Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

In deze LessonUp........

- Lesdoelen

- Uitleg en oefenen tekstverbanden en signaalwoorden

- Opdracht in tweetallen

- Afsluiting

Lesdoelen:

- Ik weet wat een tekstverband is.

- Ik weet wat signaalwoorden zijn.

- Ik ken de volgende tekstverbanden en bijbehorende signaalwoorden:
chronologisch/tijdaangevend, opsommend, tegenstellend, toelichtend, voorwaardelijk, redengevend en oorzakelijk.

- Ik kan signaalwoorden koppelen aan de juiste tekstverbanden.

Tekstverbanden

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

SOORTEN TEKSTVERBANDEN

opsomming

tegenstelling

reden/verklaring

conclusie

toelichting/uitleg

doel-middel

oorzaak-gevolg

chronologisch (tijdvolgorde)

vergelijking

voorwaarde

Zij moet eerst haar zere oor aan de dokter laten zien, daarna mag ze een pijnstiller innemen.

1. chronologisch (tijdvolgorde)
2. opsommend
3. tegenstellend

Mevrouw Verschoor geniet van goede muziek, verder is zij een filmliefhebber.

1. tegenstellend
2. opsommend
3. chronologisch (tijdvolgorde)

Mijn etui zit bomvol met schoolspullen: pennen, potloden, stiften, een geo-driehoek, gummen en een passer.

1. opsommend
2. tegenstellend
3. chronologisch (tijdvolgorde)

VOORWAARDELIJK VERBAND

Een voorwaardelijk verband geeft aan

onder welke voorwaarden iets gebeurt.

SIGNAALWOORDEN

bij voorwaardelijk verband

- als (dan) - indien - tenzij - mits - wanneer -

onder de volgende voorwaarde

- in het geval dat - mocht ... dan -

op voorwaarde dat

VOORBEELD

voorwaardelijk verband

Als ik vandaag mijn kamer opruim,

(dan) mag ik morgen mee naar de Efteling.

Om mee te mogen naar de Efteling, moet ik mijn kamer opruimen.

Voorwaarde = kamer opruimen

REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan

waarom iemand iets doet of vindt.

SIGNAALWOORDEN

bij redengevend verband

- want - omdat - daarom - dus -

de reden hiervoor is - het argument is

VOORBEELD

redengevend verband

Voor het proefwerk van biologie had ik een slecht cijfer,

want ik heb er niet goed voor geleerd.

De reden van het slechte cijfer is

dat ik niet geleerd heb voor het proefwerk.

Het oorzakelijk verband

Let op! Lijkt veel op redengevend, maar hier gaat het om een oorzaak waar je geen invloed op hebt. 

Signaalwoorden: doordat, dankzij, als gevoel van, dat komt door

Voorbeeld: 

Doordat het warm is, trek ik een korte broek aan. 

Het samenvattend verband 

Hierbij wordt  een samenvatting gegeven.

Signaalwoorden: kortom, al met al, alles bij elkaar, samenvattend. 

Voorbeeld: 

Kortom, het is belangrijk om je huiswerk te maken.  

Tekstverbanden

(oefenen)

De jongens in mijn klas leggen de lat niet al te hoog. Neem bijvoorbeeld Lex. Hij gaat altijd voor een 5,5.

1. toelichting/uitleg
2. reden
3. voorwaarde

Mijn moeder ging per ongeluk op een mierenhoop zitten. Daardoor werd ze gebeten.

1. oorzaak /gevolg
2. reden
3. voorwaarde

Nadat we de picknickspullen hadden verzameld, fietsten we naar het bos.

1. toelichting/uitleg
2. tijdsvolgorde
3. voorwaarde

Als jij alles voor mij inpakt,
koop ik iets lekkers voor onderweg.

1. toelichting/uitleg
2. reden
3. voorwaarde

Omdat het klimaat snel verandert, gaat het waterschap de dijken in een hoog tempo ophogen.

1. toelichting
2. reden
3. voorwaarde

Zet de signaalwoorden bij het juiste tekstverband. 

Toelichtend

Opsommend

Bijvoorbeeld

Zoals

Verder

Ook

In tweetallen of individueel

Bij deze opdracht gebruik je het blaadje over de signaalwoorden en tekstverbanden.
Je mag geen zinnen overnemen. Bedenk ze zelf!

Veel succes! 

Bedenk een zin met een opsommend verband. Denk goed na over het signaalwoord.

Bedenk een zin met een tegenstellend verband. Gebruik een signaalwoord.

Bedenk een zin met een oorzakelijk verband. Gebruik natuurlijk een signaalwoord.

Bedenk een zin met een chronologisch/tijdaangevend verband.
Gebruik een signaalwoord.

Bedenk een zin met een toelichting/uitleg.
Gebruik een signaalwoord.

Bedenk een zin met een conclusie. Gebruik natuurlijk een signaalwoord.

Bedenk een zin met een oorzaak-gevolg.
Gebruik een signaalwoord.

Wat snap je
nog niet zo goed?