Gs. Klas 4 1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen - mavo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

H1 Nederland van 1848 tot 1914

   §1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

§1.2 De grondwet van 1848 

Huiswerk bespreken

Het parlement bestaat uit:

1. Eerste en Tweede Kamer
2. Ministers en staatssecretarissen

De regering bestaat uit:

1. Eerste en Tweede Kamer
2. Ministers en Staatssecretarissen

Koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Het belangrijkste artikel in de grondwet van 1848 is artikel 1.

Wat staat in artikel 1?

1. Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
2. De regering dient zorg te dragen aan onderwijs.
3. Het koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van Koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau.
4. De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid.

Wat betekende het voor de koning dat hij regeringsleider was?

1. Hij had alle macht over het land
2. Het had geen macht
3. Hij benoemde leden van het parlement
4. Hij benoemde leden 1e kamer en ministers

Op de munt ontbreekt een deel van de naam van een koning. 

Welke naam ontbreekt? 

1. Willem I, Koning der Nederlanden
2. Willem II, Koning der Nederlanden
3. Willem III, Koning der Nederlanden
4. Geen van de genoemde koningen is juist

Bekijk het plaatje.
Je ziet de Tweede Kamer omstreeks .....x...... Rechts de (lege)stoel van de koning.

Welk jaartal hoort bij .....X..... te staan?

1. 1840
2. 1860

Vanaf 1848 wordt jaarlijks een troonrede voorgelezen aan de Staten-Generaal.

Wie is politiek verantwoordelijk voor de inhoud van de troonrede?

1. de Eerste Kamer
2. de Koning
3. de ministers
4. de Tweede Kamer

In 1848 heeft Thorbecke de grondwet geschreven. Thorbecke schreef: 'de koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk.'

Thorbecke was ...

1. Liberaal
2. Conservatief
3. Confessioneel
4. Socialist

Een oude examenvraag.
Hiernaast zie je een tekening van rellen in Amsterdam in 1848.

De gebeurtenis op de tekening leidde tot een politieke verandering in Nederland in 1848.

Welke politieke verandering wordt bedoeld?

1. het afschaffen van de constitutionele monarchie
2. het aftreden van koning Willem II
3. het invoeren van een nieuwe grondwet
4. het oprichten van politieke partijen

Voor

Na

1848

De koning benoemt leden van de 1e kamer

Ministeriële verantwoordelijkheid 

Tweede kamer wordt gekozen

Koning is regeringsleider

Censuskiesrecht

Onschendbaar

Rechtstreekse verkiezingen

Klassieke grondrechten

§1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

Liberalen:

Conservatieven:

Confessionelen:

§1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

Lees de tekst 

‘Willem III en de grondwet’

Op welke manier probeerde Willem III de macht terug te pakken?

§1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

Ruzie om Luxemburg

• 1867 Luxemburgse kwestie:
  
• Willem III wilde Lux. verkopen aan Fr. 
  
• —> Mocht niet volgens grondwet
  
• Pruisen boos. Lux. lag in onder hun militair grondgebied
  
•  
•  2e kamer is ook boos

Waarom was de Tweede Kamer boos? Gebruik het begrip Grondwet in je antwoord.

Over welke gebeurtenis gaat de bron?

Gebruik een bronelement in je antwoord

§1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

Rekbaar als rubber

• 1887 Uitbreiding kiesrecht: Caouthouc -artikel
•  
• Mannen met 'kentekenen van geschiktheid mochten stemmen

§1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

Kleine luyden

• Wat droeg bij aan uitbreiding kiesrecht?
• --> emancipatie van groepen
• 1e emancipatiebeweging: Antirevolutionairen (prot. christenen)
•                                                        Ook wel Kleine Luyden. 
•                                                        Leider: A. Kuyper
•                                                        Politici gehoorzamen a/d Bijbel 

Welke woorden horen bij emancipatie

Emancipatie

Gelijkwaardigheid

Alleen voor vrouwen

Kleine Luyden

Verandering

Doen wat anderen zeggen

Over welk begrip
gaat deze bron?

Liberalen

Protestanten

Katholieken

RSKP

ARP

Liberale Unie

Schoolstrijd

Kuyper

Schaepman

Thorbecke

Kleine Luyden

Bijbel

Emancipatie

§1.3 Liberalen, conservatieven en confessionelen

De schoolstrijd

• 1806 - 1917
• Strijd om financiële gelijkstelling bijzondere scholen
• Confessionelen vs. liberalen
•  
• 1879 1e pol. partij --> ARP
• Gevolg: Ontstaan meerdere eigen organisaties

Grondwet?

Vrijheid van onderwijs

Ik kan het caouthouch-artikel herkennen (bv. in een bron) en beschrijven

Ja

Alleen herkennen

Alleen beschrijven

Ik kan de Luxemburgse kwestie herkennen (bv. in een bron) en beschrijven

Ja

Alleen herkennen

Alleen beschrijven

Ik kan verklaren waarom kleine politieke stromingen emancipeerden

Ja

Nee

Bijna

Ik kan uitleggen wat de schoolstrijd inhoudt

Ja

Nee

Bijna

Ik ben voor/tegen de schoolstrijd

Voor

Tegen

Stel je bent een liberaal:
Ben je dan voor of tegen de schoolstrijd?

Voor

Tegen