Meervoudsvormen en verkleinvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Wat ga je doen vandaag?

Lesdoel bespreken

Instructie (aantekeningen maken)

Zelfstandig werken

Einde les!

Lesdoel

Aan het einde van de les weet je hoe je een meervoudsvorm en een verkleinvorm maakt.

Meervouden op -s

Schrijf de -s aan een woord vast als de uitspraak correct blijft.

Voorbeelden:

Kamers

Logés

Dominees

Om uitspraakproblemen te voorkomen 's!

• Bij afkortingen: vwo's, cao's & cd's
  
• In woorden die eindigen op: a, i, o, u en y: bikini's, piano's, accu's, lama's, hobby's
• UITZONDERINGEN: etuis, bureaus, cowboys, jockeys, essays (geen uitspraakprobleem)

Meervouden op -en

Schrijf -en aan het woord vast: stoelen, koorden, mensen

• Klinkerweglating: leraar > leraren
• Medeklinkerverandering: glas > glazen
• Mederklinkerverdubbeling: rok > rokken

Let op!!

Een woord dat eindigt op een onbeklemtoonde -ik-, -es of -et, verdubbelt de laatste medeklinker niet.

Havik > haviken

Stommerik > stommeriken

Meervouden met -s of -en

Er zijn woorden met twee meervoudsvormen, met -s of met -en.

Groentes > groeten

Aardappels > aardappelen

Gemeentes > gemeenten

Meervouden op -ie

Woorden die eindigen op -ie krijgen soms een -s (directies, kanaries), maar in andere gevallen -n (bacteriën) of -en (melodieën). Voor meervouden op -n of -en is de regel:

Klemtoon op -ie > meervoud met -iën

• Industrie > industrieën

Klemtoon niet op -ie > meervoud met -n; trema op de e die er al staat

• Olie > oliën 

Meervouden op -ee

Woorden die eindigen op -ee krijgen in het meervoud altijd -ën erbij.

Twee > tweeën

Zee > zeeën

Vreemde meervouden

Oorspronkelijke Latijnse woorden hebben soms twee meervoudsvormen:

Museum > museums , musea

Datum > datums, data

Medium > mediums, media 

Verkleinwoorden

• De meeste verkleinwoorden zijn eenvoudig te maken:
  

bank - bankje

film - filmpje

tafel - tafeltje

slang - slangetje

Verkleinwoorden

Bij verkleinwoorden op een a, é, o of u wordt de klinker verdubbeld.

auto - autootje

café - cafeetje

opa - opaatje

kano - kanootje

accu - accuutje

Verkleinwoorden

• Verkleinwoorden op de y, schrijf je met een apostrof. 
  

baby - baby'tje

sherry - sherry'tje

• Verkleinwoorden op i krijgen ie. 
  

taxi - taxietje

Verkleinwoorden

• Verkleinwoorden van cijfer- of letterwoorden krijgen ook een apostrof.
  

A4 - A4'tje

tv - tv'tje

Onthouden!

machine - machientje

aspirine - aspirientje

jongen - jongetje

karbonade - karbonaadje

pudding - puddinkje

Wat ga je doen?

Maak opdr. 13/14 

Vragen? Steek je vinger op

Zelfstandig

In stilte

Oortjes toegestaan 

OF extra instructie