Geest - les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

De planning

Voorbereiden op de toets

- praten over het boek

- fictie-theorie leren en toepassen op het boek

- recensies en verslagen lezen over het boek en bespreken

geen d-toets!

We beginnen met ...

... een recensie over Geest.

Opdracht: 

Lees de recensie en geef antwoord op onderstaande vragen:

1. Wat is feitelijke informatie?
2. Wat is de mening van degene die de recensie heeft geschreven?
3. Met welke argumenten wordt deze mening onderbouwd?

www.boekielezen.nl

Hoe gaan we te werk?

1. Je krijgt uitleg over een aantal literaire begrippen.
2. Daarna volgt een aantal vragen over deze begrippen, toegepast op Geest.
3. Je beantwoordt deze vragen zo uitgebreid mogelijk m.b.v. de theorie. 

Op deze manier bereid jij je voor op de toets en maak maak jij je eigen leerstof!

Aan het eind van deze les ...

... ken je een aantal literaire begrippen die gaan over: 

• (non-)fictie en (niet-)realistisch
• personages 
• genres

... heb je deze begrippen toegepast op Geest.

Fictie en non-fictie

Fictie Verzonnen beelden en/of teksten 

over mensen en gebeurtenissen die 

niet echt bestaan. 

Non-fictie Niet verzonnen teksten en/of beelden 

over de werkelijkheid, met feiten over echte mensen 

en gebeurtenissen.

Realistisch en niet-realistisch

Realistisch verhaal Een verzonnen verhaal dat lijkt op de 

werkelijkheid, dat in de werkelijkheid zou kunnen gebeuren, 

maar niet echt heeft plaatsgevonden.

Niet-realistisch verhaal Verhalen waarin 

dingen gebeuren die in werkelijkheid 

niet echt kunnen gebeuren of 

ongeloofwaardig zijn.

Realistisch en niet-realistisch

Realismelijn

Een verhaal kun je ergens plaatsen op de realismelijn.

Genres

Kijk naar het onderwerp dat belangrijk is in het verhaal.

• Avonturenverhaal
• Oorlogsverhaal
• Liefdesverhaal
• Grappig verhaal
• Meidenverhaal
• Historisch verhaal
• Sprookje
• Ontwikkelingsverhaal

Genres

Genres Een boek kun je indelen bij een genre. Genre = verhaalsoort. Een boek kan bij meerdere genres behoren.

Genre bepalen Het genre bepaal je door te kijken welke onderwerpen/thema's het belangrijkste zijn in een verhaal.

Op de volgende slides worden verschillende genres toegelicht.

Hoofdpersoon

Een hoofdpersoon herken je aan de volgende dingen:

• wordt uitgebreid beschreven
• het grootste deel 'beleef' je vanuit de ogen van dit personage
• het doel van het boek is het oplossen van een groot 

       probleem of een belangrijke opdracht van dit personage

Medespelers en figuranten

Bijfiguren kun je onderverdelen in medespelers en figuranten.

Medespelers

Medespelers spelen een rol in het verhaal, maar minder groot dan die van de hoofdpersoon.

Figuranten 

Figuranten komen enkel voorbij, worden enkel genoemd in het verhaal, maar spelen geen rol in het verhaal.
.

Helpers

helpt de hoofdpersoon het probleem op te lossen.

Tegenstanders

maakt het de hoofdpersoon moeilijk

Medespelers zijn vaak helpers of tegenstanders.

Enkele karaktereigenschappen

Ontwikkeling personages

Ontwikkeling In een verhaal maken personages een ontwikkeling door. Ze worden ouder, volwassen. Ze veranderen van karakter, van gedrag. Ze komen tot inzichten, verwerken wat ze hebben meegemaakt.

Ze kunnen ook van rol wisselen: van helper naar tegenstander of andersom. 

Personages leren kennen

Je kunt personen op verschillende manieren leren kennen. Direct of indirect.

Direct De informatie over de personages wordt letterlijk in de tekst verwerkt.

Indirect Je moet de informatie zelf afleiden uit wat personages doen, zeggen, denken of uit wat anderen over hem zeggen of denken.

Direct

"Stephanie is een lange, sterke vrouw met verbazingwekkende artistieke capaciteiten."

De schrijver vertelt expliciet (duidelijk, nadrukkelijk) dat Stephanie een lange, sterke vrouw is. 

Indirect

"Ik keek naar Aaron en zag dat zijn gezicht wit werd en zijn handen trilden."

• De lezer neemt aan dat Aaron boos is omdat zijn gezicht wit werd en zijn handen trilden. Wanneer de lezer informatie afleidt uit hij/zij leest, is dit een indirecte karakterisering.

Indirect

"Hé Sarah, bedankt dat je mij die outfit hebt gegeven, het moet duur zijn geweest."

• Er wordt niet direct iets over Sarah gezegd. In plaats daarvan leidt de lezer informatie af uit de dialoog. Dat de schrijver haar op deze manier bedankt, suggereert dat ze een vriendin is. Dat haar vriendin benoemt dat de outfit duur moet zijn geweest, zou kunnen zeggen dat Sarah geld heeft, of erg gul is.

Aan de slag!

Log in bij LU - Geest les 1

Beantwoord de vragen op de onderstaande slides.

Is Geest fictie of non-fictie?
Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Is Geest realistisch of niet-realistisch?
Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Tot welke genre(s) behoort Geest? Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Wie is de hoofdpersoon in Geest?
Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Omschrijf de hoofdpersoon zo uitgebreid mogelijk. Beschrijf het uiterlijk, karaktereigenschappen en andere kenmerken.
Maak gebruik van de theorie.

Wij zijn de belangrijkste bijpersonen in Geest? Zijn dit helpers of tegenstanders?
Maak gebruik van de theorie.

Zijn er bijfiguren/medespelers die wisselen van rol in Geest? Zo ja, wie en op welke manier verandert hij/zij?

Welke personages leer je direct kennen? Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Welke personages leer je indirect kennen? Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Welke relaties bestaan er tussen de personages? Leg je antwoord uit m.b.v. de theorie.

Einde van de les!