Biologie mavo2 Verbranding en Ademhaling 1.5 Gezonde luchtwegen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

1.5 Gezonde luchtwegen

B5 roken

indeling paragraaf 5:

1. Roken steeds minder populair

2. Wat maakt roken verslavend?

3. Waarom roken mensen?

4. Wat doet roken met je?

De nadelen van roken

• Je bent snel moe tijdens sporten, stoeien met de (klein)kinderen, traplopen
• Je hoest. 
• Je hebt geelbruine vingers en tanden.
• Plafonds, gordijnen, muren, enzovoort worden geelbruin.
• Jouw haren en kleren stinken naar rook.
  
• Kinderen worden sneller ziek door jouw rook.
• Stress omdat je niet genoeg sigaretten bij u hebt. 
• Roken kost veel geld. (tussen € 3000,- en € 4000,- per jaar)

Nadelen voor jouw lichaam en gezondheid

hart en bloedvaten

hartaanval;

hoge bloeddruk;

blindheid;

andere aandoeningen aan hart en vaten zoals aderverkalking en dementie.

Gevolgen

• Hart en bloedvaten
  
• hartaanval;
  
• hoge bloeddruk;
  
• blindheid;
  
• andere aandoeningen aan hart en vaten zoals aderverkalking.

Gezondheidsproblemen door roken

Huid

• op jonge leeftijd rimpels;
• meer rimpels;
  
• grauwe huid.

Longen

• COPD of rokerslong (je hoest veel slijm op en hebt weinig lucht);
  
• longkanker.

Hersenen

• Hersenbloeding 

Dood

• Vroeg of laat krijg je last van roken.                                                       De helft van alle rokers gaat eerder dood door roken. 
• In Nederland sterven elk jaar bijna 20 duizend mensen door roken. 
• Een kwart van de rokers (1 op de 4) gaat zelfs dood voor zijn 65e verjaardag.
  

Actief Roken

Je rookt zelf

Passief Roken 

Je staat erbij als iemand rookt.

Je krijgt de schadelijke stoffen die iemand uitblaast ook binnen. 

Gezond houden van je luchtwegen

Sporten of bewegen: betere conditie/sterkere longen

Een blaasinstrument bespelen: Longen worden sterker

door ademhalingsoefeningen

Wat is Smog?

Smog is luchtvervuiling die vooral bestaat uit fijnstof

- Bij veel smog kun je beter niet buiten sporten: Teveel fijnstof en afvalstoffen ( CO2) in je longen, waardoor je last van benauwdheid kunt krijgen.

Bewegen

• Bewegen is goed voor je gezondheid.  Ook je longen worden sterker.
• Grote inspanning → dieper inademen → versterking ademhalingsspieren.
• Smog is ongezond.  Dit stof komt ook in je longen.  Beter sporten als er minder smog is (morgen of avond).

Ventileren

Schadelijke stoffen verdwijnen door ventilatie en de luchtvochtigheid daalt (50 - 60 % is prima). 

Tips:

- de afzuigkap aanzetten (koken)

- raampje open (badkamer)

- afzuiger aan (na het douchen)

In de winter WEL ventileren (een raampje open) want ventilatie droogt de lucht en droge lucht verwarmen kost minder energie!

Ventilatie

• Vult zuurstof in de lucht aan
• Gaat verspreiding van bacteriën en virussen tegen
• Voert CO₂ en vervelende stoffen in de lucht af
• CO2 monitor 

Hooikoorts

Stuifmeel prikkelen de slijmvliezen door pollen.

vitale capaciteit

De lucht die per ademhaling binnenkomt noemen we de ademvolume.

Een deel van deze lucht komt niet verder dan de bronchien, luchtpijp, keel- of neusholte dit is de dode ruimte.

De maximale lucht die ingeademd en uitgeademd kan worden heeft de vitale capaciteit.

Longvolume is niet hetzelfde als vitale capaciteit. Er blijft ook lucht achter in de longen dit is het restvolume.

Vitale capaciteit

• Normale ademhaling 
  
• Vitale capaciteit 
  
• (max. in- en uitademen) 
  
• Restvolume 

Vitale capaciteit

Wat zijn de risico's en gevolgen van roken?

1. Longkanker
2. Hartinfarct
3. Blaasontsteking
4. AIDS

Door roken gaat je conditie achteruit.
Welke stoffen zorgen hiervoor?

1. Teer en nicotine
2. Koolstofmonoxide en nicotine
3. Teer en koolstofmonoxide
4. Teer, nicotine en koolstofmonoxide

Wat zijn de gevolgen van roken?

1. Snel verouderde huid
2. Slechtere eicellen of zaadcellen
3. Schade aan hart en bloedvaten
4. Kanker aan longen of mond

Noem 3 adviezen
voor een gezonde leefwijze

1. wel roken, veel alcohol, eet ongezond en altijd hetzelfde
2. niet roken, weinig alcohol, eet gezond en gevarieerd, beweeg weinig
3. niet roken, weinig alcohol, eet gezond en gevarieerd
4. niet roken, weinig bewegen, weinig alcohol

Actief roken

1. Je rookt zelf.
2. Je rookt mee met anderen.

Wat is geen verschijnsel van hooikoorts?

1. beschadigde longblaasjes
2. niesbuien
3. ontstoken slijmvlies
4. tranende ogen

In welk jaargetijde komt hooikoorts het meeste voor?

1. In de zomer
2. In de herfst
3. In de winter
4. In de lente

Bij hooikoorts ben je allergisch voor...

1. Pollen/stuifmeelkorrels
2. Zaadjes van een plant
3. Bloemen
4. Bladeren

Hooikoorts is een voorbeeld van.....

1. auto-immuun ziekte
2. infectie
3. vaccinatie reactie
4. allergie

Huiswerk

maken opdr. 1 t/m 7