6.3 Klimaat en bescherming van de kust pt 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Dit leg je alvast klaar:

WB blz 125

LB blz 92

Deze les:

start paragraaf 3

Aantekening maken

Dit leg je alvast klaar:

WB blz 125

LB blz 92

Deze les:

start paragraaf 3

Aantekening maken

6.3 klimaat en bescherming van de kust

leerdoelen:

- Je weet waardoor de zeespiegel stijgt

- Je kunt beschrijven hoe Nederland zich beschermt 

- Je weet waardoor de bodem in Nederland daalt

De zeespiegel stijgt door het smelten van de ijskappen

1,7 mm per jaar!

Er zijn maatregelen nodig= klimaataanpassingen

Hoe beschermt Nederland zich tegen het water?

Natuurlijk: duinen

Door de mens: dijken, dammen en stormvloedkeringen

De bodem daalt

Oorzaak 1:

Veengebieden bestaat uit natte dode planten.

Pomp je het water weg --> dan zakt de bodem 

Veen

Kletsnatte, sponsachtige grondsoort die bestaat uit dode plantenresten.

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Het wip-wap effect

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

Uitleg:

Het wip-wap effect

oorzaak 2: 

tijdens Ijstijd:

Scandinavië wordt omlaag gedrukt

--> NL schiet omhoog!

Na Ijstijd:

Scandinavie wordt omhoog gedrukt 

--> NL schiet omlaag!

Aan de slag!

Kijk paragraaf 2 na

opdracht 1,2,3, 6 en 8 WB blz 112-113

Paragraaf 3

Maak opdracht 1 t/m 4

WB blz 114-115 

LB blz 92-93

Dit leg je alvast klaar

LB blz 92-93

WB blz 125

Deze les:

Herhaling 6.3

Uitleg + aantekening afwerken

zelfstandig werken

Dit leg je alvast klaar:

WB blz 125

LB blz 92

Deze les:

start paragraaf 3

Aantekening maken

Relatieve zeespiegelstijging

Inklinking

= Wegpompen van het water zorgt ervoor dat de bodem naar beneden zakt. 

0

Grootste aardgasveld van Europa ligt in NL.

Waar werd het aardgas in het begin vooral gebruikt?

Wat was een groot voordeel voor de economie van NL? 

Wat hebben ze allemaal met de inkomsten gedaan?

Waarom werd er stapsgewijs gestopt met de gaswinning?

Oorzaak 3:

Door het winnen van delfstoffen (grondstoffen diep uit de bodem)

Bijvoorbeeld:

• Aardgasboringen in Groningen         --> zorgt voor aardbevingen

Zand beschermt

• Dijken en duinen versterken
• Extra brede stranden en duinen

Aan de slag!

Lees LB blz 93

Maak opdracht 5 t/m 8 WB blz 115-116

Klaar? paragraaf 3 alvast na

Fossiele brandstoffen

Brandstoffen uit dieren/planten. Voorbeelden: Aardgas (onder Groningen), aardolie (benzine) en steenkool (Limburg).
Dit raakt ooit een keer op (hierdoor ontstaan de aardbevingen in Groningen). 

Uitleg:

Oorzaken van bodemdaling in Nederland

In de ijstijd lag de grens van het landijs in Nederland. Het pakket ijs was een stuk dunner dan in Scandinavië. 

In Scandinavië lag een kilometers dikke laag landijs. Dat ijs was zo zwaar dat de aardkorst zo’n 250 m inzakte. Na het afsmelten van het ijs kwam de aardkorst in Scandinavië weer langzaam omhoog. 

In Noord-Nederland was de beweging precies andersom: in de ijstijd steeg de bodem, nu daalt de bodem.

Het wip-wap effect

-Leg het verschil tussen absolute en relatieve zeespiegelstijging uit.

- Welke maatregelen neem Nederland tegen de dreiging van het water. (3 opties)

De zeespiegel stijgt

• De temperatuur op aarde stijgt. Het is moeilijk om hier zomaar wat aan te doen. 
• Er kunnen wel maatregelen worden genomen: klimaataanpassingen
• Voorlopig zal de opwarming doorgaan en de zeespiegel stijgen
• Oorzaak: smelten van ijskappen en gletsjers  

Gevolg

Het zeewater langs de Nederlandse kust stijgt gem met 1,7 mm per jaar. Een flink deel van NL ligt beneden de zeespiegel. Wij moeten beschermd worden. 

Oplossing

• Duinen: door de natuur en dijken/dammen: door de mens
• Er zijn ook beweegbare stormvloedkeringen. Dit zijn dammen in rivieren en zeegaten die dicht gaan bij extreem hoog water. 
  https://schooltv.nl/video/nieuwsuur-in-de-klas-stormvloedkering/ 
• Land dat omringd en waar de mens de waterstand kunstmatig regelt, is een polder. Het lage deel van Nederland bestaat voor een groot deel uit polders. Pomp je water uit de ene polder? Dan moet je voorkomen dat een andere polder wateroverlast krijgt 

Droogmakerijen? 

Deze pompen het water uit een lager gelegen gebied omhoog. 

Hierdoor komt dit gebied droog te staan en kunnen wij daarop wonen / leven. 

Wat is een polder?

1. Een stuk land omringd door dijken waarbinnen de waterstand geregeld wordt
2. Een polder is een lager gelegen gebied in hoog Nederland
3. Een polder is een stuk 'wad' in zee die soms droog komt te liggen bij eb
4. Een polder is een hoger gelegen land dan de omgeving

Blijvende dreiging

• Kust is goed beschermd, maar dreiging blijft
• Door zeespiegelstijging en bodemdaling, moeten we de waterkeringen blijven onderhouden. 

Absolute zeespiegelstijging

Relatieve zeespiegelstijging = zeespiegelstijging + daling van de bodem

-Leg het verschil tussen absolute en relatieve zeespiegelstijging uit.

- Welke maatregelen neem Nederland tegen de dreiging van het water. (3 opties)

Belangrijke bedrijgingen kust- en rivierengebied

• Versterkt broeikaseffect & bodemdaling

• Combinatie stijging zeespiegel (als gevolg van afsmelten ijskappen en gletsjers) én bodemdaling (voortdurend bemalen land door mens)

• Maar ook: Piekafvoer rivieren i.c.m. springtij (verschil hoog- en laagwater grootst is) en noordwesterstorm Noordzee.
• Hoe gaan wij met deze bedrijgingen om en hoe lossen wij dit op? 

Werken :)

Maken opdrachten 6.3 tot de herhaling.

Klaar ga aan de slag met quizlet.