2. De Nederlandse Opstand (deel 1) ElzM

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 1

Nieuw thema: Ontstaan van Nederland!

Deze les

• Terugblikken op de vorige les
• Inhoud nieuwe paragraaf bespreken
• Zelfstandig werken aan de opdrachten van deze week 

Lesdoelen deze les

Aan het einde van de les kun je uitleggen...

• ... welke drie redenen de Nederlanders hadden voor een oorlog met de Spaanse koning
• ... wat het verloop van de oorlog was tot de verovering van Den Briel
• ... wat het verloop van de oorlog werd na de verovering van Den Briel

waar ging dit over?

1. Wat was de Beeldenstorm?
2. Waarom deden mensen aan de Beeldenstorm?

De Nederlandse Opstand

• De vorige les hebben we gezien dat Willem van Oranje en Filips II het niet eens waren met elkaar: Filips II vond dat iedereen katholiek moest zijn en Willem van Oranje vond dat iedereen moest kunnen geloven wat hij wilde 

De Nederlanden:

Filips II wilde in alle gewesten hetzelfde bestuur en hetzelfde geloof, namelijk het Katholieke geloof. Protestanten liet hij oppakken. De hoge edelen en de burgers van de Nederlanden waren hier niet blij mee.

Het begin van de opstand

Filips II was naast koning van de Nederlanden ook koning van Spanje, in 1559 verhuist hij naar Madrid en maakt zijn halfzus Margartha van Parma landvoogdes. 

In 1566 vroeg een groep edelen haar om de protestanten niet meer zo hard aan te pakken, dat deed ze en daardoor werden de protestanten steeds dapperder.

De beeldenstorm:

Na een kerkdienst in Vlaanderen waarin een dominee preekte tegen de katholieke verering van heiligen sloegen aanhangers in een klooster alle beelden kapot.(1566) In de weken erna gingen vele protestanten dit ook in andere kloosters en kerken doen, dit noemen we de beeldenstorm. 

Het begin van de opstand:

Filips II is woest, hij benoemd de Spaanse hertog van Alva tot landvoogd en stuurt hem in 1568 met een groot leger naar de Nederlanden om de daders te straffen en het protestantisme te vernietigen. Veel Nederlanders slaan op de vlucht, ook Willem van Oranje

Het begin van de opstand:

Willem van Oranje valt in 1568 met een leger vanuit Duitsland de Nederlanden binnen om Alva te bestrijden. Daarmee begon de Opstand  of Tachtigjarige Oorlog tegen Spanje.

De opstand/Oorlog

De opstandelingen in de Nederlanden gingen zichzelf de Geuzen noemen. Op 1 april 1572 veroverden de watergeuzen vanaf zee de Zuid-Hollandse plaats den Briel. Daarna kozen veel Zeeuwse en Hollandse steden de kant van de opstandelingen.

De opstand/Oorlog

De Spanjaarden traden hard op. Als ze een stad innamen gingen ze verschrikkelijk te keer, ze plunderden de huizen en staken ze in brand. In Naarden werd zelfs bijna de hele bevolking uitgemoord. De Spanjaarden wilden hiermee de Nederlanders bang maken maar deze kregen juist een grotere hekel aan de Spanjaarden en kwamen steeds meer in verzet.

De opstand/Oorlog

In 1579 sloten de leiders van de noordelijke gewesten 

een militair bondgenootschap tegen Spanje, de Unie van Utrecht.

De zuidelijke gewesten werden heroverd door de Spanjaarden en bleven bij Spanje horen.

Nederland wordt onafhankelijk

Filips II ziet Willem van Oranje inmiddels als zijn grootste vijand en looft een beloning uit voor degene die hem wil vermoorden. 

Als gevolg hiervan besluiten de leiders van de zeven Noordelijke gewesten in 1581 het gezag (heerschappij) van Filips II niet langer te erkennen. (dit staat opgeschreven in het Plakkaat van Verlatinghe, je zou dit kunnen zien als de Nederlandse onafhankelijkheidsverklaring)

Nederland wordt onafhankelijk:

Dan gaat er vanalles mis....In 1584 wordt 

Willem van Oranje vermoord en in

 1585 veroverden de Spanjaarden Antwerpen. 

Maar in het noorden houden de opstandelingen vol, in 1588 besluiten zij dat ze geen vorst meer willen. Ze stichtten daarom een onafhankelijke Nederlandse staat: De Republiek der Zeven verenigde Nederlanden

De Republiek (1589)

Plakkaat van Verlatinghe (1581)

Nederland wordt onafhankelijk:

De oorlog is na het uitroepen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden nog niet voorbij pas in 1648 werd de vrede gesloten.

Aan de slag

• Maken: de opdrachten van paragraaf 2 (zoek als je de antwoorden niet weet het antwoord op in de tekstjes)