1V - grammatica woordsoorten - H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag:

Afronden Grammatica H3

Start Grammatica H4

Grammatica: Woordsoorten

Elk woord in een zin kan je benoemen

Het zelfstandig naamwoord (ZN)

Dit is een woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.

Ook eigennamen (bijv. Iësta, Ajax, Broklede, Utrecht) zijn zelfstandige naamwoorden.

Vaak heeft een zelfstandig naamwoord een meervoudsvorm en je kunt er ook vaak een verkleinwoord van maken.

Meestal kun je er 'de', 'het' of 'een' (een lidwoord) voorzetten.

Lidwoorden

1. De (bepaald lidwoord)
2. Het (bepaald lidwoord)
3. Een (onbepaald lidwoord)
   
   

De vader en het kind zitten in een vliegtuig.

Grammatica woordsoorten H2

Het bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Dat voegt iets bij aan het zelfstandig naamwoord:

De auto - De grijze auto - De kleine, grijze auto - De kleine, vieze, grijze auto- De kleine, vieze, oude, grijze auto

Bijvoeglijke naamwoorden (bn)

• Een bijvoeglijk naamwoord vertelt iets over een mens, dier, plant, ding of naam. Over een zelfstandig naamwoord dus.

• De blauwe trui
• De aardige vrouw
• De houten trap

Eigenschappen bijvoeglijke naamwoorden 2

• Je kunt een bijvoeglijk naamwoord maken van een werkwoord. Praat mee over de afgevallen deelnemers, verdachte acties en lachende mensen.

• Een bijvoeglijk naamwoord kent trappen van vergelijking: duur-duurder-duurst

• Een bijvoeglijk naamwoord kan stoffelijk zijn. Het zegt dan waar het van is gemaakt. In het plastic tasje zit een gouden ring.

H3 Grammatica woordsoorten

Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Het persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw)

1. Het persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een mens, dier of ding.

2. Het persoonlijk voornaamwoord staat op de plek van het zelfstandig naamwoord.

Karin heeft aan Ellen de fiets van de jongen gegeven.

Zij heeft aan haar de fiets van hem gegeven. 

pers.vnw                 pers.vnw                             pers.vnw  

Bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw)

1. Het bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is.

2. Het bezittelijk voornaamwoord staat altijd voor een zelfstandig naamwoord.

3. Het bezittelijk voornaamwoord staat op de plek van het lidwoord. 

Dit is jouw fiets, maar deze fiets is van mij. 

             bez. vnw                                                                       pers.vnw

Aan de slag

Maak opdracht 3 van Grammatica Woordsoorten H3.

Klaar? Maak dan opdracht 5 of ga even lezen. 

Bespreken opdracht 3

Ik geef willekeurig mensen de beurt. 

Grammatica H4

Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Een zelfstandig werkwoord geeft aan wat het onderwerp in de zin doet, bijvoorbeeld fietsen, bouwen, slapen, lezen enz.

Als er maar een (1) werkwoord in de zin staat, dan is dat altijd een zelfstandig werkwoord (zww).

hulpwerkwoord

Als er naast de persoonsvorm meerdere werkwoorden in de zin staan, dan heb je ook te maken met hulpwerkwoorden. Ze helpen om het gezegde te maken. Dit zijn werkwoorden als 'hebben, zijn, kunnen, mogen, zullen enz.'

Deze werkwoorden geven minder informatie dan het zww. 

Voorbeeld: Je zou mij kunnen helpen.

Let op!

In het hoofdstuk wordt ook het koppelwerkwoord behandeld. Deze hoeven jullie niet te kennen, en mogen jullie dus overslaan bij het maken van de opdrachten. 

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

1. Morgen gaan we dansen op een feest.
2. We maken een moeilijke opdracht.
3. Kunnen jullie mij helpen?
4. Ik schilder graag met olieverf.
5. Dat hebben jullie prachtig gedaan.
6. Zouden wij ook mogen komen?

Aan de slag

Maak opdracht 1, 3 (kww hoeft niet) en 6 (kww hoeft niet) van H4 Grammatica Woordsoorten (blz 120).