h2 hoofdstuk 1.2 Onvrede in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

h2 les 1

Reformatie en opstand

1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

2 - Onvrede in de Nederlanden

h2 les 1

Terugblik

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

• Dan kon iedereen zelf lezen dat er in de Bijbel heel andere dingen stonden dan de kerk zei en deed. Veel mensen konden de Bijbel niet in de oorspronkelijke talen lezen (en ook niet in het Latijn).

h2 les 1

Terugblik

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

h2 les 1

Terugblik

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Opdracht 9

a. Over welke tijd en plaats gaat deze bron? 

• Nederlanden 1521

b. Wat wilde Karel V bereiken met het verbranden van de boeken van Nederlandse Lutheranen?

• Hij wilde het protestantisme bestrijden, zodat iedereen in zijn rijk hetzelfde, katholieke geloof had.

h2 les 1

Terugblik

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

h2 les 1

Streven naar een centraal bestuur

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Karel V regeerde over een enorm rijk. Het bestond ronnd 1500 onder meer uit:

• Duitsland
• Spanje
• Stukken van Italië
• koloniën in Amerika
• De Nederlanden

De Nederlanden

17 gewesten met eigen wetten, munten en bestuurders. 

Moeilijk te besturen door -  grote verschillen tussen de gewesten en hun hoge mate van zelfbestuur. 

h2 les 1

Streven naar een centraal bestuur

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Karel voorde veel oorlog. Oorlog kost veel geld. 

Om belastingen te innen moest Karel elk jaar apart met elk gewest onderhandelen. Niet handig voor Karel.

Karel wil de Nederlanden meer centraal besturen. Met overal dezelfde regels, wetten en vaste belastingen.

Ambtenaren i.p.v. de lokale adel als bestuurders.

De Nederlandse adel vond dit niet zo'n goed idee.

h2 les 1

Streven naar een centraal bestuur

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

In 1555 volgde Filips II zijn vader Karel V op.

Zet het beleid van zijn vader door.

Hij bestuurde zijn rijk vanuit Spanje en stelde in de Nederlanden een plaatsvervanger aan. Deze landvoogd moest de Nederlanden voor hem besturen.

Dat deed ze samen met de stadhouders van de gewesten - lokale edelen die voor rust en orde moesten zorgen

De belangrijkste stadhouder was Willem van Oranje. Hij was de stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.

h2 les 1

Verzet tegen de Spaanse koning

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Veel mensen in de Nederlanden waren ontevreden over de Spaanse koning. 

Drie redenen

1 - centraal bestuur betekende minder macht voor de lokale edelen en steden.

2 - Tegen vaste belastingen. Voorheen hadden gewesten stem in hoeveelheid belasting er zou worden betaald. Gaat dus ook om macht.

3 - Het geloof. Filips was katholiek. In de Nederlanden veel calvinisten (protestanten). Filips accepteerde dit niet en trad hard op tegen anders gelovigen. (Spaanse inquisitie)

Margaretha van Parma

Halfzus en landvoogdes van de Nederlanden.

h2 les 1

Verzet tegen de Spaanse koning

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

De onvrede in de Nederlanden blijft toenemen. Zelfs katholieken vinden het optreden van Filips te ver gaan.

Stadhouder Willem van Oranje en andere edelen dienen daarom in 1566 bij Margaretha van Parma, de landvoogdes, een smeekschrift aan.

Ze vragen daarin onder andere om afschaffing van de inquisitie.

Margaretha wil dit overleggen met Filips. In de tussentijd stopt ze de vervolgingen, met grote gevolgen...

www.npostart.nl

h2 les 1

De Beeldenstorm

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Deze tijdelijke stop van de vervolgingen was het begin van een onrustige periode in de Nederlanden, die al snel zou uitlopen op een bloedige burgeroorlog.

Gevolg stop vervolgingen

- protestanten durven bijeen te komen (hagenpreken).

- beeldenstorm

Oorzaak - Tijdens een van die hagenpreken in 1566 maakt een predikant uit Vlaanderen zich boos over de verering van heiligenbeelden in de katholieke kerk.

Gevolg - Na afloop trekt een boze menigte protestanten naar een klooster. Ze vernielden de beelden en namen kostbaarheden in beslag.

Begin van de beeldenstorm, die zich snel verspreidde over Brabant en Holland.

h2 les 1

De Beeldenstorm

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Toen Filips II van de vernielingen hoorde was hij woedend.

Hij stuurde de Hertog van Alva met een leger naar de Nederlanden om om de orde te herstellen.

De Hertog van Alva was van de harde aanpak. Veel protestanten vluchtten dan ook naar het buitenland. 

Ook sommige edelen vluchtten. Waaronder Willem van Oranje.

Hij was een fel tegenstander van het beleid van Filips en was zijn leven met de komst van Alva niet zeker. Hij vluchtte naar Duitsland, maar zou zich blijven verzetten.

h2 les 1

Huiswerk

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Lezen blz. 32 t/m 35

maken 1.3 online opdracht 4, t/m 14