Beeldende vorming - Compositie

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

COMPOSITIE

Compositie

Aan het eind van deze les weet je:

- Wat compositie betekent.

- Wat de invloed is van een compositie op je werk.

- Kan je verschillende composities herkennen.

- Kan je een zelf gekozen compositie toepassen.

Tekst

Aan het eind van deze les:

• Weet je wat compositie betekent.
• Kan je een compositiegrondvorm herkennen.
• Kan je zelf een compositiegrondvorm toepassen in je eigen werk.

Compositie

• Nadenken waar je elementen in een werk neerzet of plaatst.

statisch

dynamisch

 Een statische compositie is een compositie die vast staat en onbeweeglijk is. Dat gebeurt: 

• Als een ordening symmetrisch is 
• Als een ordening centraal is 
• Als de ordeningslijnen evenwijdig lopen aan het kader (de vier zijden van een tekening) 
• Als vormen gelijkmatig verdeeld zijn over het vlak 
• Gelijkmatig gebruik van horizontale/verticale lijnen 
• Gelijkmatig verdelen van vormen over vlak 
• Kleine kleurcontrasten 
• Ontbreken van natuurlijke contrasten (licht/donker contrast)
  

Statisch, want de ordening van lijnen en vlakken staan in dezelfde

  richting + weinig contrast + vormen en lijnen zijn gelijkmatig verdeeld

Een dynamische compositie is een compositie die beweeglijk is. Dat gebeurt:

• Als de ordeningslijnen golven, schuin of diagonaal lopen 
• Als er ritme of herhaling in zit 
• Als vormen ongelijk verdeeld zijn over het vlak  
• Als er diagonalen/schuine of gebogen richtingen in zitten 
• Kleurcontrasten 
  

dynamiek

wat is het verschil in effect van
de statische en dynamische compositie ?

Waarom is er hier sprake van een dynamische compositie?

1. Het is 3d
2. De ordeningslijnen lopen schuin
3. Er is sprake van ritme
4. Er zijn kleurcontrasten

Waaraan kun je zien dat dit een statische compositie is?

1. Er zijn geen golven zichtbaar
2. Het licht is rustig
3. De compositie is symmetrisch
4. Een brug kan niet bewegen

aandachtspunt

Dat kan op heel veel verschillende manieren, de mogelijkheden zijn eindeloos!

De manier waarop je dat doet noem je de:

• COMPOSITIEGRONDVORM

• Wij behandelen er 7

Compositie grondvorm

Soort compositie

- Horizontaal

- Verticaal

- Diagonaal

Compositiegrondvorm

(soort compositie)

• Horizontaal
• Vertikaal
• Diagonaal
• Centraal
• Overall
• Driehoek
• Symmetrisch
• En vele anderen...

grondvormen

Horizontaal compositie

• Kijkrichting van links naar rechts, of andersom.
• Elementen zijn horizontaal geplaatst.

Vertikaal compositie

• Kijkrichting is van boven naar beneden, of andersom.
• Elementen zijn vertikaal geplaatst.

Diagonaal compositie

• Kijkrichting is van links onder naar rechts boven, of andersom.
• Elementen zijn diagonaal geplaatst.

Centraal compositie

• Het belangrijkste (het onderwerp) staat in het midden.
• Je aandacht wordt naar het midden getrokken.

Overall compositie

• De aandacht is nergens op gericht.
• Elementen versprijd over het hele vlak.

Symmetrische compositie

• Aan beide kanten (bijna) gelijk.
• Aandacht gaat uit naar het midden, vanuit daar kijk je naar links en naar rechts. (of van boven naar beneden etc.)

Driehoek compositie

• De kijkrichting verspringt in de vorm van een driehoek
• De belangrijkste onderwerpen zijn in een driehoek geplaatst.

Welke compositie hoort bij welk plaatje?

Diagonaal

Vertikaal

Horizontaal

Centraal

Overall

Driehoek

Symmetrisch

Welke compositie hoort bij welk kunstwerk?

Horizontaal

Verticaal

Diagonaal

Centraal

Overall

Driehoek

Symmetrisch

En vele anderen....

• Ritmisch

• Asymmetrisch

• Dynamisch

• Statisch

Centraal compositie 

Filmstill uit ‘Moulin Rouge’ 

Over-all compositie 

‘De Hobbit’ 

Symmetrische compositie 

Filmstill ‘Budapest Hotel’

Driehoekscompositie 

Filmstill uit ‘Moonrise kingdom’ 

Diagonale compositie

Spiderman 

opdracht:

• maak een driehoeks compositie!
• gebruik hiervoor de drop.
• let op:  grondvorm driehoek

driehoekscompositie

opdracht:

• maak een zo spannend mogelijke compositie!
• gebruik hiervoor de drop.
• let op: dynamiek, aandachtspunt, grondvorm, kleurgebruik.

spannende foto

opdracht:

• maak een zo statisch mogelijke compositie!
• gebruik hiervoor de drop.
• let op: ordeningslijnen, aandachtspunt, grondvorm, kleurgebruik, 

statische foto