MO 5 - Monopolie

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Markt en overheid

Lesdoelen - les 5

• de kenmerken van de marktvorm monopolie beschrijven.
• het gedrag van de monopolist beschrijven.
• in een grafiek of tabel met de totale kosten en totale opbrengsten van een monopolist bepalen welke prijs en afzet de monopolist zal kiezen gegeven zijn doelstelling (maximale winst, maximale omzet, break-even).
• in een grafiek of tabel met de marginale en gemiddelde kosten en marginale en gemiddelde opbrengsten van een monopolist bepalen welke prijs en afzet de monopolist zal kiezen gegeven zijn doelstelling (maximale winst, maximale omzet, break-even). 

Terugblik

Basis en intensief: maken 1.17 t/m 1.20

Plus en compact: 1.18 + 1.20

Nakijken met nakijkboekje

Terugblik - wisbordjes

Schrijf de vier kenmerken op een markt van volkomen concurrentie of volledige mededinging.

Monopolisten: prijszetters

Producenten die op een marktvorm van onvolkomen concurrentie aanbieden, zijn prijszetters. D.w.z. dat ze zelf hun prijs kunnen bepalen. Ze moeten hierbij wel rekening houden met het feit dat wanneer ze de prijs verhogen, de vraag daalt. 

De prijsafzetlijn wordt dan gegeven door de vraaglijn. 

Collectieve vraaglijn = prijsafzetlijn

De collectieve vraaglijn is ook de prijsafzetlijn van de monopolist, want de prijsafzetlijn geeft weer hoeveel de monopolist verkoopt bij verschillende prijzen.

Instructie

De MO-lijn verloopt ook dalend; als de producent meer wil verkopen, moet de prijs omlaag.

Dus, voor elk extra product, neemt de extra opbrengst af.

MO-lijn bij monopolisten/ prijszetters

Maximale omzet

De omzet is maximaal wanneer MO = 0.

Als MO namelijk positief is, zal TO toenemen als de afzet stijgt. 

Op een gegeven moment neemt TO echter af als de afzet stijgt, omdat vraag inelastisch wordt: de procentuele

stijging van de vraag (afzet) is kleiner dan de procentuele daling van de prijs. 

Maximale omzet

De omzet is maximaal 

wanneer

MO = 0. 

Dat is namelijk de top 

van de TO.

De omslag is altijd
precies op de helft van de vraaglijn, namelijk op de top van de TO-functie: 

Begeleid oefenen met basis en intensief

- Klassikaal met basis en intensief: maken 2.5

- Huiswerk is maken 2.2 t/m 2.5

Zelfstandig werken / huiswerk

Basis, plus en compact: 2.2 t/m 2.5

Intensief: 2.1 t/m 2.5

Evaluatie - les 5

• de kenmerken van de marktvorm monopolie beschrijven.
• het gedrag van de monopolist beschrijven.
• in een grafiek of tabel met de totale kosten en totale opbrengsten van een monopolist bepalen welke prijs en afzet de monopolist zal kiezen gegeven zijn doelstelling (maximale winst, maximale omzet, break-even).
• in een grafiek of tabel met de marginale en gemiddelde kosten en marginale en gemiddelde opbrengsten van een monopolist bepalen welke prijs en afzet de monopolist zal kiezen gegeven zijn doelstelling (maximale winst, maximale omzet, break-even).