Beknopte bijzin - grammatica zinsdelen H3/Formuleren H3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Voordat we gaan beginnen...

10 minuten lezen uit je leesboek

In stilte!

Doe je telefoon in de telefoontas

Leg je overige boeken ook op tafel

Heb je al een nieuw leesboek?

Grammatica zinsdelen H4

Formuleren H4

Beknopte bijzin

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen uit je leesboek

Beknopte bijzin: uitleg

Opdracht maken

Lesdoel 

Aan het einde van deze les weet je wat een beknopte bijzin is en kun je het type en de functie van een beknopte bijzin bepalen. 

Startopdracht: In het zinsdeel tussen haakjes staat geen onderwerp. Hoe kun je het verzwegen onderwerp toch vaststellen?

"[Luid scheldend op zijn coach] liep Kaj de kleedkamer uit."

Theorie

Beknopte bijzin

Theorie

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie

• Onderwerp en persoonsvorm ontbreken in een beknopte bijzin.
•  Het onderwerp is ‘verzwegen’ --> verzwegen onderwerp kun je afleiden uit de hoofdzin (het is daar het ow, lv of mv).

 Dromend over zijn toekomst (bekn. bz.) viel hij in slaap. 

Verzwegen onderwerp = hij 

Theorie

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Snap je het?

Aan welke drie manieren kun je een beknopte bijzin herkennen?

Loerend op haar prooi sloop de oude leeuwin over de savanne.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Na drie verloren finales eindelijk kampioen geworden, dankte de basketballer zijn ouders en staf.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

De lerares waarschuwde haar leerlingen op tijd aanwezig te zijn.

1. beknopte bijzin met voltooid deelwoord
2. beknopte bijzin met onvoltooid deelwoord
3. beknopte bijzin met 'te' + infinitief
4. gewone bijzin

Na de consumpties te hebben afgerekend, verlieten de Engelse toeristen het terras.

Heeft de trainer zijn spelers opgedragen het vijandige speelveld te verlaten?

Maurits houdt ervan om in de bergen lange wandelingen te maken.

Beknopte bijzin controleren

Dansend van vreugde vierde de olympische kampioen zijn overwinning.

Liggend in het gras scheen de zon behoorlijk fel.

Vrijdag 14 april

Opdracht 1 - blz. 125

Formsopdracht

Alleen en in stilte

Klaar? Lees verder uit je leesboek

Voordat we gaan beginnen..

10 minuten lezen in stilte

Grammatica zinsdelen H3

Beknopte bijzin

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen uit je leesboek

Beknopte bijzin: weet je het nog?

Huiswerk nakijken

Beknopte bijzin verbeteren

Weet je het nog?

Wat is een beknopte bijzin?

Aan welke drie werkwoordsvormen kun je een beknopte bijzin herkennen?

Theorie

Beknopte bijzin

Theorie

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin maken > verkorte bijzin.

gewone bijzin: Nadat ze de catwalk verlieten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

beknopte bijzin: Na de catwalk te hebben verlaten, kleedden de modellen zich om voor het volgende onderdeel van de show.

Theorie

• Onderwerp en persoonsvorm ontbreken in een beknopte bijzin.
•  Het onderwerp is ‘verzwegen’ --> verzwegen onderwerp kun je afleiden uit de hoofdzin (het is daar het ow, lv of mv).

 Dromend over zijn toekomst (bekn. bz.) viel hij in slaap. 

Verzwegen onderwerp = hij 

Theorie

In plaats van de persoonsvorm kan de beknopte bijzin bevatten:

• een voltooid deelwoord:
  

 Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

• een onvoltooid deelwoord: 

 Naar huis fietsend bedacht Mark zich, keerde om en reed terug.

•  ‘te + infinitief’: 

 Na zijn kast te hebben leeggehaald vond Tim de shirts die hij zocht.

Huiswerk nakijken

Opdracht 1

Bladzijde 125

Opdracht 1

1. Na een voor- en hoofdgerecht te hebben gegeten, bestelde Lloyd ook nog een flink nagerecht.

2. Aangekomen op de top van de berg namen de toeristen direct een selfie.

3. Stralend van trots lieten de kersverse ouders hun baby'tje aan hun familie en vrienden zien.

4. Onwetend van de situatie nam Sibel de verkeerde beslissing.

Foutieve beknopte bijzin

Hoe herken je een foute beknopte bijzin?

+ nog een beetje herhaling over de beknopte bijzin

Goed of fout? Verbeteren?

1. Joris koos, na lang te hebben getwijfeld, uiteindelijk toch voor een CM-profiel.

2. Eindelijk bij het pretpark aangekomen, was de kassa gesloten.

3. Wandelend door het bos zagen we drie herten en een ree.

4. De peuter rende snikkend van verdriet naar zijn moeder.

5. De afstand van de camping naar het dorpje bleek, na een enorme omweg gemaakt te hebben, minder dan een kilometer te zijn.

6. Een warme kop snert ging er wel in, na uren gelopen te hebben.

De rest van de les

1. Extra uitleg?

2. Lezen uit je leesboek

3. Formsopdrachten of leren voor een ander vak