ADL en persoonlijke verzorging

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke verzorging

Lesdoelen

• Na afloop kun  je toepassen wat de ondersteuningsbehoefte in de ADL en bij de persoonlijke verzorging is?
• Je weet aandachtspunten die bij hygiene, werkhouding en persoonlijke verzorging horen.
• Je gaat in drietallen oefenen met het verzorgen van een zorgvrager.
• Je weet welke voorkeuren je hebt bij de persoonlijke verzorging.

Hoe lijkt het je om een cliënt te gaan helpen met wassen?

1. Prima
2. Spannend
3. Eng
4. Liever niet

welke producten en vaardigheden over persoonlijke verzorging kan jij bedenken?

Waar denk je allemaal aan
bij hygiëne?

Waarom is hygiëne belangrijk?

Als verpleegkundige...

Is het dus heel belangrijk om op de hygiëne te letten van de werkplek, de zorgvragers en vooral ook van jezelf! 

Daar zijn verschillende regels en afspraken voor...!!

Dus wat is nou hygiëne?

Geheel aan maatregelen en handelingen die bijdragen aan een goede gezondheid met name gericht op het bestrijden van ziekteverwekkers om infecties te voorkomen. 

Veilig werken

• Voorkom pijn, ongemak en schade voor de zorgvrager en jezelf door veilig te werken bij wassen, douchen en baden.
• Leg alle materialen van tevoren klaar zodat je de zorgvrager tijdens de wasbeurt niet alleen hoeft te laten.
  
• Zorg voor voldoende werkruimte door spullen die niet nodig zijn aan de kant te zetten.
  
• Gooi wasgoed direct in de wasmand. Dit is belangrijk voor de hygiëne en om te voorkomen dat de zorgvrager erover struikelt.
  
• Controleer altijd handmatig de temperatuur van het water. Voel met je hand het water zolang de kraan loopt.

Handhygiëne

Voorkom dat jij en de zorgvrager besmet raken met ziektekiemen door hygiënisch te werken. 

Pas daarom correcte handhygiëne toe!

Werkhouding

Werken vanuit een goede houding is belangrijk om klachten door overbelasting te voorkomen. Op de verkeerde manier kracht zetten, is zowel voor jezelf als voor de zorgvrager onprettig:

• Werk met een rechte rug.
  
• Beweeg mee met het werk. Zet liever een stap extra dan dat je een lastige draai moet maken.
  
• Werk steeds dichtbij en recht voor je.
  
• Voorkom een gedraaide houding. Zorg dat je neus, handen en tenen in dezelfde richting wijzen.
  
• Werk op de juiste hoogte. Zorg dat je niet hoeft te bukken of te reiken.

Voorkom vallen

In de badkamer is de kans op vallen groot. Het water maakt de vloer glad. Zorgvragers die minder mobiel zijn of snel duizelig worden lopen meer risico op vallen. Ook zorgvragers die bepaalde aandoeningen hebben vallen vaker. Denk aan dementie, epilepsie of een lage bloeddruk.

Hulpmiddelen om vallen te voorkomen:

• antislipmateriaal: bijvoorbeeld een antislipmat of antisliptegels voor in de douche of in bad
  
• steunen, beugels of handgrepen: bieden houvast bij opstaan of gaan zitten
  
• douchekruk- of stoel: om zittend te douchen
  
• tillift: helpt met overeind komen, verplaatsen of weer gaan zitten of liggen als de zorgvrager dit niet zelfstandig kan

Tip: Help jezelf bij de handeling...

Voor bijna alles wat we gaan doen als verzorgende of verpleegkundige is een protocol.

De protocollen kan je vinden bij het Vilans Kick-portaal

Zelfredzaamheid

Module begeleiden in zorg

Week 8 Lesdag 6

Verschillende begrippen

Eigen regie gaat om kiezen en bepalen en zelfredzaamheid gaat om zelf doen.

Hoe kun je als verpleegkundige de zelfredzaamheid ondersteunen en vergroten?

Zelfredzaamheid ondersteunen door: 

• Stimuleren en bevragen
• Handelingen aanleren
• Handelingen structureren
• Kennis vergroten
• Zelfvertrouwen vergroten
• Deels of geheel overnemen

Zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid is het vermogen van mensen om zichzelf te redden op alle levensterreinen met zo min mogelijk professionele ondersteuning en zorg. 

Hulp bieden bij wassen

• Werk volgens een plan en stimuleer de zelfstandigheid.
• Cliënt mag nooit helemaal bloot liggen.
• Houd rekening met persoonlijke wensen, waar denken jullie hierbij aan?
• Houd rekening met de huid, wat zie je tijdens het wassen?
• Denk ook aan verouderingsverschijnselen.
• Heb aandacht voor je eigen bescherming en houding.

Niet doen

Wel doen

Wat doe je wel en wat doe je niet om hygiënisch te werken? Sleep de handelingen naar de juiste box.

Je wast de schaamstreek van achter naar voren, richting de buik

Je begint met wassen bij het onderlichaam

Je gebruikt alleen zorgvrager gebonden zeep

Je draagt bij douchen of baden een schort als je kleding nat kan worden

Verzorgend wassen

Verzorgend wassen is wassen zonder water. Bij verzorgend wassen gebruik je speciale vochtige washandjes of -doekjes. Deze washandjes bevatten lotion waarmee je de huid van de zorgvrager reinigt en verzorgt. De lotion droogt vanzelf op waardoor je niet hoeft af te spoelen of te drogen.

Je wast, verzorgt en droogt dus in 1 handeling. Deze manier van wassen is daardoor minder belastend voor de zorgvrager en kost minder tijd. Ook is het beter voor de huid omdat water en zeep de huid kunnen uitdrogen.

Verzorgend wassen is vooral geschikt voor mensen die niet meer kunnen douchen, veel pijnklachten hebben of snel vermoeid zijn. Verzorgend wassen is geen vervanging voor douchen bij een zorgvrager die dit nog kan. De meeste zorgvragers vinden douchen prettiger.

Aandachtspunten bij verzorgend wassen:

• Warm de washandjes op in de magnetron. Gebruik de temperatuur die de zorgvrager wenst en controleer altijd zelf de temperatuur.
  
• Gebruik zorgvragergebonden washandjes en gebruik bij iedere wasbeurt een nieuw pakje.
  
• Gebruik per lichaamsdeel een schoon washandje.
  
• Controleer na het wassen of de lotion goed is ingetrokken en of de huid droog is. Dep de huid zo nodig droog.
  
• Gooi washandjes na gebruik in de afvalbak. Bewaar geopende pakjes niet langer dan een dag.

Hoe ga je om met een zorgvrager die weinig aandacht besteedt aan zijn persoonlijke verzorging?

De studenten hebben vorige week geleerd wat het begrip zelfzorg inhoudt. Kun je aan refereren. 

De oorzaken hiervan zijn: 

Vaardigheidstekort​

Kennistekort​

Motivatietekort

Wat waren ook alweer de aandachtspunten bij het wassen

Laat de zorgvrager zelf doen wat hij zelf kan, ook al duurt dat wat langer. Dit versterkt zijn gevoel van eigenwaarde.​

Sommige onderdelen van de verzorging kun je tot later uitstellen, als het wassen te vermoeiend wordt voor de zorgvrager.​

Was de zorgvrager eerst in zijn geheel aan de voorkant, laat hem draaien en was dan de achterkant. Haal de spullen voor boven- en onderkant niet door elkaar in verband met de hygiëne.​

Maak de situatie veilig voor de zorgvrager door hem professioneel te benaderen en privacy en gevoelens bespreekbaar te maken.

Bij het wassen van een zorgvrager ga je uit van

1. was van schoon naar vuil
2. was van ver van je af naar jezelf toe
3. was van boven naar beneden
4. alle antwoorden zijn juist

Aanvullende info: Als de zorgvrager incontinent is, of je hebt wondjes aan de handen, dan draag je niet-steriele handschoenen.

Wat is de juiste beroepshouding bij lichamelijk verzorging

1. rekening houden met Schaamtegevoelens
2. Tempo aanpassen
3. Privacy respecteren
4. rekening houden met Culturele verschillen

Meneer De Haan heeft dementie. Je begeleidt meneer bij het douchen. Meneer kleedt zichzelf uit en gaat onder de douche staan. Je zet de douche aan en geeft meneer een washandje. Je zegt: 'Zo, begint u met wassen? Ik help u waar het niet lukt.' De zorgvrager kijkt wat om zich heen en weet duidelijk niet wat hij moet doen.
Hoe kun je dit het beste oplossen?

1. Je herhaalt je instructie: 'Begin maar met wassen!'
2. Je neemt het washandje over en zegt: 'Ik was uw gezicht wel even.'
3. Je doet het washandje om zijn hand en zegt: 'Wast u zelf uw gezicht?'

              Opdracht

• Verplaats je in een situatie waarin je geheel afhankelijk bent in bij de persoonlijke verzorging van anderen.
• Omschrijf hoe je precies geholpen zou willen, denk hieraan aan je ADL van je kruin tot je voetzolen en voor 24 uur.