Thema weer en klimaat Par 1.5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

1.5 De zon: motor van de luchtcirculatie

Welke vorm van neerslag ontstaat er vooral in berggebieden?

1. stijgingsneerslag
2. stuwingsneerslag
3. frontale neerslag

Rond de evenaar is er veel stijgingsneerslag omdat

1. Er weinig verschillende seizoenen zijn
2. De zonkracht hier voor veel opstijgende lucht zorgt
3. Door de windrichting vanuit zee
4. Er veel planten en bomen aanwezig zijn

Hoe ontstaat ook alweer frontale neerslag?

1. Door sterke opwarming van de lucht door zon
2. Door gebergten die de lucht doen opstijgen
3. Door sterke verdamping van de lucht
4. De botsing van koude en warme lucht

Stijgingsneerslag

Frontale neerslag

Stuwingsneerslag

Sleep de woorden naar de goede plek in de tekening

Loefzijde

Lijzijde

Stuwingsregen

Regenschaduw

In een waterkringloop onderscheiden we:
1. condensatie
2. infiltratie
3. neerslag
4. ondergrondse afstroming
5. verdamping

Welke stappen vinden achtereenvolgens plaats in de waterkringloop als je begint bij oceanen en zeeën?

1. 1 - 3 - 4 - 2 - 5
2. 1 - 5 - 3 - 4 - 2
3. 5 - 4 - 1 - 3 - 2
4. 5 - 1 - 3 - 2 - 4

Welk water beweegt zich het minst snel door de waterkringloop?

1. Rivierwater
2. Grondwater
3. Gletsjer in de bergen
4. Oppervlaktewater

Lesdoelen par. 1.5

1. Jij kunt verklaren waarom in het gebied van evenaar altijd lage druk gebied ligt

2. Jij kunt verklaren waarom in het gebied rondom de polen altijd hoge druk gebied ligt

3. Jij kunt de wet van Buys Ballot beschrijven 

4. Jij kunt de mondiale luchtcirculatie in een afbeelding  herkennen 

www.windy.com

zoninvalshoek = hoek die een bundel zonnestralen maakt met het aardoppervlak.

* een grote invalshoek bij de evenaar

* een kleine invalshoek bij de polen

 De luchtcirculatie

Verschillende luchtdrukgordels:

1. Lagedrukgordel (60° NB/ZB)
2. Hogedrukgordel (30° NB/ZB)
3. Lagedrukgordel (0° NB/ZB)

Nederland 50° NB tussen (L) en (H) in!

Zelfstandig werken 

Lees par. 1.5 

Maak volgende opdrachten: 1,2,3abc 

Plaats de juiste omschrijving bij de juiste locatie

60 graden zuider- en noorderbreedte

Noord- en zuidpool

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

Neerslag

Helder

Bewolkt

Droog

Geen begroeiing

Loof- en naaldbos

Plaats de juiste omschrijving bij de juiste locatie

Evenaar

30 graden noorder- & zuiderbreedte

Lage luchtdruk

Hoge luchtdruk

Neerslag

Zonnig

Bewolkt

Droog

Woestijn

Tropisch regenwoud

Wat is de juiste verdeling van de luchtdruk?

1. 90NB = H, 60NB =L, 30 NB =L, evenaar =H
2. 90NB = H, 60NB =L, 30 NB =H, evenaar =L
3. 90NB = L, 60NB =H, 30 NB =L, evenaar =H
4. 90NB = L, 60NB =L, 30 NB =H, evenaar =H

Regel 2

Wind waait op het aardoppervlak altijd van hogedrukgebied naar lagedrukgebied.

Dus van gebied met dalende lucht (teveel) naar gebied met stijgende lucht (tekort)

Regel 1

Wet van Buys Ballot

Beschrijving: Wet van Buys Ballot - Coriolliseffect

Je zou verwachten dat de lucht in een rechte lijn van een hoge- naar een lagedrukgebied stroomt. Maar alles wat op de aarde beweegt, krijgt een afwijking. Op het noordelijk halfrond naar rechts, op het zuidelijk halfrond naar links. Dit heet het Corioliseffect, vernoemd naar Gaspard de Coriolis.

De wet van Buys Ballot is een wet uit de meteorologie, genoemd naar de Nederlandse meteoroloog Christophorus Buys Ballot.

Op het noordelijk halfrond waait de wind van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied met een afwijking naar rechts, door de draaiing van de aarde om zijn as.

Door de algemene luchtcirculatie rondom de aarde kennen we gebieden met permanente hogedruk bij de subtropen en bij de polen. Globaal gezien ziet dat eruit zoals op de afbeelding is weergegeven maar o.a. door de wisseling van de seizoenen verschuiven deze zones en zo kennen we:

• gebieden met hogedruk die vrijwel het hele jaar droog zijn zoals bij de polen en de subtropen,
• gebieden waar het het hele jaar door geregeld regent zoals de gebieden bij de middelste breedtegraden,
• gebieden waar het zomers overwegend droog is en 's winters nat
• gebieden waar het zomers geregeld regent en 's winters overwegend droog blijft. 

Wet van 

Buys Ballot

Samenvattende herhaling paragraaf 1.5: 

De zon: motor van de luchtcirculatie.

* wereldwijde luchtdrukgordels; lag luchtdruk-gordel en hoge luchtdruk-gordel

* wereldwijde windsystemen ( mondiale luchtcirculatie ); winden ( passaat- en westenwinden )

* Wet van Buys Ballot.

* Begrippen

Lesdoelen par. 1.5

1. Jij kunt verklaren waarom in het gebied van evenaar altijd lage druk gebied ligt

2. Jij kunt verklaren waarom in het gebied rondom de polen altijd hoge druk gebied ligt

3. Jij kunt de wet van Buys Ballot beschrijven 

4. Jij kunt de mondiale luchtcirculatie in een afbeelding  herkennen 

Zelfstandig werken 

Lees par. 1.5 

Maak volgende opdrachten: 4abc,6