Les 1 Cursus Lezen 1.5 Alinea's en kernzinnen en 1.6 Inleiding, middenstuk en slot

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

1.5 Alinea's en kernzinnen en 1.6 Inleiding, middenstuk en slot

LES 1 

19 maart 

Welkom t1a bij Nederlands

intro:

Binnenkort: klassikaal lezen

Koning van Katoren 

Welkom klas t1a: start met lezen!

Zoek je plaats.

Tas op de grond.

Leg je lesboek, 

laptop (dicht) op tafel.

Huiswerk:

 eindopdracht op tafel

Pak een DD, de Weet

of een puzzel

Planning

• Startopdracht
• Herhaling Cursus Lezen 1.1 t/m 1.4
• Instructie Lezen 1.5 en 1.6 
• Oefenen op laptop
• Opdrachten maken
• Afsluiting
• Huiswerk

Doel

- Herhaling cursus Lezen Hoofdstuk 1 

- Je leert de kernzin van een alinea bepalen. 

- Je leert de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen. 

Startopdracht

Luister en kijk naar het gedicht Feest. 

Wat valt je op? 

Waar gaat het over? 

Herhaling 1.1 woordraadstrategieën

1. synoniemen: individueel - alleen 
2. omschrijving of definitie: Zij is een vedette, een beroemd persoon. 
3. voorbeeld: Zuivelproducten, zoals melk, kaas en kwark, bewaar je in de koelkast. 
4. tegenstelling: Hij woont nu in een villa, maar groeide op in een rijtjeshuis.

Noteer in je schrift/maak aantekeningen

Herhaling 1.2 onderwerp en hoofdgedachte

Het onderwerp: met één woord of een paar woorden zeggen waarover de tekst gaat. 

Lees de tekst oriënterend en vraag jezelf: waarover gaat deze tekst?

De hoofdgedachte van een tekst is één volledige zin die het belangrijkste samenvat wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt. (Is nooit een vraag!)

Lees de tekst precies. Soms staat de hoofdgedachte letterlijk aan het begin of eind van de tekst. Stel jezelf anders de vraag: wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp gezegd wordt?

Herhaling 1.4 tekstdoelen en tekstsoorten

Elke tekst wordt geschreven met een doel: de schrijver wil iets bereiken. Vaak heeft een tekstsoort een vast tekstdoel.

1.5 Alinea's en kernzinnen, blz.32 

Een tekst is meestal verdeeld in alinea’s. Een alinea bestaat uit een aantal zinnen die bij elkaar horen, omdat ze over hetzelfde deelonderwerp gaan. 

Zo herken je alinea’s:

* altijd op een nieuwe regel of 

          * begint met een stukje wit (inspringen)

* een regel overgeslagen (witregel).

De belangrijkste informatie staat in de kernzin

Zo herken je de kernzin:

--> Lees de eerste, tweede of laatste zin van een alinea.

1.5 Alinea's en kernzinnen 

voorbeeld tekst 1 blz. 32/33

Hoeveel alinea's heeft tekst 1 ? 

Zo herken je alinea’s:

* altijd op een nieuwe regel of 

* begint met een stukje wit (inspringen)

* een regel overgeslagen (witregel).

Wat is de kernzin in elke alinea? 

De belangrijkste informatie staat in de 

kernzin. Zo herken je de kernzin:

--> Lees de eerste, tweede of laatste zin van een alinea.

1.6 Inleiding, middenstuk en slot 

Opbouw van de tekst en hun doel

• een inleiding:  

- nieuwsgierig maken  (voorbeeld, anekdote);
- duidelijk maken wat het onderwerp van de tekst is (één of meer vragen stellen)

• een middenstuk:

- het onderwerp van de tekst. 

- vaak verdeeld in alinea's

1.6 Inleiding, middenstuk en slot

• een slot: 

- een conclusie (de hoofdgedachte) : 'dus', 'daarom' 
- een korte samenvatting : 'kortom' en 'al met al'.
- een aanbeveling (een advies); 

- een aansluiting bij de inleiding, zodat het verhaal mooi ‘rond’ is;
- een toekomstverwachting.

Kijk- en luisterfragmenten hebben vaak ook een inleiding, middenstuk en slot. 

Niet alle teksten hebben een ‘echt’ slot (bijv. een nieuwsbericht).

1.6 Inleiding, middenstuk en slot

voorbeeld; tekst 1 blz. 32

Welke alinea's vormen de inleiding? 

(nieuwsgierig maken (voorbeeld, anekdote) of onderwerp duidelijk maken)

Welke het middenstuk? (het onderwerp)

Welke het slot? 

(conclusie, samenvatting, aanbeveling, aansluiting,  toekomstverwachting)

Oefenen

Instructie 1.5 en 1.6 oefenen met laptop 

lessonUp.app

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

Wat vind je in het middenstuk van de tekst?

1. de inleiding
2. de mening van de schrijver
3. de conclusie
4. de deelonderwerpen

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal in de 1e of 2e zin, soms in de laatste zin
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

Weet je nog?
Wat is oriënterend lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet je nog?
Wat is globaal lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet je nog?
Wat is precies lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een onderdeel van het onderwerp
3. een onderdeel van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over voetbal?

1. De verzorging van een konijn
2. Het tenue
3. Kruidentuin
4. Koffiebonen

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Opdracht maken (nu zelf)

Maak opdracht 2 en 3.1, 3.2 en 3.3 blz. 33 

Maak opdracht 4 blz. 39

Afsluiting

Ik houd van Holland Quiz >>

Doelen deze les

  Ik kan de kernzinnen in alinea's bepalen. 

Ik kan de inleiding, het middenslot en slot van een tekst herkennen. 

Volgende les

Herh. 1.5 en 1.6 

Leren zelf schrijven van alinea's inleiding en slot

Afsluiting

Zijn er nog vragen?

Huiswerk donderdag 21/3:

opdracht 1 en 3 blz. 33 

opdracht 4 blz. 39