Praktische economie herhalen module 1 toetsprep V4

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

§ 2.1, 2.2 herhaling en §2.3  VWO

Kernprincipes:

1) Schaarste (dwingt te kiezen tussen alternatieven)

2) Alternatief aanwendbaar -> je kiest voor de optie met de hoogste nettobaten (baten-kosten)

3) Budgetlijn: alle productcombinaties die je kunt

 kopen van een gegeven budget

Waarom maak je keuzes?

Schaarste: als er productiemiddelen moeten worden opgeofferd om het product voort te brengen. 

Schaarste ontstaat doordat we aan de ene kant oneindig veel behoeften hebben. Om goederen te produceren zijn productiemiddelen nodig. Die zijn niet onbeperkt plus alternatief aanwendbaar. 

Wat kun je met de boom:

schaduw, uitzicht, tafel maken met stoelen, brandhout, etc

De kern van economie: schaarste

Belangrijkste begrippen in quizlet

scan de code en oefen thuis

Kosten en Baten

Wat is de beste aanwendingsrichting van een middel?

1. mogelijkheden: oppassen,concert, netflixen thuis

welke baten per aanwending:

1) oppassen € 30,- (inkomen)

2) concert € 60,- (jouw waarde, geen inkomen)

3) netflixen: € 15 (jouw waarde, geen inkomen)

Kosten en Baten

Wat is de beste aanwendingsrichting van een middel?

1. mogelijkheden: oppassen,concert, netflixen thuis

welke kosten per aanwending:

1) oppassen € 10,- (jouw waardering voor ongemak)

2) concert € 50,- (kosten van het kaartje, geld)

3) netflixen: € 0 (jouw waarde, geen inkomen)

Nettobaten

baten (incl waarde) - kosten (incl waarde ongemak) 

	baten/waardering	kosten/ongemak	netto baten
oppas	€ 30	€ 10	€20
concert	€ 60	€ 50	€ 10
Netflix	€ 15	€ 0	€ 15

opofferingskosten

de gemiste nettobaten van het beste, niet gekozen alternatief

	baten/waardering	kosten/ongemak	netto baten	opofferingskosten	gecorrigeerde baten
oppas	€ 30	€ 10	€ 20	€ 15	€ 5
concert	€ 60	€ 50	€ 10	€ 20	€ - 10
Netflix	€ 15	€ 0	€ 15	€ 20	€ -5

Vergelijking Budgetlijn 

B = (P1 × Q1) + (P2 × Q2)

budgetlijn en werken vs vrije tijd

1) informatie voor tekenen budgetlijn

op de y-as staat uurloon x 24 uur 

op de x-as staat 24 uur

Teken budgetlijn bij salaris van € 25

Je kunt echter geen 24 uur werken. De tekst geeft dan 

12 uur bijvoorbeeld

Oefenen met budgetlijn: 24 uur

Antwoord:

a) € € 25 (is loon per uur) x 24 uur = 600

Budgetlijn: zie grafiek (alle uren werken: 24 uur x € 25 = € 600)

0 uur werken is 24 uur vrije tijd (zie budgetlijn 5) 

Oefenen met budgetlijn: 24 uur

Antwoord:

a) € € 25 (is loon per uur) x 24 uur = 600

Budgetlijn: zie grafiek (alle uren werken: 24 uur x € 25 = € 600)

0 uur werken is 24 uur vrije tijd (zie budgetlijn 5) 

c) Teken in dezelfde grafiek een tweede budgetlijn die ontstaat 

door een loonsverhoging naar €30. (zie grafiek 6)

Oefenen met budgetlijn: 24 uur

Antwoord:

d) Je wilt minimaal 12 uur vrije tijd, hoeveel kun je max 

verdienen? 12 x € 25

e) Wat zijn hierbij de opofferingskosten?

Om € 360 te verdienen, moet je 12 uur werken (€360 : €30= 12 uur). 

Je offert dus 12 uur vrije tijd op

Belangrijke begrippen bij ruil

Autarkie: economie zonder ruil

Eigendom (eigendomsrechten)

Voorwaarden voor ruil: de ruilverhouding moet voor beide partijen aantrekkelijk zijn

Transactie kosten beïnvloeden de ruilverhouding

Instituties kunnen transactiekosten verlagen

§ 2.3 Ruil, scholing en specialisatie

Waarom is specialisatie goed voor de economie? 

Wie moet zich waarin specialiseren? --> comparatief kostenvoordeel

Kernwoorden:

- arbeidsproductiviteit

- specialisatie / arbeidsdeling

Dus naast specialisatie hebben we ook arbeidsdeling. Hierdoor neemt de arbeidsproductiviteit ook toe.

Arbeidsdeling is de taak opdelen in deeltaken (zie filmpje volgend slide). 

zo wordt de burger flipper steeds handiger en sneller --> arbeidsproductiteit neemt toe. 

ook door gebruik van machines neemt arbeidsproductiviteit toe 

Arbeidsproductiviteit = productie per gewerkt uur. 

hoe hoger de arbeidsproductiviteit, hoe hoger het loon

Oefenen met arbeidsproductiviteit

Twee fastfoodketens, Mekkie en King, bereiden hamburgers in hun restaurants. De arbeidsproductiviteit is een maatstaf voor hoe efficiënt de werknemers van een bedrijf hamburgers kunnen bereiden. Arbeidsproductiviteit wordt berekend als het aantal geproduceerde hamburgers per werknemer per uur.

Gegevens:

Bij Mekkie werken er 5 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 800 hamburgers per shift.

Bij King werken er 6 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 1200 hamburgers per shift.

a) Bereken de arbeidsproductiviteit per werknemer per uur bij Mekkie en ook voor King

Oefenen met arbeidsproductiviteit

Bij Mekkie werken er 5 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 800 hamburgers per shift.

Bij King werken er 6 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 1200 hamburgers per shift.

a) Bereken de arbeidsproductiviteit per uur bij Mekkie en ook voor King

Mekkie: 800 : (5 x 8 =) 40 = 20 

King: 1200 : (6x8 =) 48 uur = 25 

​

 

Oefenen met arbeidsproductiviteit

Bij Mekkie werken er 5 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 800 hamburgers per shift.

Bij King werken er 6 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 1200 hamburgers per shift.

Omdat de arbeidsproductiviteit bij King hoger ligt dan bij Mekkie, verdienen de medewerkers bij King 5% meer dan de medewerkers bij Mekkie. Het uurloon bij King is 16,80

Arbeidsproductiviteit: Mekkie: 800 : (5 x 8 =) 40 = 20

King: 1200 : (6x8 =) 48 uur = 25 

B) Bereken de loonkosten per hamburger voor Mekkie en voor King

​

 

B) Bereken de loonkosten per hamburger voor King

Bij Mekkie werken er 5 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 800 hamburgers per shift.

Bij King werken er 6 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 1200 hamburgers per shift.

Omdat de arbeidsproductiviteit bij King hoger ligt dan bij Mekkie, verdienen de medewerkers bij King 5% meer dan de medewerkers bij Mekkie. Het uurloon bij King is €16,80

Arbeidsproductiviteit: Mekkie: 800 : (5 x 8 =) 40 = 20

King: 1200 : (6x8 =) 48 uur = 25 

Antwoord: totale uren voor 1200 hamburgers bij King: 6 x 8 uur = 48 uur x €16,80 = totale loonkosten €806,40. Dit delen door de 1200 hamburgers = €0,67 loonkosten per hamburger

​

 

B) Bereken de loonkosten per hamburger voor Mekkie

Bij Mekkie werken er 5 werknemers in een shift van 8 uur. Ze bereiden samen 800 hamburgers per shift.

Omdat de arbeidsproductiviteit bij King hoger ligt dan bij Mekkie, verdienen de medewerkers bij King 5% meer dan de medewerkers bij Mekkie. Het uurloon bij King is €16,80

Arbeidsproductiviteit: Mekkie: 800 : (5 x 8 =) 40 = 20

King: 1200 : (6x8 =) 48 uur = 25 

Antwoord: uurloon bij Mekkie = €16,80 : 105 x 100 = €16 per uur.

Totale uren voor 800 hamburgers bij Mekkie: 5 x 8 uur = 40 uur x €16 = totale loonkosten €640. Dit delen door de 800 hamburgers = €0,80 (loonkosten) per hamburger

​

 

comparatief voordeel

3.1 functies van geld herkennen

en te vergelijken

Ruilmiddel.            rekenmiddel.          oppotmiddel

Chartaal geld:
het tastbare geld:
munten en biljetten

Giraal geld: 

onzichtbare geld: 

geld op je betaalrekening

Twee soorten geld:

Maatschappelijke geldhoeveelheid: 

geld in handen van publiek (M1)

Chartaal geld (in de kluis) bij banken hoor NIET bij de maatschappelijke geldhoeveelheid (spaartegoeden ook niet)

geld bij bedrijven WEL

Waarde van geld

• Nominale waarde:
   de waarde die op het geld staat.
• Intrinsieke waarde: 
   de materiaalwaarde van het geld.
  
• Reele  waarde: koopkracht van geld
• Externe waarde = wisselkoers: waarde ten opzicht van munten andere landen

2 soorten procentrekenen

1) Het prijs is 3% gestegen en is nu €14,50. Wat was de prijs voor de stijging?

• De nieuwe prijs is nu 103% (dus terugrekenen naar 100%)
• --> 14,50: 103 x 100 = 14,0776699 dus € 14,08

2 soorten procentrekenen

2)  15 % van je totale geldbezit zit in je portemonnee. In je portemonnee zit € 110 aan eurobriefjes en munten

a) Hoeveel geld bezit je totaal?

• € 110 is dus 15%. je moet rekenen naar 100%
• --> €110: 15 x 100 = € 733,33 (rond af op 2 decimalen!)
• b) Hoeveel is je girale geldhoeveelheid?
• 733,33 x 85% ofwel 733,33 x 85/100 = 733,33 x 0,85 = € 623,33