8.3 Muziekinstrumenten

• Nask
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

8.2 Geluid horen

Waar komt dit water vandaan?   3.1 soorten water

Wat gaan we deze les doen?

Herhalen 8.3 Muziekinstrumenten

Leerdoelen van deze les

Introductie, instructie en controle vragen over de les;

Vragen maken die horen bij de les.

Klaar=> maak test jezelf

Wat gaat als eerste trillen als
geluid je oor bereikt?

1. de gehoorbeentjes
2. de hersenen
3. de oorschelp
4. het trommelvlies

Wat heb je NIET nodig om geluid
te horen?

1. geluidsbron
2. klankkast
3. een tussenstof
4. je oren

De conus in een luidspreker trilt.
De conus is een dun of dik vel.

leerdoelen:

8.3.1 Je kunt voorbeelden noemen van snaarinstrumenten.

8.3.2 Je kunt uitleggen met welke snaren je lage en hoge tonen krijgt.

8.3.3 Je kunt uitleggen hoe je een snaarinstrument stemt.

8.3.4 Je kunt uitleggen wat de frequentie is.

8.3.5 Je kunt het verband benoemen tussen de frequentie en de hoogte van de toon.

8.3.6 Je kunt het frequentiebereik van mensen benoemen.

Introductie

Met je mond en je stembanden kun je heel veel tonen maken. Van laag tot hoog. Muziek is geluid met verschillende tonen.

Leerdoelen

8.3.1 Je kunt voorbeelden noemen van snaarinstrumenten.

8.3.2 Je kunt uitleggen met welke snaren je lage en hoge tonen krijgt.

TOONHOOGTE

Er zijn veel verschillende muziekinstrumenten. Bijvoorbeeld een gitaar, een drumstel en een fluit. Sommige instrumenten hebben snaren. Een harp, een contrabas en een piano hebben snaren. Een instrument met snaren noem je een snaarinstrument. Zie de afbeelding hieronder:

Leerdoelen

8.3.1 Je kunt voorbeelden noemen van snaarinstrumenten.

8.3.2 Je kunt uitleggen met welke snaren je lage en hoge tonen krijgt.

TOONHOOGTE

Als je de snaren van een snaarinstrument laat trillen, maken ze geluid. De snaren zitten vast aan een klankkast. Daardoor wordt het geluid harder en kun je het goed horen. Sommige instrumenten hebben heel veel snaren, zoals de piano en de harp. Andere instrumenten hebben weinig snaren, zoals de gitaar en de contrabas.

Leerdoelen

8.3.1 Je kunt voorbeelden noemen van snaarinstrumenten.

8.3.2 Je kunt uitleggen met welke snaren je lage en hoge tonen krijgt.

TOONHOOGTE

Niet alle snaren zijn even lang. Bij de harp kun je dat goed zien. De lange snaren maken lage tonen. De korte snaren maken hoge tonen. Ook zijn niet alle snaren even dik. De dikke snaren maken lage tonen. De dunne snaren maken hoge tonen. Een bas heeft lange, dikke snaren. Daarom maakt een bas alleen lage tonen. De snaren van een viool zijn kort en dun. Dus een viool maakt hoge tonen.

Een gitaar is een snaarinstrument.

Schrijf nog 5 andere snaarinstrumenten op.

Leerdoelen

8.3.3 Je kunt uitleggen hoe je een snaarinstrument stemt.

EEN SNAARINSTRUMENT STEMMEN

Snaren kun je spannen. Spannen betekent: de snaren strakker 

aantrekken. Meestal gaat dat met een schroef op 

het instrument.

Een strakke snaar geeft een hoge toon. Maak je de snaar losser, dan wordt de toon lager. Op die manier kun je het instrument stemmen. 

De tonen klinken dan weer zuiver.

Leerdoelen

8.3.3 Je kunt uitleggen hoe je een snaarinstrument stemt.

In afbeelding 3 houdt een gitarist een stemvork op de gitaar. Een stemvork geeft altijd dezelfde toon. De gitarist luistert naar de toon van de stemvork en naar de toon van de gitaar. Op die manier hoort hij of de toon van de gitaar goed is. Als de toon te laag is, moet hij de snaar strakker maken. De toon wordt dan hoger. Als de toon te hoog is, moet hij de snaar losser maken. 

Bij de goede toon is de snaar precies strak genoeg. 

Leerdoelen

8.3.3 Je kunt uitleggen hoe je een snaarinstrument stemt.

Als je een stemvork gebruikt, moet je heel goed kunnen horen (afbeelding 4). Veel mensen gebruiken daarom liever een digitaal stemapparaat (afbeelding 5). Dat apparaat ‘luistert’ naar de toon. Op het scherm zie je of de toon goed is.

Je duwt op een toets van een piano. De toets slaat een dunne snaar aan.

Het geluid dat uit de piano komt, is dan...

1. hoog
2. laag

Leerdoelen

8.3.4 Je kunt uitleggen wat de frequentie is.

8.3.5 Je kunt het verband benoemen tussen de frequentie en de hoogte van de toon.

FREQUENTIE

Een dunne, strak gespannen snaar trilt heel snel. Je hoort een hoge toon. Draai je de snaar losser, dan trilt de snaar langzamer. Je hoort dan een lagere toon. De snelheid waarmee de snaar op en neer trilt, noem je de frequentie
(zeg: fre-kwen-tsie). De frequentie is het aantal trillingen per seconde. Hoe sneller de trilling, hoe groter de frequentie.

Leerdoelen

8.3.4 Je kunt uitleggen wat de frequentie is.

8.3.5 Je kunt het verband benoemen tussen de frequentie en de hoogte van de toon.

FREQUENTIE

Hoe groter de frequentie, hoe hoger de toon is. Hoe kleiner de frequentie, hoe lager de toon is.

Bij 1 trilling per seconde zeg je: de frequentie is 1 hertz. Dus 1 hertz = 1 trilling per seconde.

Bij 10 trillingen per seconde is de frequentie 10 hertz. Je kunt het woord hertz afkorten met Hz. Je schrijft dan: de frequentie is 10 Hz.

De frequentie is het aantal trillingen per ....

1. seconde
2. minuut
3. uur

Leerdoelen

8.3.6 Je kunt het frequentiebereik van mensen benoemen.

JE OREN HOREN NIET ALLES

Als een geluidsbron weinig trillingen in een seconde maakt, dan kun je het geluid niet horen. Geluid hoor je pas als er meer dan 20 trillingen per seconde zijn. De frequentie moet dus groter zijn dan 20 Hz.

Als de trillingen van geluid te snel zijn, kun je het geluid ook niet horen. Je hoort geluid tot 20 000 trillingen per seconde. De frequentie moet dus kleiner zijn dan 20 000 Hz.

Leerdoelen

8.3.6 Je kunt het frequentiebereik van mensen benoemen.

JE OREN HOREN NIET ALLES

Mensen horen geluid tussen de 20 en 20 000 Hz. Dit is het frequentiebereik van het gehoor van mensen. Als je ouder wordt, ga je minder goed horen. Vooral hoge tonen kun je dan minder goed horen. Iemand van 70 jaar hoort tonen boven de14 000 Hz vaak niet meer.

Welke trillingen kun je horen?
Tussen de...

1. trillingen kleiner dan 20 Hz
2. trillingen tussen de 20 Hz en 20 000Hz
3. trillingen groter dan 20 000 Hz

Onthouden:

Aan het werk! NOVA

Wat? 8.3 muziekinstrumenten
Opdracht 1 t/m 17

De P-opdrachten hebben we samen gedaan.

Waar? In Magister naar leermiddelen Nova Nask. 

Hoe? Als het bord op rood staat werk je alleen en in stilte.

Als het bord op groen staat mag je fluisterend overleggen met je buurman. 

Heb je vragen? Steek je hand op en ik kom bij je. 

Klaar? Kijk het dan na!

Schrijf drie dingen op die je deze les hebt geleerd.

Dit is een open vraag.

Stel een vraag over iets wat je 

nog niet zo goed hebt begrepen.

Dit is een open vraag.