Bloed en bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Thema 13: Transport en afweer

Basisstof 1 Bloed (blz. 98-102)

Bloed bestaat uit:

• bloedplasma (55%)
• rode en witte bloedcellen (45%)
• bloedplaatjes (<1%)

Opgeloste stoffen:

• voedingsstoffen
• afvalstoffen
• hormonen
• bloedeiwitten
  
• antistoffen

rode beenmerg bevindt zich in de

• koppen van de pijpbeenderen
• platte beenderen

Taak rode bloedcellen:

zuurstof vervoeren

hemoglobine = rode kleurstof die zuurstof bindt. Het bevat ijzer.

Taak rode bloedcellen:

zuurstof vervoeren

hemoglobine = rode kleurstof die zuurstof bindt. Het bevat ijzer.

Rode bloedcellen bevatten geen celkern. Ze leven maar enkele weken; per dag worden er 5 miljard nieuwe bloedcellen aangemaakt. De oude worden afgebroken in de lever (galkleurstof; ijzer wordt hergebruikt).

Normale verhouding van rode en witte bloedcellen = 3000 : 1

Taken witte bloedcellen:

• ziekteverwekkers bestrijden
• antistoffen maken
• dode celresten opruimen
• kankercellen bestrijden

witte bloedcellen hebben een celkern.

Witte bloedcellen gaan zich delen als er een infectie is.

Taak bloedplaatjes:

korstje vormen op een wond

fibrinogeen = bloedeiwit dat bij de stolling helpt = grondstof voor fibrinedraden.

Leukemie = "bloedkanker" (er worden foute bloedcellen gevormd)

• foute / te weinig rode bloedcellen: snel moe
• foute witte bloedcellen: extra vatbaar voor veel ziektes
• te weinig bloedplaatjes: bloed stolt niet / makkelijk blauwe plekken

Wat is de functie van rode bloedcellen?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de functie van witte bloedcellen?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de functie van bloedplaatjes?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de functie van fibrinogeen?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de functie van bloedplasma?

1. bacteriën bestrijden
2. opgeloste stoffen vervoeren
3. wondjes afsluiten
4. zuurstof vervoeren

Wat is de officiële benaming voor bloedkanker?

Over welk onderdeel wil je straks extra uitleg?

Thema 13: Transport en afweer

Basisstof 2 De bloedsomloop (blz. 107)

Dubbele bloedsomloop:

• grote bloedsomloop
• kleine bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

• grote bloedsomloop
• kleine bloedsomloop

rood =

zuurstofrijk

blauw=

zuurstofarm

Opdracht (uitvoeren in je aantekeningenschrift):

zet in een tabelletje van twee kolommen

• zes eigenschappen van slagaders (links) tegenover
• zes eigenschappen van aders (rechts)

De longen horen bij de...

1. grote bloedsomloop
2. kleine bloedsomloop

De hersenen horen bij de...

1. grote bloedsomloop
2. kleine bloedsomloop

In de kleine bloedsomloop wordt...

1. zuurstof opgenomen in het bloed
2. zuurstof afgegeven aan de organen

In de grote bloedsomloop wordt...

1. zuurstof opgenomen in het bloed
2. zuurstof afgegeven aan de overige organen

Zuurstofrijk bloed wordt aangegeven met de kleur...

1. blauw
2. rood

In de rechter harthelft
is het bloed...

1. zuurstofarm
2. zuurstofrijk

Het bloed in slagaders
stroomt...

1. naar het hart toe
2. van het hart af

Het bloed in aders
stroomt...

1. naar het hart toe
2. van het hart af

De bloeddruk in aders is...

1. hoog
2. laag

De druk in slagaders is...

1. hoog
2. laag

Kleppen vinden
we alleen in...

1. aders
2. haarvaten
3. slagaders
4. aders en slagaders

Was de uitleg over de bloedomloop duidelijk?

😒🙁😐🙂😃

Aan de slag!

Maak van basisstof 1 opdracht 1 t/m +8 (blz. 103-106)

Maak van basisstof 2 opdracht 1 t/m 3  (blz. 113)