Vitale functies

• Verzorging
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 1

Vitale functies

Wat ga je vandaag leren?

1. Wat de vitale functies zijn

2. Waarom en wanneer ze gemeten worden

3. De waarden

Vitale functies:

Bloeddruk

Hartslag

Ademhaling

Lichaamstemperatuur

Bewustzijn

Beoordelen door:

Kijken

Luisteren

Voelen

Vitale functies 

Wanneer te meten?

Deze kunnen af en toe worden gemeten bij een bezoek aan een dokter ter controle maar soms ook continu, bijvoorbeeld op de intensive care.  Bij ouderen in een verzorgingshuis of in de thuiszorg moeten soms ook de vitale functies worden gemeten.

Waarom meten we vitale functies?

Vitale functies zorgen ervoor dat wij in leven blijven. Als er problemen zijn met de vitale functies kan er bijvoorbeeld een ziekte zijn die behandeld moet worden door een dokter. 

Het compleet wegvallen van een vitale functie is levensgevaarlijk!

Wat moet je als zorgverlener weten:

• Wat zijn de vitale functies;
• Wat zijn normale waarden van vitale functies 
• Hoe verloopt de procedure bij herkenning van bedreigde vitale functies.  

Temperatuur meten:

Wat heb je nodig?

Contactloze thermometer, pen en papier

1. Zorg dat er geen haar op je voorhoofd zit

2. Pak de thermometer, haal de dop er af en druk op START

3. Houd de thermometer dicht bij het midden van je voorhoofd

4. Na het piepsignaal is het klaar. Schrijf de temperatuur op 

Ademhaling

Start met observeren van de ademhaling

Frequentie: normale ademhaling volwassenen: 15-20 x per minuut (kinderen ademen sneller)

Diepte: oppervlakkig of diep

Regelmatig

Terugkerend patroon

Bij een gebroken rib: pijn: oppervlakkige ademhaling

Beoordelen van de ademhaling

Ademhalingsfrequentie en patroon

Kleur van de huid

Gebruik van hulpademhalingsspieren en buikademhalingsspieren

Ademgeruis

Eventueel saturatie meten

Waar let je op?

De frequentie

De vulling

De regelmaat

De spanning

Normale lichaamstemperatuur:

Een normale temperatuur bij mensen is tussen de 36,5 en 37,5 graden.

Bij een temperatuur van 38 graden of hoger zeggen we dat je KOORTS hebt.

Verhoging: tussen 37,5 en 38 graden.

Verschijnselen bij een te hoge bloeddruk

Vermoeidheid, Hoofdpijn

Stoornis van gezichtsvermogen/

Neusbloeding

Kortademigheid bij inspanning

Hersenbloeding

Nachtelijke benauwdheid

Verschijnselen bij een lage bloeddruk

Flauwtes

Vermoeidheid

Duizeligheid door beweging

Hartkloppingen

Shock

Bloeddruk kan beïnvloed worden door:

Emoties en stress

Leeftijd

Medicatie

Lichamelijke inspanning

Lichaamsgewicht/ voedingsstijl

2 manieren van saturatie meten

100 % is prima

<95 % is hypoxaemie

1) arteriële bloedgasanalyse: deze methode vereist een arteriële bloedafname, de benodigde analyse apparatuur

2) de transcutane (door de huid en nagelbed) meting met een saturatiemeter: deze methode is heel eenvoudig

Temperatuur waarden

Normaal: 36.5-37.5

Te koud: <36.5

Onderkoeling: <35.0

Verhoging: 37.5-38.0

Koorts: >38.0

Hyperthermie: > 41.0

Te koud:

verhoging spierspanning

(willekeurige spieren krijgen onwillekeurige bewegingen)

Rillen, klappertanden

Te warm

Zweten

Hartslag meten aan de pols

Meten doe je zo: 

1. ga ongeveer 10 minuten rustig zitten 

2. leg 2 vingers op de binnenkant van je pols

3. tel 30 seconden je hartslag
en schrijf het aantal op

4. verdubbel dit getal om je hartslag per minuut te weten

Tip! Gebruik een horloge met secondewijzer of stopwatch om de hartslag nauwkeurig te tellen. 

Wat gebeurt er tijdens een hartslag?

Bij elke hartslag vult het hart zich met bloed. Daarna trekt de hartspier samen om bloed naar je organen en spieren te pompen. Dit lijkt eenvoudig geregeld, maar in werkelijkheid zit hier een ingewikkeld systeem achter.

Normaal is de hartslag bij volwassenen in rust tussen de 60 en 100 slagen per minuut. Wat is jouw hartslag?