LES2

• W&W
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Schepping & evolutie

Deel 1: schepping

Les 2

Scheppingsverhalen

Deel 1: schepping

Een scheppingsverhaal of scheppingsmythe is een beschrijving van de onstaansgeschiedenis (de schepping) van de aarde en/of hetgeen zich op de aarde bevindt, zoals deze is overgeleverd in deen culturele of religieuze context.

Schepping betekent creatie, letterlijk betekent scheppen: iets maken.

Bron: Wikipedia

Wereld & Wetenschap

Doel

Deel 1: schepping

In dit gedeelte gaan we dieper in op levensvragen.

We besteden aandacht aan het standpunt dat God de aarde 

-letterlijk- geschapen heeft. We bekijken dit standpunt vanuit verschillende religies en culturen.

De moeilijke woorden zijn blauw en onderstreept, zoek deze woorden op en maak hier een begrippenlijst van. Deze begrippenlijst helpt je met het leren voor de theorietoets.

"In den beginne schiep God den hemel en aarde."

Dit is het begin van het scheppingsverhaal uit de bijbel.

Levensvragen zijn vragen waarop geen vast antwoord is en die gaan over grote en belangrijke dingen in het leven. Heel veel mensen zijn op zoek naar antwoorden op levensvragen, maar dat kan dus eigenlijk niet! Om deze reden zoeken mensen naar antwoorden die voor hen logisch zijn. Doordat er geen vast antwoord mogelijk is, zijn er dus heel veel  verschillende antwoorden die logisch kúnnen zijn. Mensen moeten zelf kiezen welk antwoord het beste bij hen past.

Een aantal levensvragen die specifiek horen bij het ontstaan van leven op aarde zijn:

• waarom bestaat de wereld?
• is alles ontstaan door een schepper die een bepaald plan had of is er sprake van een langzame ontwikkeling zonder bepaald doel?
• wat is de zin van ons bestaan?

Op de vorige slide stonden een aantal levensvragen die gaan over het ontstaan van leven.
Bedenk zelf nog 3 andere levensvragen die gaan over het ontstaan van leven.

Traditionele mythen van natuurvolken

Deel 1: schepping

Natuurvolken dachten/denken heel anders over de mens, de aarde en het heelal dan wij gewend zijn te doen. Natuurvolken maken geen onderscheid tussen de natuur en zichzelf, maar zagen zichzelf als onderdeel van de natuur.

De benaming natuurvolk verwijst naar volken die geïsoleerd van de geïndustrialiseerde beschaving leven in een niet- of nauwelijks veranderde natuurlijke omgeving en deze bijna volledig vrij van technologie gebruiken. Hierbij  gaat het meestal om kleine inheemse volken in afgelegen delen van de wereld, zoals in de savannes van  Afrika of in de regenwouden van Zuid-Amerikaans Amazonië of Nieuw-Guinea.

Bron: Woordenlijst

Deel 1: schepping

Bekende voorbeelden van natuurvolken zijn:

• Maori uit Nieuw Zeeland
• Het klassieke Griekenland
• Inuït uit het Noordpoolgebied
• Indianen uit de Verenigde Staten
• Aboriginasl uit Australië

Mythemes

Deel 1: schepping

De natuurvolken bekijken de wereld vanuit hun standpunt en proberen deze wereld te begrijpen. Waar komt bliksem vandaan? Waarom worden de mensen ziek? Hoe is het leven begonnen? 

Door goed om zich heen te kijken en de wereld te observeren komen zij tot een antwoord. Deze manier van onderzoek doen wordt spontane waarneming genoemd.

Voorbeelden mythemes

Deel 1: schepping

• Bliksem is gevaarlijk, komt uit donkere woken en komt altijd samen met gedonder. Dus wanneer er donkere wolken zijn en het begint te donderen; dan moet je schuilen!

Ondanks de spontane waarneming zijn veel zaken in de natuur en in het menselijk bestaan onbegrijpelijk. Deze zaken boezemen angst in omdat ze een bedreiging kunnen betekenen. Je kunt daarbij denken aan natuurrampen, ziekten, dood en hongersnood. De natuurvolken proberen door middel van een verhaal (de mythe) een soort verklaring te geven voor wat ze zien en ervaren. Zo hebben zij toch het gevoel grip op de natuur en de wereld te hebben en daardoor werken deze als minder bedreigend ervaren.

De mythen zijn per natuurvolk verschillend qua verhaal, maar de thema's zijn overal hetzelfde en veranderen nooit. Deze grote thema's die overal terugkomen heten mythemes. 

Voorbeelden zijn:

• Goed en kwaad: hoe is het kwaad in de wereld gekomen?
• Schepping: hoe is de wereld ontstaan?
• Familiebanden: hoe moet je omgaan met je familie?

Welke mytheme vind je terug in het Noorse scheppingsfilmpje van net?

Begrippenlijst

Levensvragen

Spontane waarneming

Mythemes