9.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

   Welkom!

Tijdvak 9

Tijd van wereldoorlogen

1900-1950 

Moderne tijd

1800-heden 

9.1 Oorlog en crisis

40 Het voeren van twee wereldoorlogen.

41 Massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de burgerbevolking.

Programma

• Leerdoelen 9.1
  
• Uitleg 9.1 leerdoelen 1-2
  
• Opdracht 9.1 leerdoelen 3-5
• Zelfstandig werken
  
• Afsluiting

Leerdoelen

9.1 Oorlog en crisis

1) Ik kan beschrijven door welke oorzaken het machtsevenwicht tussen de Europese mogendheden verstoord raakte.

2) Ik kan beschrijven waarom en op welke wijze de manier van oorlog voeren tussen 1914 en 1918 veranderde.

3) Ik kan uitleggen waarom de Eerste Wereldoorlog voor een verandering in de mondiale economische verhoudingen zorgde.

4) Ik kan de zwakke plekken van de Amerikaanse economie beschrijven en uitleggen hoe die zwakke plekken leidden tot een economische wereldcrisis.

5) Ik kan uitleggen hoe onder president Roosevelt de economische problemen werden aangepakt en dat deze aanpak een breuk met het verleden was.

9.1 Oorlog en crisis

Oorzaken WWI

• militarisme = voorliefde voor alles dat met het leger te maken

                                    heeft

• nationalisme = trots op eigen land, volk en cultuur
• wapenwedloop = strijd tussen twee of meer landen om elkaar 

                                            te overtreffen op het gebied van wapentechnologie

                                            en aantallen wapens

• modern imperialisme = streven vanaf 1850 naar zoveel mogelijk koloniën in Afrika en Azië
• bondgenootschappen = militaire samenwerking tussen landen

9.1 Oorlog en crisis

19e eeuw machtsevenwicht in Europa

1871 Eenwording van Duitsland

> verstoord machtsevenwicht 

> zorgt voor spanningen

1882 Driebond

1907 Triple Entente

Nationalisme zorgt voor spanningen op Balkan.

Oostenrijk-Hongarije en Ottomaanse Rijk zijn veelvolkerenstaten.

Chronologie 9.1

De volgende gebeurtenissen over het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog staan in willekeurige volgorde:

1  Bondgenootschap tussen Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland gesloten.

2 De verloren Frans-Duitse Oorlog zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk.

3 Duitsland, Italië en Oostenrijk-Hongarije sluiten Driebond (Triple Alliantie).

4 Kroonprins Franz Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije vermoord in Sarajevo.

5 Bondgenoten mobiliseren hun legers en verklaren elkaar de oorlog. 

6 Servië weigert Oostenrijk-Hongaarse ultimatum. Oostenrijk-Hongarije verklaart Servië de              oorlog.

Zet de gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde.

Chronologie 9.1

De volgende gebeurtenissen over het verloop van de Eerste Wereldoorlog staan in willekeurige volgorde:

1  Aan het Westfront ontstaat een loopgravenoorlog.

2 De Duitse regering tekent aan boord van een treinwagon in Compiègne een wapenstilstand.

3 De VS voegt zich bij de geallieerden. Rusland trekt zich terug uit de oorlog. 

4 Duitsland valt België binnen om Frankrijk te veroveren.

5 Het Russische leger is eerder gemobiliseerd dan verwacht. De Centralen moeten op twee               fronten vechten.

6 Landen ontwikkelen nieuwe wapens zoals gifgas en tanks om de vijandelijke linies te               '

   doorbreken.

9.1 Oorlog en crisis

1919 Verdrag van Versailles

• Duitsland hoofdschuldige
• herstelbetalingen
• verlies grondgebied
• verlies koloniën
• alleen klein leger en kleine vloot toegestaan, 

       luchtmacht verboden

Aan de slag

Maak van de volgende verschijnselen een schema: 

Volkenbond, economische crisis en New Deal.

Titel: noem het verschijnsel

Wat: omschrijf het verschijnsel

Wie:  wie zijn er bij betrokken

Waar: noem de locatie, het gebied of land

Wanneer: noem data/ tijd gerelateerde aspecten

Waarom:  noem indirecte oorzaken en/ of de aanleiding

Hoe: beschrijf het verloop en de gevolgen

Klaar? Ga verder met de weektaak 9.1 opdr. 1-12

Leerdoelen

9.1 Oorlog en crisis

1) Ik kan beschrijven door welke oorzaken het machtsevenwicht tussen de Europese mogendheden verstoord raakte.

2) Ik kan beschrijven waarom en op welke wijze de manier van oorlog voeren tussen 1914 en 1918 veranderde.

3) Ik kan uitleggen waarom de Eerste Wereldoorlog voor een verandering in de mondiale economische verhoudingen zorgde.

4) Ik kan de zwakke plekken van de Amerikaanse economie beschrijven en uitleggen hoe die zwakke plekken leidden tot een economische wereldcrisis.

5) Ik kan uitleggen hoe onder president Roosevelt de economische problemen werden aangepakt en dat deze aanpak een breuk met het verleden was.