Arm en Rijk 1.2 Paradijs boven de evenaar

1 / 38
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4-6

Cette leçon contient 38 diapositives, avec diapositives de texte et 2 vidéos.

Éléments de cette leçon

Slide 1 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

1.2 Ethiopië: een paradijs boven de evenaar?

H1 Genoeg voor iedereen?

Domein Wereld

Slide 2 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Lesdoel 
  1. Wat zijn de gebiedskenmerken van Ethiopië en wat is hun betekenis voor de voedselproductie?
  2. In hoeverre zijn de interne en externe relaties van belang voor de voedselvoorziening?

Slide 3 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Gebiedskenmerken
  • Fysische Geografie:
  • - Reliëf / Hoogteligging
  • - Klimaat / Neerslag
  • - Natuurlijke vegetatie

Slide 4 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Reliëf en voedsel-
voorziening
  • Vaak is veel reliëf nadelig
    voor landbouw. Waarom?
  • Soms heeft reliëf ook voordeel
    voor landbouw. Waarom?

Slide 5 - Diapositive

Vaak is veel reliëf nadelig voor landbouw.
Waarom?
Vlakke gebieden over het algemeen meer
geschikt voor landbouw en infrastructuur dan
bergachtige streken.
De slenk/kloof maakt verbindingen in Ethiopië extra lastig.
Soms heeft reliëf ook voordeel
hoger = kouder: kan in warme gebieden juist een voordeel zijn
hoogteverschillen geven mogelijkheden voor stuwdammen met stuwmeren. Kan handig zijn in gebieden met onzekere neerslag: opslag van regenwater voor in drogere tijden.

Reliëf en voedsel-
voorziening
  • hoger = kouder: kan in warme
    gebieden juist een voordeel zijn
  • hoogteverschillen geven
    mogelijkheden voor stuwdammen
    met stuwmeren. Kan handig zijn
    in gebieden met onzekere
    neerslag: opslag van
    regenwater voor in drogere tijden.

Slide 6 - Diapositive

Vaak is veel reliëf nadelig voor landbouw.
Waarom?
Vlakke gebieden over het algemeen meer
geschikt voor landbouw en infrastructuur dan
bergachtige streken.
De slenk/kloof maakt verbindingen in Ethiopië extra lastig.
Soms heeft reliëf ook voordeel
hoger = kouder: kan in warme gebieden juist een voordeel zijn
hoogteverschillen geven mogelijkheden voor stuwdammen met stuwmeren. Kan handig zijn in gebieden met onzekere neerslag: opslag van regenwater voor in drogere tijden.

Rift Valley
  • Type plaatbeweging?
  • Wat gebeurt er?
  • Type gebergte?

Slide 7 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Rift Valley

Slide 8 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Vegetatie
Wat valt je op aan de 
vegetatie?

Wat verwacht je voor 
neerslagpatroon?

Slide 9 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Spreidingspatroon?
Verklaring?

Slide 10 - Diapositive

spreidingspatroon = wauw
Stuwingsneerslag
beschrijving: Hoe meer reliëf, hoe meer neerslag.

verklaring: Het reliëf
dwingt lucht te stijgen.
Stijgende lucht koelt af en
kan minder waterdamp
bevatten, waardoor het
gaat regenen.

Slide 11 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De landbouw in Ethiopië
Als je de figuren bekijkt, wat voor type landbouw verwacht je dan in de 3 neerslaggebieden?
  • aride zone
    (>500 mm/jr)
  • semi-aride zone
    (500-1000 mm/jr)
  • humide zone
    (>1000 mm/jr)

Slide 12 - Diapositive

<500
500-1000
>1000
De landbouw in Ethiopië
Als je de figuren bekijkt, wat voor type landbouw verwacht je dan in de vier neerslaggebieden?
aride zone
semi-aride zone
subhumide zone
humide zone

Slide 13 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landbouw
Aride (droog) oosten:
  • Nomadische veeteelt (geiten/dromedarissen) &
  • In rivierdalen nog beetje droogtelandbouw (droogtetolerante gewassen zoals gierst
Akkers afdekken na gebruik
Waarom afdekken?

Slide 14 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landbouw
Semi-aride (halfdroog - net zoveel neerslag als in Nederland):
  • akkerbouw (maïs en gierst) &
  • extensieve veeteelt (geiten / schapen)
  • intensievere veeteelt ook mogelijk

Slide 15 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Gierst

Slide 16 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Teff
NL Patent
https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2018/voedselzaak/artikelen/ethiopie-teelt-al-duizenden-jaren-teff-toch-heeft-een-drent-patent-op-het-graan/

Slide 17 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landbouw
Humide (zeer natte zone - tropisch woud): kleine zelfvoorzienende boeren & commerciële landbouw (koffie en suikerriet). 



Slide 18 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

De landbouw in Ethiopië
Als je de figuren bekijkt, is het klimaat dan een belangrijke factor voor de hongersnood in Ethiopië?

Slide 19 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Bedrijfsgrootte
Hoe groot gemiddeld landbouwbedrijf?
Waarom?
Vergelijking met Nederland

Slide 20 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Grondbezit
  • Akkerbouw is vooral in handen van kleine boeren. 
  • Ze zijn voor het grootste deel zelfvoorzienend.
  • Waarom niet commercieel? 

Slide 21 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Opbrengst
  • Grootte van de percelen (0,6 ha)
  • net genoeg opbrengst voor eigen familie
  • Nu wel meer opbrengst per ha, maar minder per inwoner. 
  • Veel boertjes leven afgelegen ver van weg
  • Geen voordeel om hun (bederfelijke) producten over grote afstanden op de ruggen van ezels te vervoeren


Slide 22 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Ontbossing
ingezoomd op klein onderzoeksgebiedjes 

Slide 23 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Kleine boeren mechaniseren niet. Waarom?
  • Landbouwmechanisatie onrendabel voor kleine boeren
  • Landbouwgrond gepacht van de overheid 
  • Overeenkomst voor 30 jaar, maar kan zo maar ingetrokken worden. 
  • Gevolg: boeren investeren niet in het land. Ook geen bomen planten.

Slide 24 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landbouwmogelijkheden
Positief:

Klimaat: Gunstig, gemiddeld over het jaar heen voldoende neerslag
Neerslagregiem: Belang dat natte groeimaanden gevolgd worden door droge maanden (rijpen en oogsten)
Reliëf: hoogteverschil biedt mogelijkheden tot aanleg stuwmeren voor irrigatie

Slide 25 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landbouwmogelijkheden
Problemen:

Neerslagvariabiliteit: Neerslag per jaar / per seizoen niet betrouwbaar
Grondbezitverhoudingen: kleine boeren (erven), gemiddeld 0,6 ha, pachten bij de overheid en landleasing
Ontbossing: traditionele landbouw duurzaam, maar nu niet meer. Erosie

Slide 26 - Diapositive

ter vergelijking
NL totaal gemiddeld 41,3 ha per boer
akkerbouwbedrijf gemiddeld 55 ha
veeteeltbedrijf gemiddeld 61,5 ha
Grootste landouwbedrijven zitten boven de 1500 ha

https://agrimatie.nl/binternet.aspx?ID=2&bedrijfstype=11
Aan de slag
Arm en Rijk § 1.2​
Lezen p. 20-23
Maken op p.26 opdracht 4/5/6

Slide 27 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Wat is er met de neerslag aan de hand dat er toch voedselproblemen zijn?
  • Natte en droge periodes moeten elkaar afwisselen! 
  • Is die afwisseling er niet, dan komt de voedselvoorziening in gevaar
  • Neerslagvariabiliteit is groot: neerslag per jaar / per seizoen niet betrouwbaar
  • Het land is dus kwetsbaar. 

Slide 28 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Mens en Milieu
Traditionele landbouw was duurzaam.

Maar door bevolkingsgroei is de vraag naar voedsel toegenomen -> uitputting en lagere opbrengsten. 
  • Ontbossing: watererosie, bodem (vruchtbare gedeelte) spoelt weg.
  • Overbeweiding: winderosie, bodem waait weg, en verzilting

Slide 29 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Landbouwmogelijkheden
Genoeg landbouwmogelijkheden

lang niet alle geschikte grond gebruikt voor de commerciële landbouw
Dat heeft te maken met de grondbezitverhoudingen.

Slide 30 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Externe relaties
Bekijk de handelsbalans van Ethiopië. Wat zie je? 

Slide 31 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Handelsbalans
  • Ethiopië veel geld kwijt aan de invoer (voedsel, olieproducten en kapitaalgoederen)
  • Uitvoer van landbouwproducten veel minder

Gevolg Ethiopië steeds dieper in de schulden.

Slide 32 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Verdeling grond
  • Machthebbers verhuren gronden aan multinationals Landleasing 
  • Grootste commerciële boeren nu Indiërs, Chinezen en Saudiërs. 
  • Ook middelgrote landbouwbedrijven: deels Ethiopisch, deels buitenlands (ook NL - wat?)
https://www.youtube.com/watch?v=AjCY5ci4djQ
https://www.youtube.com/watch?v=xBva39wnHHM

https://zembla.bnnvara.nl/nieuws/hollandse-handel-de-rozen
2016 tot 1:42

Slide 33 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 34 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Externe relaties
Waarom willen buitenlands bedrijven naar Ethiopië?

  •  gunstige klimaat, 
  •  lage lonen en de 
  • nabijheid van een grote afzetmarkt. 



Slide 35 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 36 - Vidéo

Cet élément n'a pas d'instructions

Slide 37 - Lien

Cet élément n'a pas d'instructions

Opdrachten
Maak Arm en Rijk
H1 par. 2 + 3
Par 2 Opg 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8
Par 3 opg 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8

Slide 38 - Diapositive

Cet élément n'a pas d'instructions