3. Koude oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

Het ontstaan

• Lenin sterft in 1924 zonder een duidelijke opvolger aan te kunnen stellen.

• Het lichaam van Lenin is sindsdien opgebaard en te bekijken op het Rode Plein in Moskou

De Sovjet-Unie

• De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.
  

• Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.
  
• Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn...
  

Totalitaire samenleving

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een totalitaire samenleving:
  
• Een samenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. 
  
• In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.
  

• Een ander voorbeeld van een totalitaire samenleving is: Nazi-Duitsland
  

Operatie Barbarossa

juni - december 1941

• Ondanks het niet-aanvalsverdrag van 1939, valt Duitsland de Sovjet-Unie aan:
• Hitler heeft de 'Lebensraum' en de grondstoffen nodig voor zijn volk.

Conferentie van Jalta

februari 1945

• De Geallieerden komen in Jalta (Sovjet-Unie) bij elkaar om te bespreken wat er moet gebeuren met Duitsland en Europa na de oorlog.
• De Grote Drie zijn: Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU). 

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Hitler wordt verslagen

april 1945

• In april valt het Rode Leger van Stalin Berlijn aan. 
• Het is de genadeklap voor Hitler: hij pleegt zelfmoord.

Capitulatie van Duitsland

8 mei 1945

Conferentie van Potsdam

juli 1945

• De Geallieerden komen opnieuw (en voor het laatst) bij elkaar in Potsdam, (bij Berlijn). 
• Truman (V.S.) en Attlee (G-B)
• De sfeer tussen Truman en Stalin is slecht, en ze komen er niet uit....

Stunde Null

Stunde Null

G-B had zwaar geleden onder de oorlog

Frankrijk komt verzwakt uit de oorlog

De Koude Oorlog

Conflict tussen Verenigde Staten en Sovjet-Unie tussen 1945-1991

Verenigde Staten

• Democratie

• Kapitalisme

• Vrijheid

• Grote verschillen (arm/rijk, blank/zwart)

Sovjet-Unie

• Dictatuur

• Communisme

• Onderdrukking

• Gelijkheid, soms dan...

Kenmerken van de Koude Oorlog (1)

• Koude/kille relatie tussen beide landen

• Geen echte oorlog tussen beide landen

• Wel oorlog tussen sommige van hun bondgenoten

• Grote spanningen en angst in de wereld

Kenmerken van de Koude Oorlog (2)

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Marshallplan

-West-Europa snel herstel door Marshallhulp

-Oost-Europa mocht hulp niet accepteren van Stalin (geen westerse invloed)

-Vs heeft eigenbelang: Minder communisme/ VS verkoopt producten aan Europa

Wat is communisme? (1)

• Arbeiders aan de macht

• Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

• Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld.

Wat is communisme? (2)

• Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)
  

• Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 

• Marx: "Mensen zonder kapitaal moeten leven van hun arbeid."

Wat is communisme? (3)

• Karl Marx schreef zijn ideeën op in Het Communistisch Manifest en later in Das Kapital
  

• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

• Op zijn graf in Londen staat: "Arbeiders aller landen verenigt U"

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer is een tsaar)

• Grote verschillen tussen arm en rijk

• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917)

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen

• Demonstraties tegen de tsaar

• Er komt een voorlopige (democratische) regering

• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd

Aprilstellingen van Lenin

april 1917

• alle grond aan de boeren
• alle macht aan de sovjets
• alle fabrieken aan de arbeiders
• vrede met Duitsland

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft
  

• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917)

• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet

Vrede van Brest-Litovsk

maart 1918

• Het communistische Sovjet-Rusland (later: Sovjet-Unie) sluit vrede met Duitsland en laat zijn oude bondgenoten, Engeland en Frankrijk, in de steek
  
• Let op: ze worden geen bondgenoot van Duitsland!

In juli 1918 worden tsaar Nicolaas II en zijn gezin

op brute wijze vermoord door de communisten

De kamer waarin de familie is vermoord,

laat duidelijk zien hoeveel geweld is gebruikt.