3.2 hofstelsel en horigen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Waardoor kwam er een einde aan het West-Romeinse Rijk

0

KA vroege ME (500-1000) Tijd van monniken en ridders

1. De verspreiding van het christendom in geheel Europa
2. Het ontstaan en de verspreiding van de islam
3. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid
4. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur 

Clovis (466-511)

• verdreef de (laatste) Romeinen 
• versloeg Germaanse stammen +
• Frankische concurrenten



• 1e katholieke koning in Gallië
• Clovis > Lovis > Louis
• nieuwe machtsstructuur

doop Clovis (Reims)

tombe van Clovis (Saint-Denis)

Tijd van Monniken en Ridders: de Vroege Middeleeuwen (500-1000) Hofstelsel en horigheid

• standensamenleving: adel en geestelijkheid en 
  
• boeren: vrije boeren (militaire plicht) en horigen (o.a. herendiensten) +
  
• lijfeigenen (volledige afhankelijkheid van de landheer)
• werkzaam op 'het domein' van een heer/klooster/koning/bisschop >
• het Hofstelsel >
• hoeve (=boerderij): vroonhof + land van de boeren + woeste grond
• vooral in noordwestelijk deel van Europa
• domeinen vaak losse lappen grond 

karakter samenleving veranderde:

• van 'agrarisch-urbaan' (onder de Romeinen) naar 
• (overwegend) agrarisch:
• handel sterk achteruit gegaan
• mensen leefden vooral op platteland (bescherming en onderhoud)  >
• (relatief) autarkisch

0

KA vroege ME (500-1000) Tijd van monniken en ridders

1. De verspreiding van het christendom in geheel Europa
2. Het ontstaan en de verspreiding van de islam
3. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarisch-urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid
4. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur 

0

0