1.5 Nederland op reis havo/vwo klas 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

1.5 Nederland op reis

Vandaag

-De lange reis van Nederland

-Hoe weten we waar Nederland vroeger lag?

-Relatieve en absolute tijd

-De route van Nederland

-Opdrachten maken

Leerdoelen

1. Je weet dat het stukje aardkorst waarop Nederland ligt niet altijd op dezelfde plek heeft gelegen.
2. Je begrijpt dat fossielen, steenkool, aardolie, aardgas en zout in de diepere aardlagen van Nederland het bewijs vormen van de reis van ons land door de tijd en over de aardbol;
3. Je kunt op een wereldkaart aanwijzen welke reis Nederland over de aardbol heeft afgelegd.

Lange reis van Nederland

-Nederland ooit op het zuidelijk halfrond

-Platentektoniek

-Niet in hoog tempo, wel over lange periode 

Hoe weten we waar NL vroeger lag?

Door geologie:

Wetenschap die zich bezighoudt met:

• Ontstaan van de aarde
• Samenstelling van de aardkorst
• Evolutie van het leven (ontwikkeling planten/dieren)

Geologische tijdschaal

• Kalender van ontstaan van de aarde
• Ingedeeld in tijdsvakken
• Elk met kenmerkend klimaat
• En kenmerkende soorten
  planten en dieren

Geologische tijdschaal

In elk tijdvak andere (klimaat)omstandigheden

Planten en dieren moeten zich aanpassen

Lukt dat niet? Sterven ze uit

Hierbij kunnen fossielen ontstaan 

Fossielen

=een versteend overblijfsel of afdruk van een dier of plant 

(bv. uit eerder tijdvak)

Relatieve ouderdom

=volgorde waarin bepaalde gesteenten, lagen in de ondergrond of fossielen zijn ontstaan

(Ouderdom ten opzichte
van elkaar)

Absolute ouderdom

=de ouderdom gemeten in jaren

Gemeten d.m.v. hoeveelheid straling dat gesteente

uitzendt: hoe ouder gesteente, hoe minder straling

                                           

Aan hoogte van straling aflezen hoe oud gesteente

is

De route van Nederland

Kunnen we zowel aan fossielen als delfstoffen zien

In de ondergrond van Nederland zitten dus bewijzen van de omstandigheden in het verleden

Bewijzen in ondergrond NL

Steenkoollagen bewijzen dat NL ooit een breedteligging van ongeveer 0° had

Want...

Steenkool ontstaat als plantenresten die toen in tropische moerassen (evenaar) groeiden en onder hoge druk worden samengeperst (kan aardgas uit ontstaan)

Bewijzen in ondergrond NL

Steenzout te danken aan toenmalige ligging van NL in een woestijnzone

Want...

Nederland was toen een ondiepe binnenzee die door droge klimaat indampte. Zout bleef dus achter en werd dik pakket

330 miljoen jaar geleden is steenkool ontstaan

1. Absolute ouderdom
2. Relatieve ouderdom

Steenkool is ouder dan steenzout

1. Absolute ouderdom
2. Relatieve ouderdom

Leerdoelen

1. Je weet dat het stukje aardkorst waarop Nederland ligt niet altijd op dezelfde plek heeft gelegen.
2. Je begrijpt dat fossielen, steenkool, aardolie, aardgas en zout in de diepere aardlagen van Nederland het bewijs vormen van de reis van ons land door de tijd en over de aardbol;
3. Je kunt op een wereldkaart aanwijzen welke reis Nederland over de aardbol heeft afgelegd.

Aan de slag...

-Paragraaf 1.5

-Maak opdrachten 2 t/m 7