eerste les, schrijven en taalverz

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom bij Nederlands

Pleunie Mansvelt

[e-mail]

Wie zijn jullie?

Maak een alliteratie met jouw naam. 

Gebruik de eerste letter van jouw naam om een woord te bedenken dat bij jou past.

Bijvoorbeeld: Vrolijke Vroni, Enthousiaste Erik.

Nederlands

Vaardigheden: 

• lezen & luisteren
• schrijven
• spreken 
• gesprekken voeren

Wat gaan we vandaag doen?

• Taalverzorging: spelling
• Schrijven

Spelling: hoofdletters

• Namen van personen
• Aardrijkskundige namen en afleidingen daarvan
• Namen van bedrijven, organisaties, merken
• Feestdagen

blz. 196 + 200

Aan de slag

Maak opdracht 8 en 11.

blz. 198 - 201

Formeel taalgebruik

• Voor mensen die je niet kent / ouder zijn dan jij
• Tekst gaat over zakelijke dingen
• Toon (je woordkeuze) is beleefd
• Aanspreken met 'u'

Informeel taalgebruik

• Voor vrienden, bekenden of leeftijdsgenoten
• Tekst gaat over alledaagse dingen
• Aanspreken met 'je'

Aan de slag

Maak opdracht 7 t/m 9.

blz. 68  - 69

Voorkennis van de doelgroep

Voorkennis is wat iemand al over een onderwerp weet

• Onbekend met het onderwerp: vaktermen vermijden of uitleggen.
• Wel voldoende voorkennis: vaktermen gebruiken zonder deze uit te leggen.

Aan de slag

Maak opdracht 10 en 11.

blz. 71  - 73

Help ik ben mijn schoen kwijt!

Opdracht

Je bent vanmorgen in de trein een schoen kwijtgeraakt. Schrijf een e-mail naar de afdeling ‘gevonden voorwerpen’ van de NS. Beschrijf daarin je schoen en informeer of deze gevonden is.

Zakelijke brief/mail

• Als je een boodschap aan een persoon of instantie moet overbrengen
•  Informatie vragen of geven, een klacht uiten of een verzoek doen 
• Formeel taalgebruik
• Per post of e-mail

Informeel

(vrienden, familie etc.)

• Schatje 
  
• Lieve 
  
• Yo coach 
  
• Thnxs 
  
• Groetjes, see you 
  

Formeel

Instanties

• Geachte 
  
• Beste 
  
• Gebruik u / uw i.p.v. je of jullie 
  
• Dank u wel 
  
• Met vriendelijke groet 
  

Voorbereiding

1. Aan wie schrijf je de brief?
   Bedenk wat de ontvanger al weet over de situatie.
2. Wat wil je bereiken met de brief?
   Bedenk wat het doel is van je brief: wat verwacht je van de persoon of instantie aan wie je de brief schrijft?
3. Welke informatie moet je geven om je doel te bereiken? 
   Bedenk welke informatie jij de ontvanger moet geven om je doel te bereiken.

Opbouw

• Aanhef
• Inleiding: wie ben je en waarom schrijf je?
  
• Middenstuk: je licht de situatie toe. 
  
• Slot: je maakt duidelijk wat je van de ontvanger wilt.
• Slotzin: je  bedankt de ontvanger, je schrijft dat je een reactie verwacht.
• Slotgroet

Aan de slag

1. Maak opdracht 7 op blz. 214.
2. Schrijf nu de mail.
3. Controleer je mail met behulp van het controleformulier op blz. 220 en verbeter daarna je mail.

Wat gaan we doen?

• Spelling: samenstellingen
• Taalverzorging: Lange zinnen
• Feedback zakelijke mail

Spelling: samenstellingen

Samenstelling: van twee of meer zelfstandige naamwoorden kun je een nieuw woord maken.

Aan elkaar schrijven, zonder spatie.

banen + beurs = banenbeurs

banenbeurs + bezoeker = banenbeursbezoeker

Spelling: samenstellingen

Soms heb je klinkerbotsing en zou je het woord verkeerd kunnen uitspreken/lezen. 

Dan zet je een streepje tussen de delen van een samenstelling.

vakantie + uitje = vakantie-uitje
                                  vakantieuitje

Aan de slag

Maak opdracht 1, 2, 3, 6 en 7.

Blz. 303 - 305

Lange zinnen

Een tekst bestaat uit zinnen. Als je schrijft, geef je het begin en einde van zinnen aan. Het begin van een zin geef je aan met een hoofdletter. Het einde van een zin geef je aan met een punt.

Zonder hoofdletters en punten is je tekst moeilijk te lezen.

Opdracht

• Maak opdracht 1 op blz. 188.
• Zet hoofdletters en punten op de juiste plaats.

Leespauzes

• Als je schrijft, moet je ervoor zorgen dat de lezer jouw tekst makkelijk kan lezen. Dat doe je door de zinnen niet te lang te maken en door soms een komma te zetten. 
• Je zet komma’s op plaatsen waar je een leespauze houdt. 
• Je houdt altijd een leespauze tussen de verschillende delen van een opsomming.

Opdracht

• Maak opdracht 2 op blz. 190.
• Zet komma's op de juiste plaats.

Vraagteken & uitroepteken

• Niet achter alle zinnen staat een punt. Het komt ook voor dat je in plaats van een punt een vraagteken of uitroepteken aan het einde van een zin zet. 
• Een vraagteken zet je na een vraagzin. 
• Een uitroepteken zet je na een zin die je wilt benadrukken.

In deze tekst zijn uitroeptekens en vraagtekens soms onterecht gebruikt. Bovendien zijn het er te veel, waardoor de tekst niet meer serieus overkomt.

Opdracht

• Maak opdracht 5 op blz. 193.
  
• Plaats achter elke zin een punt, uitroepteken of vraagteken.

Feedback mail

Bekijk & verwerk de feedback van je mail.

Schrijf de nieuwe versie op blz. 220 van je werkboek.

periode 4

Wat gaan we doen?

• Spelling: samenstellingen
• Lezen: samenvatten & hoofdgedachte

Spelling: samenstellingen

Samenstelling: van twee of meer zelfstandige naamwoorden kun je een nieuw woord maken.

Aan elkaar schrijven, zonder spatie.

banen + beurs = banenbeurs

banenbeurs + bezoeker = banenbeursbezoeker

Spelling: samenstellingen

Soms heb je klinkerbotsing en zou je het woord verkeerd kunnen uitspreken/lezen. 

Dan zet je een streepje tussen de delen van een samenstelling.

vakantie + uitje = vakantie-uitje
                                  vakantieuitje

Aan de slag

Maak opdracht 1, 2, 3, 6 en 7.

Blz. 303 - 305

Stappenplan samenvatten

1. Lees de tekst en markeer de sleutelwoorden.
2. Schrijf de sleutelwoorden onder elkaar op.
3. Vat de tekst samen.

blz. 149

Hoofdgedachte bepalen

• Het belangrijkste dat er over het onderwerp wordt gezegd. 
• Waar gaat de tekst precies over?
• Je gebruikt hiervoor een of enkele zinnen.

Lees de samenvatting nog eens door en bepaal de hoofdgedachte.

Hoofdgedachte bepalen

Aan de slag

• Maak opdracht 12 en 15 (blz. 151 - 157).
• Maak opdracht 13 en 16.

Zoekend lezen