. 61-62

5 minuten

Hoe zag het leven van de arbeiders eruit in de grote steden?

Antwoord in steekwoorden.

Zorg ervoor dat je je antwoord kan uitleggen. 

1.1 Mensen in de problemen

• Tot 1870: mensen woonden in kleine of grote dorpen ==> veel mensen werkten als (seizoens)arbeiders voor de grote boeren ==> hard werken voor weinig geld
• Vanaf 1870: opkomst industrie ==> urbanisatie ==> slechte leefomstandigheden
• - donkere vochtige huizen
• - met z'n allen in één kamer
• - geen sanitaire voorzieningen/ geen riool
• - eenzijdig voedsel
• ==> dit leidde tot veel besmettelijke ziekten
• Veel mensen afhankelijk van liefdadigheid

Wat is liefdadigheid?

1.2 Wat deed de regering?

lezen blz. 62

1.2 Wat deed de regering?

• In midden van 19de eeuw nog geen sociale wetten. Enige uitzondering: armenwet ==> vanaf 1854, hierin stond dat alleen armen die niet door familie of de kerk werden geholpen, hulp kregen. 

• Waar kwam het geld van de armenwet vandaan?
• Hoe zag de hulp eruit?

Als je arm was, had God dat zo gewild. Dat moest je maar accepteren. De regering hoeft niets te doen. 

De regering moet juist sociale wetten maken

Problemen oplossen was geen taak van de regering. 

Dat zijn mensen die vonden dat iedereen gelijkwaardig is en dat de regering veel meer moest doen om de arbeiders te helpen. 

Dat waren katholieken en protestanten die vanuit hun geloof politieke partijen en verenigingen oprichtten.  

Dat zijn mensen die vonden dat vrijheid goed is voor de burgers en de samenleving en dat mensen zoveel mogelijk zelf moesten doen.

Liberalen

Socialisten

Confessionelen

1.3 Veranderingen in de armenzorg

lezen blz. 63

1.3 Veranderingen in de armoede

• Vanaf 1873 kwamen er meer sociale wetten door een economische crisis (grotere armoede)
  
• Vanaf 1900 ==> 3 sociale wetten ten verbetering van de omstandigheden:
  

1. - Leerplichtwet (1901): Kinderen tot 12 jaar verplicht naar school.
2. - Ongevallenwet (1901):  kleine uitkering door ongeval
3. - Woningwet (1901): Voorschriften voor bouw woningen.

• Verbeteringen in riolering en waterleidingen.
  
• Vakbonden zorgden voor eigen verzekeringen bij arbeidsongeschiktheid.
  

https:

Waterput waarmee water voor een hele wijk uit het grondwater wordt gehaald.

Grondwater werd vaak gebruikt als drinkwater.

Door een kapotte riolering kunnen uitwerpselen bij het drinkwater komen.

Uitwerpselen die besmet zijn (bijvoorbeeld met cholera) komen in het grondwater terecht.

Arbeiderswijk

Als je rond 1850 in armoede moest leven, was je in eerste aangewezen op [.........1.........] . 

Kon je daar niet terecht, dan was je aangewezen op [.........2.........] . 

De overheid bemoeide zich verder niet met de [.........3.........] . 

Dat veranderde in 1854. Toen nam de [.........4.........] overheid een wet aan: de [.........5.........] . 

Hierin stond dat de [.........6.........] overheid moest zorgen voor de allerarmsten. Die zat hier helemaal niet op te wachten, want er kwam geen geld hiervoor uit [.........7.........] . 

Sleep de woorden naar 

de juiste plaats

landelijke

familie

gemeentelijke

Armenwet

armenzorg

Den Haag

liefdadigheid

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.