Herhaling poëzie begrippen en rijm

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we vandaag doen?

•                                                                                              
• Aanbeveling boek                                                                 
• Uitleg eindrijm en het onderscheid hierin.
• Voorbereiden poëzie begrippen
• Pauze
• Presentaties aan elkaar                                                                 
• Oefenen met rijmsoorten in LessonUp (25 vragen)             
  
• Vragen over het proefwerk van volgende week woensdag 20 april?
• Lezen in je boek   

Aanbeveling

Het is 2048. Het Collectief is aan de macht. Om het land staat een Muur en de levens van alle inwoners zien er hetzelfde uit. 

Het verhaal wordt door de ogen van meerdere personages geschreven. Dit resulteert in een rollercoaster van gevoelens.

Het is ontzettend spannend en een echte eye opener want wat Bakhuis beschrijft, zou zo maar eens werkelijkheid kunnen worden.

POËZIE

Poëzie is een taaluiting waarbij een grote nadruk ligt op vorm, klank en beeldspraak.

Of beter gezegd: GEDICHTEN.

Wat is rijm?

Rijm is een overeenkomst van klank in beklemtoonde lettergrepen.

Eindrijm

Eindrijm: is volrijm van één beklemtoonde lettergreep aan het einde van een versregel. 

Vb. vol - bol, rijm - lijm

Onderscheid tussen het aantal onbeklemtoonde lettergrepen die volgen op de beklemtoonde lettergreep.

Volrijm

Volrijm: rijmende woorden met overeenkomst van klinkers in beklemtoonde lettergrepen plus alles wat daarop volgt.
Vb. wanden - handen, wandelen - handelen

Te onderscheiden in:

1. mannelijk, staand rijm

2. vrouwelijk, liggend rijm 

3. onzijdig, glijdend rijm

Mannelijk of staand rijm

De laatste lettergreep heeft de klemtoon: 

Vb. staan - gaan, gerust - gekust, hoedenplank -rank

Vrouwelijk of slepend rijm

Na de beklemtoonde lettergreep volgt nog één onbeklemtoonde lettergreep: 

Vb. gillen - rillen, zeilen - mijlen, gelukkig - nukkig, 

lindebomen - dromen

Onzijdig of glijdend rijm

Na de beklemtoonde lettergreep volgen nog twee onbeklemtoonde lettergrepen: 

Vb. kinderen - hinderen, buigingen - zuigingen, 

verdorvene - gestorvene.

Schrikkelrijm

Schrikkelrijm: klemtoonverschil bij het rijmen. De letters zijn gelijk, maar de klank niet (rijmfout).

Vb. het zal je niet ontgaan

 je mag van tafel opstaan.

de chauffeurs vermijden

te lange rijtijden.

Rijmschema's - eindrijm 

 1) Slagrijm: aaaa

2) Gepaard rijm: aa bb cc

3) Gekruist rijm: abab

4) Omarmend rijm: abba

5) Gebroken rijm: abcb of abac

6) Verspringend rijm: abcabc

Poëzie experts aan het woord

1. Per groepje krijg je 10 min. om de belangrijkste punten uit een hoofdstuk voor te bereiden. 
2. Na 10 min. presenteert een leerling van de groep de stof uit het hoofdstuk.
3. Vervolgens presenteert een andere leerling het volgende hoofdstuk.

Voorbereiding experts aan het woord

Wat zijn de belangrijkste punten 

uit het hoofdstuk en leg deze uit. 

Geef voorbeelden!

Zelf aan de slag

Maak nu zelf de vragen in LessonUp 

'Herhaling poëzie begrippen en rijm'

Welk stijlfiguur herken je?
Wat een mooie rode aardbeien!

1. pleonasme
2. herhaling
3. opsomming
4. tautologie

'Beeldspraak' richt zich op ...

1. letterlijk taalgebruik
2. figuurlijk taalgebruik

Welk stijlfiguur herken je?
Ik had een twee voor mijn proefwerk, ik had dus wel wat foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tautologie

Welk stijlfiguur herken je?
Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. tautologie

Een climax is een

1. herhaling
2. opsomming in drieën
3. lange opsomming
4. opsomming die naar een hoogtepunt voert

Welk stijlfiguur herken je?
De gele zonnebloemen maken de kamer veel gezelliger

1. pleonasme
2. tautologie

Rijm waarbij op de beklemtoonde lettergreep twee onbeklemtoonde lettergrepen volgen, noemen we...

1. staand rijm
2. liggend rijm
3. glijdend rijm

'Beeldspraak is het onverharde landweggetje richting gratis media-aandacht.'
Dit is een ...

1. vergelijking met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor

'kinderen - hinderen'
is een voorbeeld van ...

1. mannelijk of staand rijm
2. vrouwelijk of liggend rijm
3. glijdend of onzijdig rijm

Hoe noemen we een 'alinea' in een gedicht?

Hoe noemen we het afbreken van een zin op een 'onnatuurlijke' plek?

Wat valt niet onder 'fictie'?

1. gedicht
2. een leesboek
3. nieuwsbericht

Hoe noemen we nieuw woord dat in een gedicht voorkomt?

Welk stijlfiguur herken je?
De tafels in het lokaal staan schots en scheef.

1. pleonasme
2. herhaling
3. opsomming
4. tautologie

Welke vorm van eindrijm herken je in de eerste en derde regel?

1. mannelijk of staand rijm
2. vrouwelijk of slepend rijm
3. onzijdig of glijdend rijm
4. schrikkelrijm

Wat maakt dit gedicht zo bijzonder?

1. Enjambement
2. Eindrijm
3. Alliteratie
4. Vormgedicht

Gepaard rijm

Gekruist rijm

Omarmd rijm

A

B

B

A

A

A

B

B

A

B

A

B

Welke rijm is dit?

1. gepaard rijm
2. omarmend rijm
3. slagrijm
4. gekruist rijm

Welke dichtvorm heeft 14 regels?

1. haiku
2. limerick
3. sonnet
4. elfje

Gedichten

Poëzie

Verhalen

Proza

gedichten

versjes

rijm

spelen met taal

verhalen

stripboek

zinnen lopen door tot het einde van de bladzijde

meer aandacht voor het verhaal dan voor hóé het geschreven is

zinnen eindigen waar de versregel klaar is

Wat is dit?
'Zo sluw als een vos'

1. een stijlfiguur
2. metafoor
3. vergelijking met als
4. vergelijking zonder als

Welke rijmschema heeft dit gedicht?

1. gepaard rijm
2. omarmend rijm
3. slagrijm
4. gekruist rijm

Waar of niet waar?
Een Elfje is een gedicht dat bestaat uit elf regels.

1. waar
2. niet waar

Wat wordt verstaan onder schrikkelrijm?

1. Rijm geschreven in het schrikkeljaar
2. Rijm van niet beklemtoonde lettergrepen
3. Medeklinkers die op elkaar rijmen
4. Klemtoonverschil bij het rijmen

Welke bewering is ONJUIST over een Limerick?

1. Een limerick bestaat uit 5 versregels.
2. In de eerste regel staat altijd een plaatsnaam.
3. De laatste regel bevat een conclusie of een clou
4. De laatste regel rijmt niet op de andere regels

Ga lekker lezen in je boek