2.3.12. Bijnieren + stofwisselingsziekten

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 12

Periode 3

Leerjaar 2

Vorige les

Wat is het verschil tussen diabetes type 1 en 2?

Welke symptomen horen bij diabetes en hoe kun je deze verklaren?

Waarom moeten patiënten met diabetes hun voeten controleren?

Waarom krijgen patiënten met DM2 meestal geen insuline toegediend?

Folders diabetes fonds

Krijgen meestal leefstijl advies. Zijn niet heel gevoelig meer voor medicatie. 

Lesindeling

1. Welkom + Osiris
2. Vorige les 
3. Lesindeling en Lesdoelen 
4. Theorie Bijnieren
   
5. Afsluiting + huiswerk 
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Uitleggen welke functie de bijnieren hebben en wat er gebeurt als de bijnieren te hard of niet hard genoeg werken. 

Bijnieren: glandulae suprarenales

2 kleine organen boven op de nieren. 

Merg produceert adrenaline 

• zorgt dat het lichaam klaar is voor vechten/vluchten

Schors produceert corticosteroïden 

Dit is een verzamelnaam voor verschillende hormonen

• Aldosteron: Verhoogt bloeddruk via heropname van zout(mineraalhuishouding)
• Cortisol: (stresshormoon) Verhoogt bloedsuikerspiegel en remt ontstekingsreacties
• Geslachtshormonen: Androgenen (mannelijk) en oestrogenen

Een bijnier bestaat uit een binnenste gedeelte (merg) en een buitenste gedeelte (schors).

Wat zou er gebeuren als de bijnieren te hard werken?

Syndroom/ziekte van Cushing

Syndroom/ziekte van Cushing: Teveel Cortisol (stresshormoon) in het bloed

• Door goedaardige tumor op hypofyse (ziekte)
• Door (bijnier)tumoren (adenoom), gebruik van corticosteroïden of stress (syndroom)

Symptomen:

• Toename van vet in gezicht en romp
• Verhoogde bloedsuiker 
• Snel blauwe plekken en striae
• Vermoeidheid en depressie

• Botontkalking
• Spier- en gewrichtsklachten
• Dunne armen en benen

En dan?

Diagnostiek:

• Urineonderzoek
• Beeldvorming (MRI of CT)

Behandeling:

• Operatie van hypofyse/bijnier
• Bestraling
• Minderen met medicatie

En als ze niet hard genoeg werken?

Ziekte van Addison

Ziekte van Addison: Te weinig Cortisol in het bloed

• Door onvoldoende werking van bijnierschors (auto-immuunziekte)
• Door onvoldoende aansturing van hypothalamus/hypofyse

Symptomen: 

• Lage bloeddruk, lage bloedsuiker
• Bruine/witte verkleuring van de huid
• Vermoeidheid, zwakte
• Misselijkheid, braken, gewichtsverlies

Addison Crisis

Levensbedreigende situatie:

• Plotselinge verergering van klachten door stress: cortisol daalt te snel...
  
  

Symptomen:

• lage bloeddruk, snelle hartslag
  
• snelle ademhaling, zweten
• lage bloedsuikers
  
• kans op een beroerte, hersenschade
• kans op een hartaanval, orgaan falen en coma

Andere stofwisselingsziekten

Jicht

Komt vooral bij mannen voor

Ontstaat binnen een dag

Teveel aan urinezuur in het lichaam

Jicht (artritis urica) is een ontsteking in een gewricht welke wordt veroorzaakt door het onvermogen van het lichaam om urinezuren af te voeren.

Wanneer urinezuur neerslaat in de onderhuid ontstaan knobbeltjes: Tophi 

Deze zuren komen vrij bij aanmaak en afbraak van cellen, een continu proces in ons lichaam. Bij de afbraak van de purinen (in de kern van de cel) ontstaat urinezuur, Dit wordt uitgescheiden in de urine.

www.thuisarts.nl

+ filmpje

Vetstofwisseling

Van alle bloedvetten is cholesterol het meest bekend.

Hypercholesterolemie: verhoogd cholesterol in het bloed

Familiaire hypercholesterolemie (FH) is een erfelijk hoog cholesterol.

De lever maakt cholesterol, maar het wordt ook via voedsel opgenomen. Een teveel aan cholesterol kan zich, samen met de vetten, gaan afzetten tegen de binnenkant van de bloedvaten.

Behandeling

Eetgewoonten 

Simvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd. (cholesterolverlagers). Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.

apotheek.nl 

Huiswerk

• Verder gaan met een samenvatting/lijst met moeilijke woorden
• Bekijk de 2 folders op Cumlaude
• Maken Expert College: Bijnier-aandoeningen