3HV - 3.2 - De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Paragraaf 3.3 - Burgers in de oorlog

Planning van vandaag

1. Kennis & aantekeningen 

2. Tekst lezen: paragraaf 3.3

3. Documentaire kijken over de bezetting van Nederland

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen wat er veranderde in Nederland tijdens de Duitse bezetting op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en cultureel-mentaal gebied. 
  
  
• Je kunt de vier bezettingsfases herkennen en uitleggen.
  

• Je kunt twee vormen van verzet uitleggen.
  

Bezetting Nederland

• Nederland wilde aanvankelijk neutraal blijven.
  
  
• 10 mei 1940:  Duitse troepen vallen Nederland binnen. 
  
  
• 14 mei 1940: bombardement Rotterdam. 
  
  
• 15 mei 1940: capitulatie en bezetting
  
  
•  

Politiek-bestuurlijke veranderingen (1) 

• Afschaffing democratie.
  
  
• Koningin en kabinet vluchtten naar Engeland.
  
  
• Burgerbestuur o.l.v. Seyss Inquart.
  
  
• Censuur en gelijkschakeling van de media
  
  
• Jodenvervolging

Politiek-bestuurlijke veranderingen (2) 

• Duitsers zagen Nederlanders als stamverwanten: Germaans bloed.
  
  
• Nederlanders zouden ook te winnen zijn voor nationaalsocialisme.
  
  
• Weinig grote bestuurlijke veranderingen, daardoor was er weinig verzet tegen Duitse overheersing. 

3.3 - Bezet Nederland

Planning van vandaag

1. Kennis & aantekeningen 

2. Video over de bezetting van Nederland

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen wat er veranderde in Nederland tijdens de Duitse bezetting op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en cultureel-mentaal gebied. 
  
  
• Je kunt de vier bezettingsfases herkennen en uitleggen.
  

• Je kunt twee vormen van verzet uitleggen.
  

Sociaal-economische veranderingen

• De Nederlandse economie kwam in dienst te staan van de Duitse economie.
  
  
• Vanaf 1942 gedwongen arbeid in Duitsland (arbeidsinzet)
  
  
• Schaarste aan voedsel een kleding: distributiebonnen.
  
  

Mentaal-culturele veranderingen

• Nazificering van de Nederlandse bevolking.
  
  
• Invoering van de 'Kultuurkamer': kunstenaars werden gecontroleerd. 
  
  
• Censuur: Controle op kranten, radio en verenigingen. 
  
  

4 bezettingsfases

Wederzijdse welwillendheid (1940-1941) 

• Gewone leven moest doorgaan Duitsers zijn terughoudend.
  
  
• Nationaalsocialistische Beweging (NSB) van Anton Mussert groeit nauwelijks. 
  
  

Anti-Duitse stemming en dwang (1941-1943)

• Hardere aanpak van de Nederlanders: nationaalsocialistische propaganda sloeg niet aan: Februaristaking in 1941. 
  
  
• Invoering van de gedwongen tewerkstelling (arbeidsinzet) 
  
  
• Eerste razzia's

Groeiend aantal conflicten (1943-1944)

• Groei van het verzet.
  
  
•  - Actief verzet: onderduikers verbergen, persoonsbewijzen vervalsen: 5%
• - Passief verzet: fiets niet inleveren, Radio Oranje luisteren. 
  . 

Totale chaos (1944-1945)

• 1944/1945: 
  - Dolle Dinsdag 
  - Bevrijding zuiden van Nederland
  - Hongerwinter

In de nacht van 30 september op 1 oktober 1944 beschoten leden van de Puttense verzetsbeweging bij de Oldenallerbrug tussen Putten en Nijkerk een auto van de Wehrmacht, omdat ze dachten dat Rauter erin zou zitten. Bij het vuurgevecht kwam een Duitse officier om het leven, twee van de inzittenden – korporaals – wisten te vluchten en een andere officier vluchtte zwaargewond naar een nabijgelegen boerderij, van waaruit hij ook de Duitsers inlichtte. Rauter zat niet in de auto. Als wraak werd op 2 oktober 1944 door de Duitse bezetters een razzia in het dorp Putten uitgevoerd, waarbij 661 mannen en jongens (nagenoeg de volledige mannelijke beroepsbevolking) naar diverse concentratiekampen werden afgevoerd; liefst 540 van hen kwamen daarin om.

Bronnenopdracht 

Wat wisten de Joodse mensen in Nederland van hun lot? 

1. Verdeel de bronnen. Lees de bronnen door.
2. Beantwoord daarna de vragen.
3. In tweetallen, 15 minuten.

4. Klassikaal bespreken. 
Klaar? Maak het HW van paragraaf 2.5: 3, 4, 5, 6 en 9

Leerdoelen 

• Je kunt uitleggen wat er veranderde in Nederland tijdens de Duitse bezetting op politiek-bestuurlijk, sociaal-economisch en cultureel-mentaal gebied. 
  
  
• Je kunt het begrip bezetting uitleggen.