Thema: Een samengestelde zin.

• Taal
• Basisschool
• Groep 6

Dit ga je leren

Je leert wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn

Dit moet je weten

Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm en onderwerp

Ik belde mijn zus

Een samengestelde zin is een zin met twee persoonsvormen en twee onderwerpen

Ik belde mijn zus en mijn zus belde daarna mijn broer

Vaak staat er een voegwoord in een samengestelde zin.

Je kunt van een samengestelde zin twee enkelvoudige zinnen maken

Dit ga je leren

Je leert wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn
.

Dit moet je weten

Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm en onderwerp

Ik belde mijn zus.

Een samengestelde zin is een zin met twee persoonsvormen en twee onderwerpen
.

Ik belde mijn zus en mijn zus belde daarna mijn broer.

Vaak staat er een voegwoord in een samengestelde zin.

Je kunt van een samengestelde zin twee enkelvoudige zinnen maken.

Uitleg voegwoorden

En, want, dus, of, en maar zijn voegwoorden.

Voorbeelden:

Ik ga naar het circus en naar de bioscoop.

IK ga naar bed, want ik ben moe

Ik ga naar bed, dus poets ik mijn tanden

• Ik eet graag patat.
• Hij fietst graag.
• Samenwerken scheelt de   leerlingen veel werk.

Zinnnen in de rij noemen we enkelvoudige zinnen

• Ik eet graag patat, maar ik   lust ook pannenkoeken.

• Hij fietst graag, omdat hij     lopen saai vindt.
• Samenwerken scheelt de   leerlingen een hoop werk   en meestal gaat het goed.

Zinnen in deze rij noemen we samengestelde zinnen

Even oefenen!

Kies uit: enkelvoudig of samengesteld.

Schrijf de PV op

Enkelvoudig of samengesteld?

Ze kijkt op als ze haar naam hoort.

1

1. Enkelvoudig
2. samengesteld

Klik op de 3
enkelvoudige zinnen.

2

1. Ik loop naar huis.
2. Mijn moeder is lief.
3. Ik viel, maar ik had geen pijn.
4. Papa laat een windje.

Daar komt mama aan en ze heeft haast.

3

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Ik zwaai en ik roep.

4

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Maak je een gebaar, dan zeg je ook iets.

5

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Met een wenk kan je ook veel zeggen.

6

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Weinig mensen praten zonder gebaren.

7

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Een aap maakt gebaren, maar een hond kan dat ook.

8

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Spreken is zilver, zwijgen is goud.

9

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Maak je een gebaar, dan zeg je ook iets.

10

1. enkelvoudig
2. samengesteld

De twee zinnen in een samengestelde zin worden meestal verbonden met...

11

1. een werkwoord
2. een lidwoord
3. een voegwoord
4. een zelfstandig naamwoord

Hieronder staan 3 voegwoorden.
Kun jij de 3 voegwoorden vinden?

12

1. maar
2. want
3. omdat
4. denken

Schrijf één ding over jezelf op.
Bijvoorbeeld: Ik houd van pizza.

13

Schrijf nog één ding over jezelf op
Bijvoorbeeld: Ik houd van patat.

14

Probeer nu van die twee zinnen
één zin te maken.

15

16

Welk woord heb je tussen
de twee zinnen gezet?

Nog even herhaling:

Hoofdzin en bijzin

Zoek altijd eerst de persoonsvormen en onderwerpen in de zin

*Staan het onderwerp en persoonsvorm direct naast elkaar? 

->Dan is het een hoofdzin

*Staat er iets tussen het onderwerp en de persoonsvorm?

-> Dan is het een bijzin

Voorbeeld

Ik was te laat in de les, omdat ik mijn wekker niet had gezet.

In de eerste zin staan pv en ond naast elkaar -> hoofdzin

In de tweede zin zit er iets tussen -> bijzin

let op!

Er zijn ook samengestelde zinnen met twee hoofdzinnen

Als de voegwoorden en, maar, want, of worden gebruikt, heb je twee hoofdzinnen

Je hebt nooit een zin met twee bijzinnen

Stappenplan

1) Zoek in beide zinnen onderwerp en persoonsvorm

2) Staan onderwerp en persoonsvorm naast elkaar? hoofdzin

3) Staan onderwerp en persoonsvorm niet naast elkaar? bijzin

Extra truc

Is het voegwoord maar, want, of, en? 

twee hoofdzinnen

De juf deelt de schriften uit, terwijl wij onze boeken zoeken

1. hoofdzin + hoofdzin
2. hoofdzin + bijzin
3. bijzin + hoofdzin
4. bijzin + bijzin

Zodra de wekker af is gegaan, sta ik op.

1. hoofdzin, bijzin
2. bijzin, bijzin
3. hoofdzin, hoofdzin
4. bijzin, hoofdzin

Tim pakt limonade, omdat hij dorst heeft.

1. hoofdzin, hoofdzin
2. bijzin, hoofdzin
3. hoofdzin, bijzin
4. bijzin, bijzin

Ik heb buikpijn, maar ik ga toch naar school.

1. bijzin, hoofdzin
2. hoofdzin, hoofdzin
3. bijzin, bijzin
4. hoofdzin, bijzin