les 5 ouder worden begrijp je dat COPD

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

ouder worden begrijp je dat?

 COPD

2024/2025

Leerdoelen

• Je kunt aan het einde van de presentatie uitleggen wat we verstaan onder het ziektebeeld COPD
• Je kunt 2 oorzaken en 2 symptomen van COPD benoemen
• Je kunt 1 aandachtspunt benoemen waar je als zorgverlener rekening mee dient te houden 

Wat is COPD

COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease 
Nederlands--> Chronische Obstructieve Long Ziekte

• longziekte door beschadiging van de longen
• Minder zuurstof & ademen gaat moeilijker

COPD is een verzamelnaam voor:

Chronische bronchitis

• Bronchiën steeds ontstoken. 
• Meer slijm aan en maakt ademhalen lastiger

Longemfyseem

• Longblaasjes gaan verloren
• Opname zuurstof gaat lastiger
• Uitademen afvalstoffen gaat lastiger. 
• Benauwdheid neemt toe

Chronische bronchitis

Bij chronische bronchitis zijn je bronchiën steeds ontstoken. De bronchiën zijn de vertakkingen van je luchtpijp naar je longblaasjes. Daardoor maakt je lichaam meer slijm aan en is ademhalen lastiger.

Longemfyseem

Bij longemfyseem of emfyseem gaan er langzaam longblaasjes verloren. De longblaasjes zorgen ervoor dat zuurstof na het inademen in je bloed komt. En dat je afvalstoffen weer kunt uitademen. Hoe minder longblaasjes er zijn, hoe moeilijker dit wordt. Hierdoor kun je het benauwd krijgen.

Oorzaken

1. Roken

•  Astma, longontsteking en andere longziekten
  
• Erfelijke ziekten
  
• Schadelijke stoffen, zoals houtstof, lijm en verfdampen
  
• Luchtvervuiling, bijvoorbeeld door fijnstof

Onvoldoende behandeld astma kan COPD veroorzaken

Ongeveer één op de vijf mensen met COPD heeft nooit gerookt. Bij hen heeft COPD een andere oorzaak, zoals:

Astma, longontsteking en andere longziekten

Erfelijke ziekten

Schadelijke stoffen, zoals houtstof, lijm en verfdampen

Luchtvervuiling, bijvoorbeeld door fijnstof

Erfelijke ziekte

De erfelijke ziekte alpha-1 kan COPD veroorzaken. Alpha-1 is een aangeboren ziekte, waarbij het eiwit alpha-1 niet wordt aangemaakt of niet goed werkt. Dat eiwit is nodig om de longen te beschermen. Tussen de 5000 en 10.000 mensen in Nederland hebben de ziekte. De eerste symptomen van de ziekte worden vaak al rond het dertigste levensjaar zichtbaar, of zelfs eerder.

Symptomen van COPD

• Benauwdheid
  
• Hoesten
  
• Slijm ophoesten
  
• Kortademigheid
  
• Vermoeidheid
  
• Weinig spierkracht
  
• Gewichtsverandering

Diagnostiek (onderzoek)

• Voorgeschiedenis (langdurig ophoesten van sputum)
  
• Lichamelijk onderzoek
  
• Longfunctie-onderzoek
  
• Luchtstoom beoordelen met een spirometer
  
• Uitademingssnelheid met de piekstroommeter
  
• Thoraxfoto
  
• Arteriële bloedgasanalyse
  

Fases COPD

GOLD 1: Milde COPD

GOLD 2: matig ernstige COPD

Gold 3: Ernstige COPD

Gold 4: Zeer ernstige COPD

• Stoppen met roken
  
• Luchtwegverwijders vb. Ventolin
  
• Ontstekingsremmers vb. Pulmocort
  
• Antibiotica

• Mucolytica (=slijmoplossers)
  
• Griepvaccinatie
  
• Vernevelen
  
• Zuurstof
  
• Longrevalidatie
  

Behandeling

Cijfers

• Ongeveer 600.000 mensen hebben COPD
• Staat op de zesde plaats van sterfte in Nederland
• Meestal na je 40e levensjaar (eerder vaak erfelijke oorzaak)

Cyanose

(kan) een symptoom van zuurstoftekort zijn

• Tenen- vingers
• Neus- lippen 
• Puntje van de oren

Filmpje van longen

Aandoeningen aan de longen en luchtwegen

De letters COPD staan voor:

1. Chronic Obesitas Pulmonary Disorder
2. Chronic Obstructive Pulmonary Disease
3. Chronic Open Pulmonary Disease
4. Chronic Open Pulmonary Disease

Van welke 2 longziekten is COPD de verzamelnaam

1. Astma en bronchitis
2. Chronische bronchitis en emfyseem
3. Longfibrose en cystic fibrose
4. Cara en Longontsteking

Wat is geen oorzaak van COPD (chronische longaandoening)

1. Roken
2. Erfelijk
3. Irriterende stoffen (langdurig aanraking)
4. Laag hemoglobine

De ernst van COPD wordt geclassificeerd met behulp van de GOLD-classificatie.

1. Waar
2. Niet waar

Welke verpleegkundige taken horen bij de zorg voor mensen met COPD?

Terugblik op de leerdoelen

• Je kunt aan het einde van de presentatie uitleggen wat we verstaan onder het ziektebeeld COPD
• Je kunt 2 oorzaken en 2 symptomen van COPD benoemen
• Je kunt 1 aandachtspunt benoemen waar je als zorgverlener rekening mee dient te houden