§1 Herhaling spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Spelling leerjaar 1

§1: hoofdletters en leestekens

§2: bijvoeglijk naamwoord

§3: meervouden

§4: verkleinwoorden

Lesdoel: herhalen en kennen van de spellingsregels uit jaar 1

Hoofdletters

• Begin van een zin;
• Bij (aardrijkskundige) namen;
• Officiële feestdagen;
• Historische gebeurtenissen;
• Instellingen, verenigingen of bedrijven.

Dagen, maanden, seizoenen en windstreken geen hoofdletter.

Tussenvoegsels in namen geen hoofdletter.

Leestekens .?!

Een zin eindigt met een:

- Punt (gewone zin)

- Vraagteken (vraagzin)

- Uitroepteken (een zin met extra nadruk)

Leestekens ,

Je schrijft een komma:

- Tussen twee persoonsvormen (Als je rent, ben je sneller.)

- Voor voegwoorden als maar, want, terwijl, omdat, enz. (Ik wil wel, maar ik mag niet.)

Let op: in principe geen komma voor en en of.

lotte van der veen gaat iedere lente naar de canarische eilanden omdat het daar bijna altijd mooi weer is

als ik schaatster ireen wüst zie denk ik direct aan de olympische spelen

Bijvoeglijk naamwoord

Korte en lange vorm (zwart - zwarte)

Van de korte naar de lange vorm:

• -e achter het woord (mooi - mooie)
• laatste medeklinker verdubbelen (wit - witte)
• klinker verwijderen (geel - gele)
• f > v (lief - lieve)
• s > z (wijs - wijze)
• combinatie (loos - loze)
  

Meervouden -en

• -en achter het woord (stoel - stoelen)
• klinker weghalen (been - benen)
• medeklinker verdubbelen (vis - vissen)
• f > v (duif - duiven)
• s > z (kies - kiezen)
• combinatie (kaas - kazen)
  

Meervouden 's en s

Vaste s:

- Na medeklinker (tafel - tafels)

- Na e of é (tante - tantes, café - cafés)

- Na 2 of 3 klinkers die 1 klank vormen (etui - etuis, cadeau - cadeaus)

's:

- Na a, i, o, u, y (auto - auto's)

- Na afkortingen (wc - wc's)

- Na 2 of 3 klinkers die meer klanken vormen (radio - radio's, cavia - cavia's)

Meervouden na ee en ie

ee: 

- Soms -s (chimpansees), soms ën (zeeën)

ie:

- Klemtoon op ie > +ën (industrie - industrieën)

- Klemtoon niet op ie > ¨op e +n (porie - poriën)

Noteer het meervoud van
abrikoos

Noteer het meervoud van
bureau

Noteer het meervoud van
fantasie

Verkleinwoorden

Uitgang achter het woord: je, pje, tje of etje

- Soms medeklinker verdubbelen (gum - gummetje)

- Woord eindigend op ng: soms -etje (gang - gangetje), soms g > k (koning - koninkje)

- Woord eindigend op a, é, o, u: klinker verdubbelen (pizza - pizzaatje)

- Woord eindigend op i: i > ie (ski - skietje)
- Woord eindigend op medeklinker+y: ' voor uitgang (party - party'tje)
- Afkortingen: ' voor uitgang (wc - wc'tje)
- Soms worden korte klanken in het verkleinwoord lang (vat - vaatje)

je

pje

tje

etje

ng > nk

bel

film

muilezel

elastiek

kerstman

gebak

verrassing

uniform

cadeau

Bij welk onderdeel heb je nog extra hulp/uitleg nodig?

hoofdletters en leestekens

bijvoeglijk naamwoord

meervoud

verkleinwoorden

geen

Cursus 7, §1: maak de opdrachten