H1.4/1.5 schimmels/bacterien les 11a

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

H1.4   Schimmels/bacteriën   deel 2

Welkom

• terugblik vorige les
• huiswerk vorige les
  
• Uitleg 1.4 schimmels/bacteriën
• huiswerk volgende les

terugblik vorige les

Vragen over:

• starthouding 
• leren blz 22 - 23
  
• maken opdr ,4,5,8, 10, 11, 

lesdoel

• weten hoe schimmels/bacteriën leven
• weten hoe je schimmels/bacteriën in voedsel voorkomt

Voortplanting bacteriën

celdeling

elk halfuur delen

eencellige schimmels delen ook

Voortplanting schimmels

Sporen

= cel waar nieuwe schimmel uit komt

aan uiteinde schimmeldraad

of onder de paddenstoel

Nuttige en schadelijke bacteriën en schimmels

ze voeden zich met dode resten van organismen 

reducenten 

hierbij komen voedingsstoffen vrij die door planten kunnen worden gebruikt

voedselbederf tegengaan

bacteriën/schimmels kunnen voedsel bederven, voorkomen: conserveren

1. drogen: schimmels/bacteriën kunnen niet zonder water
2. verhitten: schimmels/bacteriën  gaan dood bij hoge temperatuur. Steriliseren (120oC) of pasteuriseren (70oC)
3. koelen: schimmels/bacteriën groeien langzamer
4. toevoegen conserveermiddel: schimmels/bacteriën kunnen niet groeien wanneer er teveel suiker, zout, zuur of alcohol aanwezig is
5. vacuüm: schimmels/bacteriën kunnen niet zonder zuurstof

yoghurt, zuurkool, yakult, geneesmiddelen, wasmiddel, hormonen

brood, wijn, bier schimmelkaas, antibiotica 

schimmelinfectie zwemmerseczeem

bacteriele infectie 

Huiswerk

• leren blz 34 - 36
• maken opdr 16, 17, 19, 22, 23 

H1.5   voedselkringloop   deel 2

terugblik vorige les

Vragen over:

• starthouding 
• leren blz 27
  
• maken opdr 4, 5, 6, 7

Welkom

• terugblik vorige les
• huiswerk vorige les
  
• Uitleg 1.5 kringloop
  
• huiswerk volgende les

lesdoel

• weten waaruit de voedselkringloop bestaat
  
• 
  

Nodig voor fotosynthese

Ontstaat bij fotosynthese

Water

Licht

Zuurstof

Glucose

Koolstof-dioxide

Fotosynthese

Zonlicht

Koolstofdioxide

Glucose

Zuurstof

Water

Consumenten

• Dieren eten / consumeren de energierijke stoffen die planten maken.
• Dieren in de tweede schakel : herbivoren.
• Dieren in de derde (of hoger) schakel : carnivoren / omnivoren.
• Producenten worden gegeten door consumenten van de eerste orde.
• Die worden op hun beurt gegeten door consumenten van de tweede orde.

Afvaleters

• Niet alle organismen worden gegeten.
• Dode resten van planten en dieren worden gegeten door afvaleters.
• Afvaleters horen niet bij een voedselweb, want de schakels van een
  voedselketen bestaan alleen uit levende organismen.

Afvaleters

Reducenten

• Resten die afvaleters achterlaten, worden afgebroken door bacteriën en schimmels --> reduceren.
• Planten nemen deze stoffen op --> kringloop is rond.

Leerdoelen check

1. Je kunt een voedselketen en een voedselweb maken.
   
2. Je kunt de groepen organismen in de kringloop van stoffen onderscheiden.
   
3. Je kunt biologisch afbreekbaar afval en niet-biologisch afbreekbaar afval onderscheiden.

Voedselkringloop

4 rijken afhankelijk van elkaar:

producenten (makers)

Huiswerk

• leren blz 28
• maken opdr 10, 11, 12