Erfelijkheid V4 BS 5 dihybride

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Vandaag

Contextopdracht bespreken

Dihybride kruisingen: niet gekoppeld

Morgen: Dihybride kruisingen gekoppeld

Bespreken context opdr.

In een nest met vijf kittens zitten twee poezen met een schildpadvacht, één poes met een zwarte vacht, één kater met een oranje vacht en één kater met een zwarte vacht.

Leg met behulp van een kruisingsschema of stamboom uit welke genotypen beide ouders hebben.Tip: Zet eerst de genotypen van de kittens in het schema; begin bij de zwarte poes. Doordat deze het X-chromosoom van de vader en de moeder krijgt, weet je dat de vader een zwarte vacht heeft. Het X-chromosoom voor de oranje vacht is afkomstig van de moeder.

Leg met behulp van een kruisingsschema of stamboom uit welke genotypen beide ouders hebben.Tip: Zet eerst de genotypen van de kittens in het schema; begin bij de zwarte poes. Doordat deze het X-chromosoom van de vader en de moeder krijgt, weet je dat de vader een zwarte vacht heeft. Het X-chromosoom voor de oranje vacht is afkomstig van de moeder. Deel je schema.

Geslachtschromosomen

Welke versies van de X hebben de kittens?

De X van de mannetjes kittens komt van de moeder. Dus wat heeft de moeder dan. De zwarte vrouwtjes kitten moet een Xz van papa kat hebben. 

Vandaag

- Uitleg Dihybride kruisingen
      - Onafhankelijke overerving (BS 5)

      - Gekoppelde overerving (BS6)

      

Hoe noem je het als een allel dat homozygoot voorkomt geen levensvatbaar individu oplevert?

1. gekoppelde overerving
2. draagster
3. letale factor
4. multipele allelen

Chromosomen

• liggen in de celkern
• komen in paren voor
• Op chromosomen ligt informatie voor erfelijke eigenschappen, dat noem je een gen
  
• bestaan uit DNA ketens

Chromosomen

• Op alle 46 chromosomen liggen enorm veel genen. 
  Voor bijvoorbeeld:
  - kleurenblindheid
  - oogkleur
  - Huntington (ziekte)
  - Geluksgen 

Dihybride kruisingen

Een kruising met twee genen. 

Wanneer genen op twee verschillende chromosomen liggen

Wanneer genen op hetzelfde chromosoom liggen. 

Onafhankelijke overeving

- Kijken naar twee genen die
overerving. 

- Wetten van Mendel                    :

Peulen

We kruisen twee heterozygote peulen voor beiden eigenschappen.

P                      GgYy                       x                 GgYy

F1:                  

G=groene schil

g = gele schil

Y = gele zaden

y = groene zaden

We kruisen twee heterozygote peulen voor beiden eigenschappen.

P GgYy x GgYy

Peulen

We kruisen twee heterozygote peulen voor beiden eigenschappen.

P                      GgYy                       x                 GgYy

F1:                  

G=groene schil

g = gele schil

Y = gele zaden

y = groene zaden

	GY	gY	Gy	gy
GY	GYGY	GYgY	GYGy	Gygy
gY	gYGY	gYgY	gYGy	gYgy
Gy	GyGY	GygY	GyGy	Gygy
gy	gyGY	gygY	gyGy	gygy

Dihybride kruising

G=groene schil
g=gele schil

Y=gele zaden
y=groene zaden

Hoeveel % heeft groene zaden?

1. 12,5%
2. 25%
3. 33,3%
4. 50%

Van een dihybride kruising met 2 cavia's: AABB x aabb (A = zwart, a = wit, B = ruw, b = glad) worden de F1-dieren onderling gekruist. In de F2-generatie is het gedeelte dat zwart en ruwharig is:

1. 1/16
2. 3/16
3. 9/16
4. 3/4

Uitwerking

	AB	Ab	aB	ab
AB	AABB	AABb	AaBB	AaBb
Ab	AABb	AAbb	AaBb	Aabb
aB	AaBB	AaBb	aaBB	aaBb
ab	AaBb	Aabb	aaBb	aabb

P     AABB * aabb

F1    AaBb  * AaBb

F2

Dihybride kruisingen

Een kruising met twee genen. 

Wanneer genen op twee verschillende chromosomen liggen

Wanneer genen op hetzelfde chromosoom liggen. 

Gekoppelde overerving

Gen A en b liggen op hetzelfde chromosoom. En gaan dus in meiose naar dezelfde cel. 

Gen a en B liggen op hetzelfde chromosoom. Dus gaan in de meiose ook naar dezelfde cel. 

P: MH x mh
MH mh
Wat is de F1?

1. MH MH
2. mh MH
3. MmHh
4. Mm Hh

P:            MH                 x            mh
                MH                               mh

F1:            MH                  x           MH
                 mh                               mh

F2: 

	MH	mh
MH	MH MH	MH mh
mh	mh MH	mh mh

3 onbehaarde normale & 1 behaarde mandarijn

Verhouding F1

Uitwerking

Weektaak

BS 5:  opdr. 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 62, 64, 65.

BS 6:   opdr. 70, 71, 72, 73, 74.