De Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Geschiedenis 

Periode 4 les 1

Programma periode 4

Les 1 Reformatie en Willem van Oranje

Les 2 Gouden eeuw

Les 3 Napoleon en Industriële revolutie

Les 4 Wereldoorlogen 

Les 5 Wereldoorlogen 

Les 6 Koude oorlog 

Les 7 Toets

Les via Lessonup

Via Teams bespreek ik de slides

Als er een quiz is of ik stel vragen dan kan je die op je mobiel beantwoorden.

Hoe kan je interactief meedoen

• Ga naar lessonup.com op je mobiel
• Je krijgt van mij een code

       deze vul je in

Tijd van Ontdekkers en Hervormers Hfd 5

Reformatie, de Nederlands opstand en Willem van Oranje

Wat weet je nog van de middeleeuwen

Wat zie je in een kerk? Schrijf hier onder

Katholieke kerk (1)

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• Hiërarchisch: er is een duidelijke leider en indeling van macht

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Katholieke kerk (2)

• Er staan beelden in de kerk

• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

• Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Reformatie (1)

• Betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Reformatie 2

• Het vertrouwen in de paus en de Rooms-katholieke kerk nam af.
• Bisschoppen en kardinalen leidden een leven van luxe en rijkdom, terwijl een groot deel van het volk in armoede leefde.
• Veel machtsmisbruik door de kerk
• Belastingen die de kerk hief waren hoog

Reformatie (2)

• Belangrijkste hervormers: Maarten Luther en Johannes Calvijn

• In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Protestantse kerk

• Christelijke kerk

• Er is geen duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van relieken

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.

Karel V 1500 -1558

• Karel van Habsburg erft het bestuur over de Nederlandse gewesten (1506), Spanje (1516) en het Rooms-Duitse Rijk (1519)
• Door huwelijken, veroveringen en erfenissen is zijn rijk enorm geworden
• Hoewel hij koning van Spanje en Keizer van het Rooms-Duitse Rijk is, wordt hij geen koning, maar 'Heer van de Nederlanden'

De aanspreektitel van Karel?

Karel, bij de gratie Gods, Heilig Rooms keizer, Semper Augustus, Koning van Duitsland, Koning van Italië, Koning van heel Spanje, Castilië, Aragón, León, Navarra, Granada, Toledo, Valencia, Galicië, Mallorca, Secillia, Córdoba, Murcia, Jaén, Algarve, Algeciras, Gibraltar, de Canarische eilanden, Koning van de Beide Siciliën, Sardinië, Corsica, Koning van Jerusalem, Koning van de Westelijke en Oostelijke Indiën, Heer van de Eilanden en de Grote Oceaan, Aartshertog van Oostenrijk, Hertog van Bourgondië, Brabant, Lotharingen, Stiermarken, Karinthië, Krain, Limburg, Luxemburg, Gelderland, Neopatrië, Württemberg, Landgraaf van de Elzas, Prins van Zwaben, Graaf van Vlaanderen, Habsburg, Tirol, Gorizia, Barcelona, Artesië, Franche Comté, Henegouwen, Holland, Zeeland, Ferrette, Kyburg, Namen, Roussillon, Cerdagne, Drenthe, Zutphen, Markgraaf van het Heilig Roomse Rijk, Burgau, Oristano en Gociano, Heer van Friesland, het Wendland, Pordenone, Biskaye, Molin, Salins, Tripoli en Mechelen.

Wat zijn ketters?

1. Tegenstanders van het Rooms-Katholieke geloof
2. Tegenstanders van de koning
3. Protestanten
4. Mensen die helemaal niet geloven

Hoe wordt NL bestuurd tijdens de periode van Filips II?

1. De zoon van Filips II
2. Edelen, die regeren uit naam van Filips II
3. Edelen
4. Filips II met een aantal ambtenaren

Wat is de actie van Filips II na de beeldenstorm?

1. Hij stuurt Hertog van Alva met een leger
2. Hij wil zo snel mogelijk de kerken herstellen
3. Hij laat Willem van Oranje het oplossen
4. Hij doet niks

Willem van Oranje

> Hertog van Orange 
> Vertrouweling van Karel V
> Duitse oorsprong (Luthers)

> Wilt geloofsvrijheid
> Vijandig tegenover Filips II

Filips II

> Vanuit Madrid
> is een "hardcore" katholiek
> intensiveert vervolgingen
> Sterke centralisatie
> vijandig tegenover Willem van Oranje

Wilhelmus 

"Wilhelmus van Nassaue, ben ik van Duitsen bloed. 
Mijn vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. 
Een prins van Oranje ben ik vrij onverveerd. 
De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd."

--> Hier kunnen we wat info uit halen. 

80 jarige oorlog

1568 – 1648

Kenmerkende aspecten

Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse staat.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

fijne vakantie