Hielprik

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Hielprik

Waarom wordt er een hielprik afgenomen?

Nederland startte in 1974 met screening op de stofwisselingsziekte PKU Phenylketonurie (fenylketonurie)

Vandaar dat de hielprik soms nog PKU wordt genoemd

In de jaren zestig startten de Verenigde Staten en Groot-Brittannië met de hielprikscreening. De ontdekking dat ernstige verstandelijke handicaps in sommige gevallen voorkomen konden worden was een doorbraak. Nederland startte in 1974 met screening op de stofwisselingsziekte PKU Phenylketonurie (fenylketonurie). Door betere testen en behandelingsmethoden kon het programma gestaag worden uitgebreid. Tot 2007 werd op 3 aandoeningen gescreend. 

Is de hielprik een voorbehouden handeling?

1. Ja
2. Nee

Waarom een hielprik? 

• Vroegtijdig opsporen van ernstige, zeldzame maar behandelbare  aandoeningen.

• Het bloed wordt onderzocht op 19 ziektes (In de periode tot 2022 wordt het aantal ziekten waarop wordt gescreend uitgebreid tot 31).

• Bij deze ziektes hebben interventies en behandelingen direct na de geboorte grote voordelen. 

• Dit zijn behandelingen zoals het geven van een geneesmiddel of een dieet

Uitslag 

Uitslag goed;  geen bericht (na 5 weken)  

Uitslag niet goed;  huisarts zoekt contact

Opsporing van ziekten

• 18 stofwisselingsziekten; metabole ziekten
• 2 hormoonstoornissen
• 3 vormen van erfelijke bloedarmoede: alfa-thalassemie, bèta-thalassemie en sikkelcelziekte 
• spinale musculaire atrofie; spinale spieratrofie 
• taaislijmziekte: cystic fibrosis
• severe combined immunodeficiency: ziekte van het afweersysteem.

Moet je ouders altijd toestemming vragen voor je de hielprik afneemt?

Nee, niet verplicht

ja, dit is verplicht

Afname

• Het afnemen van enkele druppels bloed uit de hiel van een zuigeling

• Na 72 uur, uiterlijk na 168 uur na de geboorte (ideaal is na 72 uur volgens het RIVM)

• De hielprik is vrijwillig. Vooraf wordt om toestemming gevraagd aan ouder(s) / verzorgers

Waarom wordt het in de hiel afgenomen?

Waarom de hiel?

• De vinger van een baby is nog te klein voor een vingerprik
  

• Er zitten haarvaatjes in de hiel. Gemakkelijk en veilig om op deze wijze voldoende bloed te halen voor de hielprikkaart

• Er hoeft geen bloedvat aangeprikt te worden.

Aandachtspunten hielprik 

• Ontsmet de hiel 

• De hielprik wordt verricht aan de voetzoolzijde van de hiel, langs de binnen en buitenzijde

• Vooraf verwarmen, washand 38 graden voor betere doorbloeding

Contra-indicaties

• Na een bloedtransfusie bij de zuigeling

• Toediening corticosteroïden
  

• Als er een infuus geplaatst is
  

• Oedemateuze voet
  

• Infectie, ontsteking of beschadiging van de huid

Vragen?