bouwsteen ; urinewegen/vochtbalans/uitscheiding/incontinentie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

bouwsteen ; urinewegen/vochtbalans/uitscheiding/incontinentie

uitscheiding

Welkom!

Wat gaan we doen?

Bespreken van de theorie rondom uitscheiding

Lesdoelen

De student kan, na het afronden van de integrale opdracht,

uitleggen wat urineretentie inhoudt.

uitleggen hoe je de zorgvrager met urineretentie kunt ondersteunen.

samenvatten wat urine-incontinentie bij een zorgvrager inhoudt.

samenvatten wat de aandachtspunten zijn bij de zorg omtrent urine-incontinentie.

benoemen welke urineopvangsystemen bij een zorgvrager mogelijk zijn.

samenvatten wat de aandachtspunten zijn tijdens zorg voor urineopvangsystemen, een blaaskatheter en een suprapubische katheter.

uitleggen waaraan je afwijkingen in de urineproductie herkent.

uitleggen waaraan je afwijkingen in de van feces herkent.

uitleggen hoe je een zorgvrager kunt ondersteunen bij het defeceren en als hij defecatieproblemen heeft.

uitleggen wat incontinentie van ontlasting bij een zorgvrager inhoudt.

samenvatten wat de aandachtspunten zijn bij de zorg voor een zorgvrager die diarree heeft.

samenvatten wat de aandachtspunten zijn bij de zorg voor een zorgvrager die obstipatie heeft.

benoemen wat de mogelijkheden zijn om obstipatie bij een zorgvrager te voorkomen en te verhelpen.

uitleggen waaraan je afwijkingen in de lichaamstemperatuur van een zorgvrager herkent.

uitleggen hoe je herkent op welke manieren een zorgvrager zijn warmte kwijt kan raken.

samenvatten wat de aandachtspunten zijn bij de zorg voor een zorgvrager die hevig transpireert.

samenvatten wat de aandachtspunten zijn bij de zorg voor een zorgvrager die menstrueert.

waar denk je aan bij uitscheiding?

Anatomie

Uitscheiding gebeurt dmv:

Nieren

Blaas

Darmen

Huid

Belangrijke afvalstoffen

In elke cel in ons lichaam vinden veel chemische reacties plaats, zoals verbranding. Daarbij ontstaan afvalstoffen die het lichaam uit moeten. Koolstofdioxide is een afvalstof. Een tweede belangrijke afvalstof is ureum, die ontstaat bij de afbraak van eiwitten. Er zijn ook nog andere afvalstoffen en giftige stoffen die het lichaam kwijt moet. Het verwijderen van schadelijke of overbodige stoffen uit het lichaam noem je uitscheiding.

De cellen geven hun afvalstoffen af aan het bloed. Het bloed raakt daardoor vervuild. Gelukkig zijn er organen die het bloed voortdurend reinigen.

De longen verwijderen koolstofdioxide uit het lichaam. Hierover lees je meer bij "Ademhaling".

Ook alcohol wordt gedeeltelijk via de longen verwijderd.

De lever haalt allerlei schadelijke en giftige stoffen uit het bloed en maakt ze onwerkzaam. Daarna worden ze weer aan het bloed afgegeven en door de nieren uitgescheiden.

Een deel van de afvalstoffen van de lever komen niet in het bloed, maar verlaat de lever via de gal. Deze stoffen komen dus met de uitwerpselen naar buiten.

De zweetklieren in de huid geven water en zouten af aan de omgeving.

De juiste volgorde van het urinewegstelsel is...

1. Nieren - Blaas - Urineleider
2. Nieren - Urineleider - Blaas
3. Urineleider - Nieren - Blaas
4. Urineleider - Blaas - Nieren

Observaties urine

Kleur

Geur

Helderheid

Hoe urineert iemand? 

Pijn? Frequentie? Hoeveelheid?

Voeding, medicatie en ziektes kunnen kleur 

beïnvloeden

de frequentie noem je mictie  5-8 maal per dag

nycturie( snachts meer plassen dan overdag )

troebele urine: bacterie, eiwit of pus, (duur)

ammoniaklucht wanneer urine lang genoeg blijft staan

aceton/zoete appeltjes

Hoe kun je de kleur van je urine zelf beïnvloeden?

1. Eten van bepaalde voedingsmiddelen
2. Door veel of weinig te drinken
3. Door inname van medicatie
4. Alle antwoorden zijn juist

Hoeveel milliliter plast een volwassen persoon gemiddeld per dag?

1. 500 ml
2. 1000 ml
3. 1500 ml
4. 3000 ml

midstream urine is?

zoek een foto van een urinaal

Zoek een foto van een postoel

Zoek een foto van een ondersteek

Zoek een foto van een schuitje (een hulpmiddel voor vrouwen om op bed te plassen)

Aandachtspunten 

Voldoende drinken

Gezonde en gevarieerde voeding

Medicatie gebruik

Hygiëne

Observeren/rapporteren

Begeleiding

Meest voorkomende aandoeningen

Urineweginfecties

Nierstenen

Tumoren

Verschijnselen urineweginfectie

• steeds aandrang  om te moeten plassen
• branderig gevoel bij plassen
• steeds kleine beetjes plassen
• pijnlijk gevoel in de onderbuik
• troebele urine
• soms verwardheid
• verhoging of koorts

Noem vanuit het fragment:
wie regelt de aanvraag voor urinezakken
welke urinezakken zijn er voor aan te sluiten op een verblijfskatheter
welke risico's zijn er wanneer je te vaak een urinezak verwisseld?

Aandachtspunten

Voldoende drinken

Gezonde en gevarieerde voeding

Medicatie gebruik

Hygiëne

Bewegen

Observeren/rapporteren

Begeleiding

Kan jij benoemen wat jij kan betekenen als verpleegkundige , bij een client die problemen heeft met plassen?

incontinentie is?

Incontinentie

Continent-> het kunnen ophouden van urine / ontlasting

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting

Incontinentie

Heel vervelend voor de cliënt

Schaamte ongemak

Houdt hier rekening mee

 Incontinentie

• Incontinentie betekent onvrijwillig verlies van urine
• Incontinentie is geen ziekte maar een gevolg van een lichamelijke of psychische aandoening
• De cliënt raakt ongewild op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats urine/ontlasting kwijt
• Incontinentie komt op alle leeftijden voor zowel bij mannen als bij vrouwen

Mogelijke oorzaken incontinentie

Operatie

Verzwakte bekkenbodemspieren

Niet (meer) voelen van de prikkel

Niet (meer) begrijpen 

Soorten incontinentie

Stressincontinentie

Urge-incontinentie

Gemengde incontinentie

Reflexincontinentie

Overloopincontinentie 

Functionele incontinentie

Stressincontinentie	Bekkenbodemfysiotherapie Hulpmiddelen (bv pessarium) Een operatieve ingreep
Urge-incontinentie	Blaastraining Medicijnen (parasympathicolytica) Een operatieve ingreep (afh van de oorzaak bv een TURP)
Gemengde incontinentie	Behandeling van zowel stress- als urge-incontinentie, waarbij de incontinentie waar de zv het meeste last van heeft als eerste wordt behandeld

Reflexincontinentie	De behandeling is afh van de klachten en de ernst van de zenuwbeschadiging. Evt vindt katheterisatie plaats als de blaas niet uit zichzelf leegt
Overloopincontinentie	Versterken van de bekkenbodemspieren Evt katheterisatie als de blaas te vol dreigt te worden Operatieve ingreep (bv vanwege BPH of verzakking)
Functionele incontinentie	Het aanpakken van de onderliggende oorzaak (bv beperking in mobiliteit)

Welke soorten incontinentie ken je?

praktische hulpmiddelen

Incontinentiemateraal

Geen luiers

Regelmatig verschonen

Incontinentiemateriaal gebruiken dat is geadviseerd

Wel naar toilet laten gaan

Waar denk je aan bij praktische hulpmiddelen?

Er zijn 4 categorieën incontinentiematerialen te onderscheiden:

Absorberende materialen die urine en/of ontlasting opnemen en vasthouden.

Afvoerende materialen die helpen om urine en/of ontlasting af te voeren en op te vangen.

Afsluitende materialen die voorkomen dat iemand ongewild urine en/of ontlasting verliest.

Aanvullende materialen om het effect van incontinentiehulpmiddelen te versterken of ongewenste bijwerking te verminderen.

Als een client incontinent is hoef je haar/hem niet meer op toilet te helpen?

eens

oneens

geen mening

Bij incontinentie is een katheter de beste oplossing?

ja

nee

weet ik niet

ontlasting bestaat uit:

75% water

darmslijmvlies(afgeschilferd)
zouten en slijm

bacteriën

10 % afvalproducten van voeding

galkleurstof

01:01

waar wijst ontkleurde of witgele ontlasting op?

01:38

wat is de normale consistentie van poep?

Observaties ontlasting

kleur

geur

vorm

frequentie/hoeveelheid

vreemde componenten, zoals

onverteerd voedsel, parasieten,

slijm/pus

klachten die kinderen aangeven wanneer ze last hebben van aarsmaden zijn:

hoe kunnen aarsmaden bestreden worden?

welke verpleegkundige interventies bij diarree?

Meest voorkomende aandoeningen

Obstipatie

Diarree

Aambeien

Tumoren                     primaire preventie: bevolkingsonderzoek                                                darmkanker bij 55 jaar en ouder

de laxerende middelen

irritantia

weekmakers

glijmiddel

buikvormers

rectale laxantia

Jouw rol!!

Begeleiding

Motivatie

Adviseren

Observeren/rapporteren

Toon begrip en blijf respectvol