1.1 De kolonie Nederlands-Indië

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

1.1

De kolonie Nederlands-Indië

Wat gaan we doen vandaag?

Stof van vorige week herhalen.

Leren wat Modern Imperialisme is.

Leren hoe Indonesië een kolonie werd van Nederland.

Leren hoe Nederlands-Indië werd bestuurd.

Leren hoe het cultuurstelsel werkte.

Bestuur in Indonesië door Sultans en koningen.

1. Politiek
2. Economisch
3. Sociaal
4. Cultureel

Nederlandse handel met Oost-Indië

1. Politiek
2. Economisch
3. Sociaal
4. Cultureel

Verspreiding van de islam in Indonesië

1. Politiek
2. Economisch
3. Sociaal
4. Cultureel

De VOC kreeg handelsmonopolie

1. Politiek
2. Economisch
3. Sociaal
4. Cultureel

De bewoners van Banda worden door de VOC als slaaf verkocht.

1. Politiek
2. Economisch
3. Sociaal
4. Cultureel

Samen lezen: Modern Imperialisme
Welke oorzaken had het Modern Imperialisme?

Het bestuur van Nederlands-Indië

• In de 18e eeuw minder winst voor de VOC: meer concurrentie van ander landen.
• 1798 draaide de VOC verlies en nam de Nederlandse staat de bezittingen en schulden over: de naam werd Nederlands-Indië. 
  
  
• Dagelijks bestuur moest zo goedkoop mogelijk! Dus de Nederlanders werken samen met belangrijke Indonesische adellijke families.
• --> Indirect bestuur 

Bestuur in Nederlands-Indië

• Door het land op deze manier te besturen waren er rond 1850 maar 175 Europese ambtenaren nodig om over de 13 miljoen inwoners van Java te regeren. 
  
  
• Maar, het kostte behoorlijk wat geld en het werkte nog niet perfect.
• Na een opstand gaf Koning Willem I  de taak aan Johannes van den Bosch om het cultuurstelsel te bedenken.

Gouverneur-Generaal

Gouverneur

Resident

Binnenlands bestuur

Assistent-resident

Regent

Inlands bestuur

Districtshoofd

Onderdistrictshoofd

Dorpshoofd

Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit

Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië

Hoofd van een provincie

Controleur

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

Javaanse vorsten, zij zorgden er met dorpshoofden voor dat het gebied goed werd bestuurd.

Bestuurder van een provincie

Een landbouwsysteem dat rond 1830 werd ingevoerd op Java, het belangrijkste eiland van Nederlands-Indië. 

1/5e van het land moest gebruikt worden voor producten die in Europa verkocht konden worden.

Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, suiker, tabak en indigo.
  
  
• Dit moesten zij afstaan aan de Nederlanders omdat Nederland de "eigenaar" van de grond was. 

Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Positieve gevolgen voor Java

• Verbetering van de infrastructuur op het eiland

• Ontstaan van een geldeconomie

Negatieve gevolgen voor Java

• Boeren moesten vaak de beste grond afstaan voor de verbouwing van cultuurproducten.

• Sommige regenten dwongen boeren om meer dan een vijfde deel van het land te bebouwen. (want, meer inkomsten = bonus)

• Boeren kunnen zelf minder rijst verbouwen voor zichzelf, dus minder eten en hongersnoden. 
  
  
• Sommige regenten eisten een extra belasting (zodat zij in luxe konden leven)
  
  
• Heb je geen geschikte grond voor het cultuurstelsel? 66 dagen werken + pacht

Aan de slag!

Maak in je werkboek op blz. 15 opdracht 9, 10 en 11.

En maak op blz. 19 opdracht 4ab.

Je hebt vijftien minuten de tijd.

De eerste vijf minuten werk je in stilte, daarna mag je zachtjes overleggen.

Klaar? Leg uit hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde. Gebruik in je antwoord modern imperialisme, pacificatie en indirect bestuur.

Lever het antwoord in via Google Classroom.

T/m Atjehoorlog

Tijdens het Cultuurstelsel (1830-1870) moesten de Javaanse boeren producten aan Nederland leveren.

Welke producten waren dat?

1. aardappels en vlees
2. specerijen
3. brood en groente
4. koffie en suiker

Tijdens het Cultuurstelsel kregen de Javaanse vorsten geld van het Nederlandse bestuur.

Dit geld noemen we:

1. batig slot
2. plantloon
3. cultuurprocenten
4. pacht

De Javaanse vorsten dwongen de boeren meer te verbouwen dan eigenlijk verplicht was. Dit leverde de vorsten extra geld op.

De stelling is:

1. goed
2. fout

Waarom leidde het Cultuurstelsel tot hongersnoden?

Omdat de boeren

1. minder geld gingen verdienen.
2. steeds minder zin kregen om te werken.
3. veel producten voor de export moesten leveren

Hoe groot was het percentage dat
de boeren van hun land moesten gebruiken voor het cultuurstelsel?

1. 20
2. 30
3. 40
4. 50

Hoe vond je zelf dat deze les ging?

😒🙁😐🙂😃

Hoe kwam dat?