Les 3 - Continu verbeteren KPI's en OEE - theorie en oefenopdrachten

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 3

Lesplanning

• Theorie over OEE
• Oefentoets en opdrachten 

Leerdoelen

1. Jij begrijpt het belang van KPI’s voor een bedrijf
   
2. Jij kent een aantal belangrijke KPI’s
   
3. Jij weet welke bijdrage een operator aan het realiseren van de afdelingsdoelstellingen moet leveren
   
4. Jij kent de effecten van het opvolgen van KPI’s
   
5. Jij weet wat een OEE is en hoe je deze kunt berekenen

Wat is OEE?

De OEE is in de jaren '60 en '80 ontwikkeld door een toeleverancier van Toyota en is onderdeel van de verbetermethode Total Productive Maintainance (TPM)". OEE is een hele praktische verbetertool. Als productiemedewerker word je bewust van jouw bijdrage aan een efficiënt productieproces. Een OEE van 100% is het optimum. Dat zou betekenen dat alle geplande productietijd efficiënt gebruikt is. De machine draait dan altijd als een zonnetje, de omsteltijd is nul, en er worden alleen maar goede producten gemaakt.

Er zijn meerdere definities van OEE in omloop. Helaas is er tot op heden geen algemeen geaccepteerde definitie van OEE. Dat wil zeggen kijkende vanuit de verlies categorieën. De berekende KPI OEE is wel generiek: de effectieve tijd gedeeld door de geplande tijd maal 100%. 

Maar zoals al ettelijke malen in deze cursus uiteengezet, we denken niet in resultaten maar in verliezen. Daarom is het van groot belang om de OEE definitie te bezien vanuit de verlies categorieën. Verliezen kunnen we beïnvloeden, resultaten niet.

We hanteren de volgende definitie van OEE:

We starten met de volledig beschikbare tijd. We willen echter lang niet altijd de volle periode benutten. Bijvoorbeeld vanwege dure weekend- en/of nachturen en op feestdagen. De tijd die overblijft, is de fabriek open tijd.

In theorie kunnen en willen we dan de machine (of lijn) actief hebben. Er is echter een maar: we moeten natuurlijk wel orders hebben. Zo niet dan gaat de machine in overcapaciteit.

Hebben we orders dan begint de geplande tijd. Dit is de tijd waarin er activiteit rondom de machine is, en dit is ook het begin van de OEE. De geplande tijd is de noemer in de OEE breuk; OEE is effectieve tijd / geplande tijd x 100%. Met andere woorden: een OEE van 100% is de (vrij uitzonderlijke) situatie waarin de geplande tijd volledig wordt benut.

Omdat we in TPM verlies gedreven werken, nemen we alle OEE verliezen in de definitie mee. De verlies categorieën zijn achtereenvolgens:

• Routine stilstanden. Dit zijn vooraf geplande stilstanden waarvoor een standaard te formuleren is. Het belang en de effecten van standaarden hebben we uitvoerig behandeld in de module Prestatie Bewaking Systeem.

• Logistieke verliezen. Dit zijn aanvoer- en afvoerproblemen. Deze verliezen kunnen optreden in de dimensies mens, materiaal en product. In alle gevallen staat de machine stil.

• Technische storingen. Dit zijn stilstanden van meer dan 10 minuten. Kenmerkend is dat de inzet van de technische dienst nodig is om de stilstand te verhelpen.

• Korte stilstanden. Dit zijn de stilstanden korter dan 10 minuten. De machinevoerders kunnen deze stilstanden zelf verhelpen.

• Snelheids verliezen. De machine haalt niet het geplande aantal per minuut.

• Kwaliteits verliezen. De geproduceerde eenheden voldoen niet aan de specificatie.

Na aftrek van alle verliezen rest de effectieve tijd, de noemer in de OEE breuk.

Het is zaak om alle individuele stilstanden op de juiste manier te rangschikken ofwel in de juiste verlies categorie in te delen.

Definitie van OEE: Formule

Nu kun je de OEE bereken door de volgende formulie toe te passen:

effectieve tijd

                          ----------------- *100% = OEE

geplande tijd

Zoals al eerder gezegd worden er meerdere definities gebruikt voor de OEE. Intersnack hanteert haar eigen definitie. In het volgende voorbeeld wordt de definitie van Intersnack stap voor stap uitgelegd. Klik hier om deze te bekijken.

Ff uitrekenen....simpel

Ff uitrekenen...iets moeilijker

Ff uitrekenen...iets moeilijker

Opdracht

Stel voor je bijbaantje drie KPI's op:

Wat wil jij bereiken?