2023 aan elkaar of los

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Los of aan elkaar?

• Charlotte heeft evengoed meegedaan. (ook)
• Charlotte danst even goed als jij.

• Je wint in de Staatsloterij een miljoen. Tenminste, als je het goede lot     hebt (in ieder geval).
• De yoghurt is ten minste houdbaar tot eind december (minstens).

De volgende woorden schrijf je aan elkaar: 

- samenstellingen van 2 of meer woorden

          eindexamen, werkplaatschef, langetermijnplanning

- woorden met er-, hier-, daar- en waar- plus een voorzetsel

          erop, hierin, daarmee, waarvan

- ww die beginnen met voorzetsels

          binnenlaten, opmerken, uitvinden

Je zet een koppelteken tussen twee woorden als:

- Het woord begint met de voorvoegsels niet-, non-, oud-, ex-

- De uitspraak anders onduidelijk is (klinkerbotsing)

- Bij twee gelijkwaardige delen

- Deel van de samenstelling bestaat uit een naam, letter, cijfer of teken

- Het een samengestelde aardrijkskundige naam of afleiding is

- Het een vaste combinatie is

niet-rokers, non-actief, ex-vriend

auto-onderdelen

zwart-wit, hotel-restaurant

de zaak-Wilders, t-shirt, €-teken, 18-jarige

Noord-Amerika, Oost-Europese

huis-aan-huisblad, kant-en-klaarmaaltijd, mond-op-mondbeademing

Uitleg: aan elkaar of los

Samenstellingen van drie woorden of minder

bruinebonensoep

tuinman

zonnebril

Verschil bruinebonensoep en bruine bonensoep?

Uitleg: aan elkaar of los

Woorden die gemaakt zijn van er, hier, daar of waar + een voorzetsel

Hierom, hierdoor, daardoor, erachter

Aan elkaar of los?

Samengestelde werkwoorden:

- Autorijden

- Goedkeuren

- Pianospelen

LET OP: gitaar spelen en koffie schenken.

Aan elkaar of los? (4)

5. Veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als tweede deel:

veeleisend, dichtbevolkt, stomverbaasd

Rotwerk op dit moment? 

Moeten we stoppen met contact hebben?

Gaan de dames hout hakken?

 Op de non?

Zijn de werkzaamheden eindelijk weg? Fijn!!!!

Regels aan elkaar of los

Werkwoorden die beginnen met een voorzetsel:

Dit zijn scheidbare werkwoorden en kun je los schrijven. 

Vb. Ik heb mijn kamer opgeruimd. 

Vb. Ik ga mijn kamer opruimen. 

Vb. Ik ruim mijn kamer op. 

Regels aan elkaar of los

Samengestelde zelfstandig naamwoorden:

Deze schrijven we aan elkaar. 

Vb. kassabon, schoonmaakdoekjes, langeafstandsloper. 

Regels aan elkaar of los

Samengestelde aardrijkskundige namen:

Deze schrijven we aan elkaar met een koppelteken ( - ). 

Vb. Zuid-Holland, Noord-Groningen, Zuid-Afrikaans 

Regels aan elkaar of los

Getallen tot en met het woord duizend:

Deze schrijven we aan elkaar 

Vb. tweeduizend, tweeëndertigduizend, achtenveertighonderd,

Vb. vierduizend achthonderd 

Regels aan elkaar of los

Voorzetsels met woorden als er- daar- hier- waar-

Deze schrijven we aan elkaar 

Vb. hiermee, ermee, daarmee, waarmee, erdoor, hierdoor, erdoor, daardoor, waardoor

Regels aan elkaar of los

Twee voorzetsels die achter elkaar staan

Deze schrijven we aan elkaar 

Vb. achteruit, bovenop, onderaan, achterin, tussendoor

Aan elkaar of los?

Samenstellingen (tennis + racket = tennisracket) worden in het Nederlands aan elkaar geschreven. Ze hebben één klemtoon:

– Ik heb een tennisracket gekocht en een trainingsbroek.

Maar:

– Ik heb een professioneel racket gekocht en een goedkope sportbroek. (twee klemtonen)

Welke woorden schrijf je aan elkaar?

• samenstellingen van drie woorden of minder: tuinman, zonnebril;
  
• woorden die gemaakt zijn van er, hier, daar of waar + een voorzetsel:
    hierom, erachter, daarheen;
  
• getallen met honderd en duizend: vijfhonderd, zestienduizend;
  
• veel samengestelde werkwoorden: autorijden, goedkeuren,
   koffiedrinken, pianospelen, maar: koffie schenken, gitaar spelen;
  
• veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als tweede deel: veeleisend, dichtbevolkt, stomverbaasd

Week 22

 Mevrouw Ori