4.2 Boeren en Ridders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1,2

Planning

• Controle/ Nakijken huiswerk, paragraaf 4.1 2-4-6-7-8
  
• Uitleg 4.2
• Stof proefwerkweek: H3 : §4+5 + H4 § 1+2
  

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe een leenman zijn gebied organiseerde en beschermde

Na het Romeinse rijk

• Minder veiligheid
  
• Handelaars en boeren worden overvallen
  
• Minder handel
  
• Boeren zoeken bescherming

Domein, dorp met landbouwgrond er omheen. Mensen die er wonen produceren alles zelf, er is nauwelijks nog handel..............

Het Hofstelsel

Hofstelsel: Verdeling van de landbouwgrond op een domein. 

- Deel van de heer

- Deel van de horigen

Hofstelsel

hofstelsel

Het drieslagstelsel

Het drieslagstelsel

Het drieslagstelsel is een manier van landbouw waarbij om de drie jaar een akker braak light. Op de andere twee akkers worden twee verschillende gewassen verbouwd. 

• Het eerste jaar ligt veld 1 braak. Op veld 2 groeit zomergraan en op veld 3 groeit wintergraan. 
  
• Het tweede jaar ligt veld 2 braak. Op veld 3 groeit zomergraan en op veld 1 groeit wintergraan. 
• Het derde jaar ligt veld 3 braak. Op veld 1 groeit zomergraan en op veld 2 groeit wintergraan. 

Door het veld braak te laten liggen kreeg het rust en werd het weer vruchtbaar. Hierdoor werd de oogst groter. 

Belangrijke landbouwverbetering: Drieslagstelsel

Horigen

Deze mensen werden nu horigen. Ze werkten op hun eigen land en op dat van de heer. Ze betaalden pacht in de vorm van landbouwproducte en ze deden klusjes voor de heer. Deze klusjes heten herendiensten. Horigen mochten alleen reizen of verhuizen als de heer daar toestemming voor gaf. 

In ruil voor deze plichten hadden ze ook rechten. De heer beschermde hen en ze hoefden ook niet mee te vechten wanneer er een oorlog was. 

Heer

De heer kreeg voedsel en diensten in ruil voor het beschermen van de horigen tegen overvallers en wanneer er oorlog was. Meestal deed de heer dit en hij werd hierbij geholpen door zijn ridders: strijders te paard vochten. 

Welke rechten en plichten van de horige zie je op de afbeeldingen? 

Plicht: opbrengst aan de heer geven

Recht: niet meevechten in een oorlog

Plicht: Heren-diensten 

Plicht: Werken op het land van de heer

Recht: Bescherming tijdens oorlog

Ridders en kastelen

• Ridders waren strijders te paard die vochten voor een heer.
• In ruil daarvoor kreeg hij een paard, de wapenuitrusting en een kasteel.
  
• In naam van de heer sprak hij soms ook recht in zijn gebied. 
  
• Ridders woonden in kastelen, maar dat waren in het begin vaak houten boerderijen, die pas later van steen werden. 
  
• De meeste kastelen die er nu nog staan zijn van na het jaar 1000
  

De eerste

 kastelen

Houten

 kastelen

Stenen 

kastelen

Samenn maken

4.2

werkboek bladzijde 128-130

opdrachten 3-7-9